"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΟ ΚΗΦΗΝΑΡΑΔΙΚΟ: Σε τι πραγματικά χρησιμεύει η αξιολόγηση στο Δημόσιο

Αρεοπαγίτη ε.τ.

(...) Στο τελευταίο άρθρο δεν ασχοληθήκαμε με την αξιολόγηση των στρατιωτικών, των υγειονομικών και των εκπαιδευτικών.

Για μεν τους στρατιωτικούς συντάσσονται κάθε χρόνο διαδοχικές σημειώσεις βάσει των οποίων γίνονται οι προαγωγές και οι αποστρατείες, αλλά κυρίως χρησιμεύουν στις προσφυγές στο ΣτΕ για την προαγωγή εν αποστρατεία, που συνήθως την επιτυγχάνουν. Ως αποτέλεσμα η χώρα μας έχει περίπου 40.000 συνταξιούχους στρατηγούς, ναυάρχους και πτεράρχους από τον βαθμό του ταξιάρχου και πάνω, οι οποίοι κέρδισαν το βαθμό τους είτε κανονικά είτε δικαστικά.

Ως προς τους εργαζομένους στο ΕΣΥ. Το νοσηλευτικό και διοικητικό προσωπικό αξιολογείται βάσει των διατάξεων του Δημοσιοϋπαλληλικού Κώδικα. 


Ως προς το ιατρικό προσωπικό δεν έχει υποπέσει στην αντίληψη μου να συντάσσονται εκθέσεις αξιολογήσεως, αλλά βάσει νόμου προάγεται με την συμπλήρωση ορισμένων χρονικών διαστημάτων.

Εκεί που δεν υπάρχει καθόλου αξιολόγηση είναι στην εκπαίδευση, επειδή ούτε προβλέπεται ούτε μηχανισμοί αξιολογήσεως υπάρχουν πλέον μετά την κατάργηση του θεσμού των επιθεωρητών, οι οποίοι παρακολουθούσαν εντός της τάξης τον τρόπο διδασκαλίας του εκπαιδευτικού και τον αξιολογούσαν με ετήσιες εκθέσεις. Οι δε εκπαιδευτικοί σύμβουλοι δεν αναπληρώνουν την έλλειψη των επιθεωρητών, επειδή δεν συντάσσουν εκθέσεις αξιολόγησης των εκπαιδευτικών. 


Φυσικά αυτό είναι συνδικαλιστικό επίτευγμα της ΟΛΜΕ και της ΔΟΕ, που επιτεύχθηκε σταδιακά με συνδικαλιστικούς αγώνες, κυρίως απεργίες, θυελλώδεις γενικές συνελεύσεις και πορείες διαμαρτυρίας, στις οποίες η εκάστοτε κυβέρνηση ενέδιδε και παραχωρούσε συνδικαλιστικά δικαιώματα, τα οποία δεν είναι συμβατά προς το δημόσιο συμφέρον, που συνίσταται στην παροχή άρτιας εκπαίδευσης στα ελληνόπουλα. Άλλωστε αριστεία χωρίς αξιολόγηση δεν νοείται


Επομένως το πρόβλημα είναι κυρίως πολιτικό, αλλά αποτελεί, ταυτόχρονα, ένα επείγον εθνικό ζήτημα η θέσπιση της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών και πρέπει η παρούσα κυβέρνηση με τη μεγάλη λαϊκή νομιμοποίηση να το αποτολμήσει και να μη υπολογίσει το πολιτικό κόστος, που κατά την άποψή μου δεν θα υπάρχει.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει και το ζήτημα της αξιολογήσεως των συνδικαλιστών, που δόξα τω Θεω, έχομε μπόλικους, οι οποίοι διαιρούνται σε δύο κατηγορίες, σε αυτούς, που απαλλάσσονται πλήρως της παροχής εργασίας για να ασχοληθούν με την συνδικαλιστική δράση. Και σε αυτούς, που κατέχουν συγκεκριμένες συνδικαλιστικές θέσεις ηγεσίας που δεν αξιολογούνται εφόσον δεν παρέχουν εργασιακό έργο, αλλά προάγονται κανονικά και σε αυτούς μερικής απαλλαγής, που αξιολογούνται και προάγονται κανονικά. 


