"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


H αργή εξαφάνιση της πλωτής πόλης

Γράφει ο Θεόδωρος Ανδρεάδης Συγελλάκης


Ο συναγερμός σήμανε, εδώ και καιρό, αλλά πολλοί ήλπιζαν ότι θα μπορούσε να βρεθεί μια κάποια λύση. Προς το παρόν, όμως, διαψεύστηκαν. Η Βενετία κινδυνεύει να μετατατραπεί σύντομα σε πόλη-φάντασμα. Κάθε μέρα, κατά μέσο όρο, το ιστορικό κέντρο της «γαληνοτάτης», χάνει και από έναν κάτοικο και, πολύ σύντομα, ο πληθυσμός της θα κατέβει κάτω από τις εξήντα χιλιάδες άτομα. Το ψυχολογικό όριο που ισχύει, συνήθως, για να μπορεί μια πόλη να θεωρείται σε υγιή κατάσταση, παραγωγική, τόσο σε ό,τι αφορά τα υλικά όσο και τα πνευματικά της αγαθά.
Φτάνει να σκεφθεί κανείς ότι πριν από σαράντα χρόνια οι κάτοικοι των ιστορικών συνοικιών της Sereninissima ήταν ακριβώς διπλάσιοι, εκατόν είκοσι μία χιλιάδες. Πέρα από την απλή διαπίστωση, το θέμα είναι αν μπορεί να γίνει κάτι για να αντιστραφεί, έστω και την τελευταία στιγμή, η αρνητική αυτή πορεία. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς των ειδικών, τα αμέσως επόμενα χρόνια ο ρυθμός εγκατάλειψης της πόλης πρόκειται να αυξηθεί ακόμη περισσότερο. Κάθε χρόνο, θα φεύγουν δύο με δυόμισι χιλιάδες άτομα. Κάτι που σημαίνει ότι, πολύ πιθανά, αν δεν συμβεί κάτι το θεαματικό, αν δεν υπάρξουν εντυπωσιακές πρωτοβουλίες, μέχρι το 2030, το πιο όμορφο κομμάτι του δήμου της Βενετίας θα έχει αδειάσει εντελώς. Ή, για να είμαστε ακριβέστεροι, θα έχει χάσει τους μονίμους κατοίκους του, θα έχει μόνον τουρίστες, εύπορους ξένους και μαγαζιά προς τέρψιν και κατανάλωσιν των επισκεπτών.

Οι αιτίες της μεγάλης φυγής
Οι αιτίες του φαινομένου είναι πολλές και σίγουρα δεν είναι εύκολο να εξαλειφθούν: αρχίζοντας από την πλημμύρα του 1966, η οποία προκάλεσε τεράστιες ζημιές σε δεκαέξι χιλιάδες ισόγεια που δεν μπόρεσαν ποτέ πια να κατοικηθούν. Και συνεχίζοντας με τη διαρκώς αυξανόμενη τουριστική πίεση, τη συνεχή μετατροπή σπιτιών σε πανσιόν και σε πιο σύγχρονα «bed and breakfast».

Σήμερα, για να νοικιάσεις ένα διαμέρισμα ογδόντα τετραγωνικών μέτρων στις πιο χαρακτηριστικές περιοχές της πλωτής αυτής πόλης, πρέπει να διαθέσεις τουλάχιστον χίλια οκτακόσια με δύο χιλιάδες ευρώ μηνιαίως. Αν θέλεις να προσπαθήσεις να αγοράσεις σπίτι σημαίνει πως μπορείς να ξοδέψεις έξι με οκτώ χιλιάδες ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο. Και είναι αυτονόητο ότι αν είσαι δημόσιος υπάλληλος ή ένας συνταξιούχος, έχεις μια και μόνο επιλογή: να μετακομίσεις. Ο δήμος της γαληνοτάτης διαθέτει 4.839 σπίτια, τα οποία και νοικιάζει σε πιο λογικές τιμές. Είναι όμως μια μικρή παρηγοριά, από τη στιγμή που, κάθε χρόνο, κατατίθενται πάνω από δύο χιλιάδες καινούριες αιτήσεις, για δημοτική στέγη με προσιτό μίσθωμα. Παράλληλα, οι τεχνίτες και οι έμποροι που διευκολύνουν την καθημερινή ζωή τής κάθε οικογένειας, γίνονται συνεχώς σπανιότεροι.

Κατεβάζουν οριστικά ρολά
Κατεβάζουν οριστικά τα ρολά, όλο και περισσότερα μπακάλικα, οπωροπωλεία, οι παλιές, φθνηνές ταβέρνες και ανοίγουν μπουτίκ για ισχυρά πορτοφόλια, καταστήματα με τουριστικά είδη, φαστ- φουντ και πανάκριβα εστιατόρια. Αυτό που φοβούνται και οι ίδιοι οι υπεύθυνοι του δήμου, είναι ότι όταν η Βενετία χάσει και τους τελευταίους βέρους Βενετσιάνους θα μειωθεί αυτόματα και το ενδιαφέρον των επισκεπτών. Ένα βραχυκύκλωμα, που καταστρέφει τη δαντελένια αυτή πόλη, μετατρέποντας σε πρόβλημα αυτό ακριβώς που μέχρι πριν από λίγο καιρό ήταν η μεγάλη της και πανεύκολη πηγή εσόδων, τον τουρισμό. Με τους αχόρταγους τουρίστες, να τιμωρούνται, ίσως, από τη θεία δίκη. Να μην μπορούν, δηλαδή, στο τέλος να ικανοποιήσουν τη βουλιμία τους, να νιώθουν πλήξη και θλίψη, σε μια πόλη χωρίς έμψυχο υλικό.

Η μεγάλη πρόκληση
Ο δήμαρχος, Μάσιμο Κατσιάρι, κάλεσε τους συμπολίτες του να αντιδράσουν και να εγκαταλείψουν τη μοιρολατρική τους στάση. Σκοπεύει να εργασθεί για να μπορέσουν να αυξηθούν οι φοιτητές, να εγκατασταθούν νέες σχολές ανώτατης εκπαίδευσης, να επιλεγεί η Βενετία από επιχειρηματίες που ασχολούνται με τις νέες τεχνολογίες. Η πρόκληση είναι μεγάλη, ο χρόνος λίγος και οι συνθήκες δύσκολες. Και το βασικό ερώτημα, κατά τη γνώμη μας, απλό όσο και βασανιστικό: Πρέπει να παραιτηθούμε, από τώρα, της προσπάθειας και να θεωρήσουμε ότι είναι αδύνατον να τα βάλεις με τα ακαταμάχητα σχέδια της μοίρας ή να παλέψουμε, όλοι μαζί, για να παραμείνει, η βασίλισσα αυτή των θαλασσών και του εμπορίου, ένα ζωντανό μουσείο και να μην μετατραπεί σε απολιθωμένο θησαυρό;

Δεν υπάρχουν σχόλια: