Ο παραμορφωτικός καθρέφτης

Του ΡΟΥΣΣΟΥ ΒΡΑΝΑ

Με ιστορίες τρόμου είναι πλημμυρισμένη η ζωή μας τα τελευταία χρόνια. Ομως, αυτές δεν είναι Ιστορία. Μόνο παραπληροφόρηση. Οπως πρόσφατο ρεπορτάζ του BBC για την Αργεντινή, που αναποδογυρίζει την επιτυχημένη πορεία της χώρας από τότε που γύρισε τις πλάτες της στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Τι συμβαίνει; Γιατί τα κατεστημένα μέσα ενημέρωσης διαστρέφουν την αλήθεια και επισείουν την Αργεντινή ως φόβητρο;

Το παράδειγμα της Αργεντινής δεν παύουν όμως να το θεωρούν ως την καλύτερη επιλογή, για όποια χώρα θα βρισκόταν ποτέ στη θέση της, μεγάλοι οικονομολόγοι όπως ο Αμάρτια Σεν, ο Τζόζεφ Στίγκλιτς και ο Πολ Κρούγκμαν. 

«Είναι κάθε άλλο παρά ελκυστικό, αφού η Αργεντινή εξακολουθεί μέχρι σήμερα να τιμωρείται επειδή κήρυξε στάση πληρωμών», έλεγε παρ' όλ' αυτά ο δημοσιογράφος Ρόμπερτ Πλάμερ στο BBC. «Μολονότι έχει καταλήξει σε συμφωνία με τους περισσότερους από τους δανειστές της, η χώρα δεν μπορεί ακόμη να βγει στις διεθνείς αγορές». Παρά τον ισχυρισμό του δημοσιογράφου, όμως, οι ίδιες αγορές θεωρούν σήμερα πως η Αργεντινή διατρέχει μικρότερο κίνδυνο χρεοκοπίας από όσο η Ιρλανδία ή η Ελλάδα (CMA Data). Οσο για τις «διαρθρωτικές αλλαγές» του ΔΝΤ, που ο ίδιος θεωρεί πανάκεια, είναι σήμερα πια γνωστό πως απέτυχαν οικτρά. Κατέστρεψαν χώρες. Κατέστρεψαν οικονομίες. Κατέστρεψαν εκατομμύρια ανθρώπους. Οπως υποστηρίζει ο οικονομικός αναλυτής Ζερόμ Ρόος, η στροφή της Αργεντινής κατά του ΔΝΤ το 2001 αποδείχτηκε μια μεγάλη επιτυχία: «Αποτέλεσε την απαρχή της πιο θεαματικής αλλαγής στην οικονομική ιστορία της χώρας. Και έδωσε τη δυνατότητα να επιστρέψει σε επίπεδα ανάπτυξης που ήταν αδιανόητα όσο η χώρα βρισκόταν ακόμη δέσμια των σκληρών όρων δανεισμού που της είχαν επιβληθεί».

Οι όροι που επέβαλε το ΔΝΤ στην Αργεντινή (λιτότητα και διαρθρωτικές αλλαγές) κατέληξαν στις ίδιες ακριβώς ολέθριες συνέπειες όπως και στη συντριπτική πλειονότητα των χωρών όπου αυτοί οι όροι επιβλήθηκαν μέχρι τώρα: σε οικονομική κατάρρευση, σε ανθρωπιστική τραγωδία και σε απόλυτη διάλυση της κοινωνικής συνοχής. Μεγάλα μέσα ενημέρωσης, όμως, όπως το BBC, αλλά και οι «Τάιμς της Νέας Υόρκης», παρουσιάζουν την περιπέτεια της Αργεντινής μέσα από έναν παραμορφωτικό καθρέφτη. Οχι όμως και ο αρθρογράφος των «Τάιμς» Πολ Κρούγκμαν, που απαντά στην ίδια την εφημερίδα του: «Η Αργεντινή υπέφερε δεινά από το 1998 έως το 2001, στην προσπάθειά της να κάνει ό,τι υπαγόρευε η οικονομική ορθοδοξία. Αφού κήρυξε στάση πληρωμών το 2001, έπεσε σε βαθιά ύφεση, αλλά σύντομα μπήκε σε ταχεία ανάκαμψη που συνεχίστηκε επί μακρόν». Οι οικονομικοί δείκτες το πιστοποιούν (φωτογραφία: πραγματικό κατά κεφαλήν ΑΕΠ 1998-2010).

Σε τι χρησιμεύει λοιπόν ο παραμορφωτικός καθρέφτης μέσα από τον οποίο μεγάλα μέσα ενημέρωσης μας δείχνουν την Αργεντινή; Εναν λόγο μονάχα μπορούμε να σκεφτούμε: στην υπηρεσία των δανειστών και των κερδοσκόπων, δημιουργούν έτσι ένα αποτρεπτικό κλίμα για οποιαδήποτε χώρα θα αποτολμούσε να απειλήσει τα κέρδη τους, μιμούμενη το παράδειγμά της.