 Μολονότι υπήρξε μνημονιακή υποχρέωση για την επίλυση του συνδικαλιστικού ζητήματος, όπως ήταν φυσικό, δεν έγινε τίποτα.

Ως προς την αξιολόγηση των δικαστών. Οι δικαστές όλων των βαθμών πλην των ανωτάτων στους οποίους περιλαμβάνονται και οι πρόεδροι εφετών, που είναι ο καλύτερος βαθμός στη δικαστική ιεραρχία και πολλοί- που είναι 201- δεν ζητούν να προαχθούν στο βαθμό του αρεοπαγίτη, αξιολογούνται με τις ετήσιες εκθέσεις επιθεωρήσεως. Οι τελευταίες συντάσσονται για τους δικαστές της τακτικής δικαιοσύνης μέχρι του βαθμού του εφέτη από επιθεωρητή αρεοπαγίτη, μέχρι του βαθμού του προέδρου πρωτοδικών από τον επιθεωρητή αρεοπαγίτη και πρόεδρο εφετών και για τους ειρηνοδίκες από τον πρόεδρο πρωτοδικών.

Τα αυτά ισχύουν για τους εισαγγελικούς λειτουργούς, διοικητικούς δικαστές, του ΣτΕ και Ελεγκτικού Συνεδρίου. Δεν υπάρχει δεύτερος αξιολογητής, αλλά ο επιθεωρούμενος μπορεί να προσφύγει στο Συμβούλιο Επιθεωρήσεως για διόρθωση της εκθέσεως. Θεωρητικά ο δικαστής περνάει από σαράντα κόσκινα για να αξιολογηθεί κάθε χρόνο και εφόσον το 85% των δικαστών έχει αξιολογηθεί ως εξαίρετο, γεννάται η απορία επειδή υπάρχουν σοβαρές αιτιάσεις ως προς την ταχύτητα και ποιότητα αποδόσεως της Δικαιοσύνης με δεδομένο ότι πολλές δικαστικές αποφάσεις ανατρέπονται με την άσκηση ενδίκου μέσου.

Από την άποψη άσκησης κρατικής εξουσίας εκ μέρους της κεντρικής εξουσίας η Ελλάδα χωρίζεται σε διάφορες χρωματικές αποχρώσεις, οι οποίες με τη πάροδο του χρόνου και των μέσων συγκοινωνίας και επικοινωνίας ξεθωριάζουν και αναμειγνύονται. Σε βάθος χρόνου οι διακρίσεις γίνονται δυσδιάκριτες. Κλασικό παράδειγμα είναι τα Άγραφα που ονομάσθηκαν έτσι διότι οι Τούρκοι δεν μπόρεσαν να τα χαρτογραφήσουν και εμφάνιζαν στους χάρτες ένα κενό και εκεί δεν ασκείτο κρατική εξουσία.

Λίγο πολύ τέτοιες νησίδες αυτοτελούς εξουσίας υπήρχαν ανέκαθεν, όπως οι δημογέροντες, ο ισχυρός τοπικός βουλευτής (τοπάρχης), ο δεσπότης, ο δήμαρχος, ο αστυνόμος αποκαλούμενος καπετάνιος, που ασκούσαν οι ίδιοι ή με τους αντιπρόσωπους τους (Μαυρογιαλούρος) τοπική εξουσία κατά ανοχή ή αδυναμία επιβολής της κεντρικής εξουσίας.

Φυσικά σε τέτοιες περιπτώσεις η αξιολόγηση ήταν αδιανόητη έννοια. Λίγο πολύ φτιάξανε κάπως τα πράγματα, αλλά και πάλι υπάρχει μεγάλη διαφορά από άποψη ελέγχου και αξιολογήσεως των ΔΥ μεταξύ κέντρου- μεγάλων πόλεων και υπόλοιπης επαρχίας. Είναι γεγονός ότι σε μικρές πόλεις οι άνθρωποι ούτε διαμαρτύρονται αλλά ούτε καταγγέλλουν εύκολα και οσάκις προσπαθήσαμε να διενεργήσομε έλεγχο αντιμετωπίσαμε ΟΜΕΡΤΑ και αδυναμία συγκεντρώσεως στοιχείων (πρόσφατο παράδειγμα δεν κατέστη δυνατόν να ολοκληρωθεί ο έλεγχος για τα διπλά βιβλία δημάρχου).

Οι εκθέσεις αξιολογήσεως σύμφωνα με το νόμο χρησιμεύουν για την προαγωγή από τα υπηρεσιακά συμβούλια των εχόντων περισσότερα προσόντα υπαλλήλων σε ανώτερες θέσεις και για την επιλογή προϊσταμένων οργανικών μονάδων. Εφόσον όμως σχεδόν το σύνολο των υπαλλήλων έχει αξιολογηθεί ως άριστο ευπρεπώς τα υπηρεσιακά συμβούλια επιλέγουν βάσει άλλων κριτηρίων, που δεν καταγράφονται, τους προακτέους και εξαρτάται από τους παραλειφθέντες, εάν θα περιμένουν μία άλλη ευκαιρία συνήθως με πολιτική αλλαγή ή θα προσφύγουν δικαστικά, οπότε η δικαίωση έρχεται μετά πολλά έτη και έχει μόνο οικονομικές συνέπειες.

Συνήθως με τη δικαστική προσφυγή δεν υποβιβάζεται ο προαχθείς, αλλά προάγεται ο παραλειφθείς. Κάποτε σε μία κρατική τράπεζα κάποιος χωρίς ουσιαστικά προσόντα έγινε διευθυντής υπερπηδώντας 574 ομοιοβάθμους του με αποτέλεσμα να γίνουν όλοι διευθυντές με δικαστική απόφαση...

Οι εκθέσεις δεν παίζουν κανένα ρόλο στις επιλογές προϊσταμένων διότι γίνονται με τριετή ανάθεση και με πολιτικά κριτήρια και όχι αξιοκρατικά (πρόσφατο παράδειγμα οι επιλογές διοικητών νοσοκομείων)


Το πρόβλημα της επιλογής των αρίστων στο δημόσιο τομέα είναι άμεσα συνδεδεμένο με...


 την οργάνωση των υπηρεσιών και τη προσπάθεια διάσωσης και επιβολής του κομματικού κράτους, καταστάσεις, που τα μνημόνια προσπάθησαν ματαίως να διορθώσουν.

Η αξιολόγηση των ΔΥ δεν είναι δυνατόν να γίνει με άλλο σύστημα π.χ. από άλλους εξωτερικούς παράγοντες, όπως outsourcing, διότι τα πεδία που αναφέρεται η έκθεση αξιολόγησης είναι πολλά και μόνο εκ των έσω μπορούν να απαντηθούν, άλλωστε πως θα αξιολογήσεις κάποιον που βάζει μόνο σφραγίδες. Υπάρχουν περιπτώσεις που κάποιος όταν διορίζεται Δ.Υ. κάθεται σε μια καρέκλα και από την ίδια καρέκλα παίρνει σύνταξη. Επομένως η αξιολόγηση είναι μία λεπτομέρεια στο όλο σύστημα της δημόσιας διοίκησης που πρέπει να βελτιωθεί συνολικά και εκ βάθρων και το θέμα καθίσταται πολιτικό, δηλαδή εάν θέλομε περισσότερο ή λιγότερο κράτος και ποιο.

Δεν υπάρχουν σχόλια: