Του PAUL KRUGMAN / The New York Times
Εγινε ξαφνικά της μόδας να καταδικάζουμε τα ελλείμματα και να αρνούμεθα τη στήριξη σε μια οικονομία που παραπαίει. Στις ΗΠΑ, 52 γερουσιαστές ψήφισαν κατά της παράτασης των επιδομάτων ανεργίας, μολονότι η ανεργία βρίσκεται στα υψηλότερα από τη δεκαετία του 1930.
Πολλοί οικονομολόγοι, εμού συμπεριλαμβανομένου, θεωρούμε μεγάλο σφάλμα αυτήν την επιστροφή στη λιτότητα. Επαναφέρει μνήμες του 1937, όταν η πρόωρη απόπειρα του γερμανικού κράτους να ισοσκελίσει τον προϋπολογισμό του εξώθησε την οικονομία και πάλι σε ύφεση.
Παρά τις προειδοποιήσεις, όμως, οι οπαδοί της δημοσιονομικής πειθαρχίας κυριαρχούν, και προπαντός στο Βερολίνο, όπου η κυβέρνηση αποφάσισε να εξοικονομήσει 80 δισ. ευρώ με αυξήσεις φόρων και περικοπές δαπανών.
Ποια είναι η συλλογιστική της κυβέρνησης; Αν πιέσετε τους Γερμανούς πολιτικούς να σας εξηγήσουν τους λόγους, θα σας δώσουν ακατανόητες απαντήσεις. Η συνομιλία μαζί τους μοιάζει με εκείνη με τους οπαδούς της εισβολής στο Ιράκ το 2002. Μια τυπική συζήτηση είναι κάπως έτσι:
Γερμανός οπαδός της λιτότητας: «Πρέπει να μειώσουμε άμεσα τα ελλείμματα για να αντιμετωπίσουμε τα δημοσιονομικά βάρη ενός γηράσκοντος πληθυσμού».
Κακός Αμερικανός: «Αλλά δεν είναι λογικό. Ακόμη κι αν κατορθώσετε να εξοικονομήσετε 80 δισ. ευρώ, που δεν θα κατορθώσετε γιατί οι περικοπές δαπανών θα πλήξουν την οικονομία σας και θα μειώσουν τα έσοδα, οι πληρωμές των τόκων στο χρέος σας θα είναι κάτω από το 0,01% του ΑΕΠ σας. Επομένως, η λιτότητα θα απειλήσει την ανάκαμψη μη προσφέροντας σχεδόν τίποτε στη μακροπρόθεσμη δημοσιονομική σας κατάσταση».
Γερμανός: «Δεν θα εμπλακώ με αριθμούς. Πρέπει να λάβετε υπ’ όψιν την αντίδραση της αγοράς».
Αμερικανός: «Μας πώς ξέρετε την αντίδραση της αγοράς; Και γιατί να συγκινηθεί η αγορά από πολιτικές που δεν επηρεάζουν τη μακροπρόθεσμη δημοσιονομική σας κατάσταση;»
Γερμανός: «Δεν καταλαβαίνετε την κατάστασή μας».
Αν και αυτο-παρουσιάζονται ως άκρως ρεαλιστές, οι οπαδοί της λιτότητας δεν μπορούν να τεκμηριώσουν τη θέση τους με αριθμούς, ούτε και να ισχυριστούν πως οι αγορές απαιτούν λιτότητα.
Η γερμανική κυβέρνηση έχει τη δυνατότητα να δανείζεται με τα χαμηλότερα επιτόκια. Τα πραγματικά ελατήρια της εμμονής τους βρίσκονται αλλού. Στην Αμερική είναι απλούστατα υποκριτές: Περικόπτουν πρόθυμα τα επιδόματα σε όσους τα έχουν ανάγκη, αλλά εξανεμίζεται η μέριμνά τους όταν το θέμα αφορά τις φοροαπαλλαγές στους πλουσίους. Οι Γερμανοί ομόλογοί τους είναι πιο ειλικρινείς. Και πάλι, όμως, το ζητούμενο γι’ αυτούς δεν είναι ο δημοσιονομικός ρεαλισμός. Οι Γερμανοί τείνουν να πιστεύουν πως τα ελλείμματα είναι ηθικώς μεμπτά, ενώ οι ισοσκελισμένοι προϋπολογισμοί είναι ενάρετοι ανεξάρτητα από τις περιστάσεις.
Η στάση αυτή θα έχει ένα τίμημα και η Γερμανία θα καταβάλει μόνον ένα τμήμα του: θα επιδεινωθεί επίσης η κρίση της Ευρωζώνης, δυσχεραίνοντας περαιτέρω την ανάκαμψη οικονομιών με προβλήματα όπως η Ισπανία. Τα προβλήματα της Ευρώπης αποδυναμώνουν το ευρώ, που ενισχύει τον μεταποιητικό τομέα της Γερμανίας, αλλά εξάγει τις επιπτώσεις της γερμανικής λιτότητας στον υπόλοιπο κόσμο, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ.
Η οικονομική πολιτική έχει πάρει λάθος στροφή σε όλον τον κόσμο και αναδύεται μια παρατεταμένη ύφεση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου