Το ακριβό ηλεκτρικό ρεύμα

Tου Πασχου Μανδραβελη

Ενας από τους προσφιλείς στον ελληνικό Τύπο μύθους είναι ότι η απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας θα αυξήσει την τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος από 15-60%. Ετσι η Ελλάδα θα καταστεί ένα μοναδικό φαινόμενο στην παγκόσμια ιστορία και όλοι οι οικονομολόγοι θα σχίσουν τα πτυχία τους. Ο συνακόλουθος της απελευθέρωσης ανταγωνισμός αντί να μειώσει τις τιμές, θα τις αυξήσει.

Η αλήθεια είναι ότι η τιμή του ρεύματος θα αυξηθεί. Είτε απελευθερωθεί η αγορά, είτε όχι είτε παραμείνει κρατική η ΔΕΗ είτε όχι είτε πουληθούν μονάδες είτε όχι. Κι αυτό γιατί τα τεχνάσματα της ΔΕΗ να παρέχει σε κάποιους φθηνό ρεύμα, εξαντλούνται.

Το πρώτο τέχνασμα έχει να κάνει με τα δικαιώματα ρύπων. Σήμερα και μέχρι το 2013 η ΔΕΗ ρυπαίνει με το αζημίωτο. Αυτό δημιουργεί συγκριτικό πλεονέκτημα σε σχέση με τις ιδιωτικές ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες, οι οποίες καίνε το πιο καθαρό αλλά και πιο ακριβό φυσικό αέριο. Η ΔΕΗ για κάθε παραγόμενο μεγαβάτ εκπέμπει 863 κιλά διοξειδίου του άνθρακα τη στιγμή που ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι κάτω των 350 κιλών ανά μεγαβάτ.

Από το 2013 οι εκπομπές αυτές θα πληρώνονται. Η Greenpeace υπολόγισε ότι αυτό το κόστος για την ΔΕΗ θα είναι δύο δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως. Αν σκεφθούμε ότι πέρυσι (μια κατά κοινή ομολογία καλή χρονιά για τη ΔΕΗ) η εταιρεία είχε κέρδη 693 εκατομμυρίων, πρέπει να καταλάβουμε ότι έχουμε στα χέρια μας «Ολυμπιακή». Μόνο που θα είναι πολύ ακριβότερη. Αυτά τα δύο δισ. εμείς θα τα πληρώσουμε, είτε απευθείας ως καταναλωτές είτε εμμέσως ως φορολογούμενοι, διά του κρατικού προϋπολογισμού.

Το δεύτερο τέχνασμα έχει να κάνει με την επιδότηση της τιμής του οικιακού και αγροτικού ρεύματος από την ίδια την ΔΕΗ. Η καλή αυτή κρατική εταιρεία δίνει ρεύμα κάτω του κόστους σε κάποιες ομάδες του πληθυσμού, αλλά για να μην ζημιώνεται τσεκουρώνει τις επιχειρήσεις (σούπερ μάρκετ, αποθήκες κ.λπ.).

Αυτό το κόλπο τέλειωσε από τη στιγμή που μπήκε μόνο μια εταιρεία στην αγορά και ήδη κατάφερε να πάρει περί τις 30.000 εταιρείες-καταναλωτές. Θησαυρίζει μάλιστα αφού η έκπτωση 10-15% που προσφέρει μπορεί να είναι μεγάλη για όσες επιχειρήσεις συμβάλλονται μ’ αυτή, είναι όμως πολύ μικρή σε σχέση με την τιμή που αγοράζει.

Αλλά αυτό δεν είναι το σημαντικό. Ακόμη και αν δεν υπήρχε αυτή η εταιρεία, και ας υποθέσουμε ότι θα εξέλιπε για πάντα ο ανταγωνισμός. Εχει κανείς την εντύπωση ότι τα επιπλέον χρήματα που πληρώνουν για το ακριβό ρεύμα οι επιχειρήσεις ή τα σούπερ μάρκετ το βάζουν οι επιχειρηματίες από την τσέπη τους; Φυσικά όχι. Απλώς μετακυλίουν το κόστος, δηλαδή πάλι οι καταναλωτές το πληρώνουν, μόνο που το κάνουν με άλλο τρόπο. Η ακρίβεια, την οποία όλοι ελεεινολογούμε, έχει και πραγματικές αιτίες, πραγματικές στρεβλώσεις στην αγορά. Ενα από αυτά είναι και η ακριβή τιμή του ρεύματος.

Με άλλα λόγια το «φθηνό ρεύμα» που προσφέρει η ΔΕΗ είναι ακριβό. Απλώς οι Ελληνες πολίτες το πληρώνουν διά υψηλότερων τιμών στην κατανάλωση και θα το πληρώσουν ακριβότερα εξαιτίας των ρύπων. Ο ανταγωνισμός στην αγορά, αν υπάρξει και είναι ανόθευτος, απλώς θα κάνει αυτή την αύξηση μικρότερη.