ΚΟΣΜΟΣ: Τείχη Δημοκρατίας ή τείχη μίσους?

Του Reece Jones The / New York Times 

Την τελευταία δεκαετία μερικές από τις μεγαλύτερες δημοκρατίες του κόσμου κατασκεύασαν στα σύνορά τους τείχη και φράχτες. 

Οι ΗΠA, η Ινδία και το Ισραήλ έκτισαν 5.500 χιλιόμετρα τείχους. Και οι τρεις χώρες υποστηρίζουν ότι θέλουν με τον τρόπο αυτό να αντιμετωπίσουν τους τρομοκράτες. 

Η ισραηλινή κυβέρνηση αποκαλεί επισήμως το τείχος της «αντιτρομοκρατικό». «Μισώ την ιδέα του τείχους», τόνισε πριν από λίγα χρόνια και ο αμερικανός βουλευτής Ντέιβιντ Ντρέγιερ. «Αλλά δεν έχουμε επιλογή. Βρισκόμαστε εν μέσω ενός πολέμου κατά της τρομοκρατίας». Το 2012, όμως, αυτός ο πόλεμος έχει υποχωρήσει. Ο Οσάμα μπιν Λάντεν είναι νεκρός. Αλλά και οι επιθέσεις αυτοκτονίας έχουν ουσιαστικά σταματήσει στο Ισραήλ από το 2005. Και το ερώτημα κατά πόσον όλοι αυτοί οι φράχτες και τα τείχη έχουν οποιοδήποτε αποτέλεσμα παραμένει ανοιχτό.

«Οι φράχτες έχουν αποκτήσει μια συμβολική σημασία, που δεν πρέπει να συγκαλύπτει το γεγονός ότι το πρόβλημα είναι πολύ πιο σύνθετο», δήλωσε το 2007 ο Μάικλ Σέρτοφ, τότε υπουργός Εσωτερικής Ασφαλείας των ΗΠA. 

Μια ανάλογη παρατήρηση είχε κάνει και η σημερινή υπουργός Τζάνετ Ναπολιτάνο όταν ήταν κυβερνήτης της Αριζόνας, το 2005: «Δείξτε μου ένα τείχος ύψους 15 μέτρων και θα σας δείξω μια σκάλα ύψους 15 μέτρων και τριάντα εκατοστών. Ετσι λειτουργούν τα σύνορα».

Αυτό είναι το πρώτο πρόβλημα.  

Το δεύτερο πρόβλημα είναι ότι το κόστος κατασκευής και συντήρησης των τειχών είναι μεγάλο. Η αμερικανική κυβέρνηση υποστηρίζει πως κάθε χιλιόμετρο τείχους στα σύνορα με το Μεξικό θα κοστίσει 12,5 εκατ. δολάρια στην εικοσαετή περίοδο της λειτουργίας του. Τα τείχη στο Ισραήλ και την Ινδία κοστίζουν πολλά δισεκατομμύρια δολάρια το καθένα. Και στις τρεις αυτές χώρες, τα τείχη ήταν από τα μεγαλύτερα κατασκευαστικά προγράμματα της τελευταίας δεκαετίας. 

Το τρίτο πρόβλημα είναι ότι κανένα από τα τρία αυτά τείχη δεν καλύπτει ολόκληρη τη μεθοριακή γραμμή. Το αμερικανικό τείχος καλύπτει μόνο το ένα τρίτο των συνόρων με το Μεξικό, το ισραηλινό πρόγραμμα έχει προχωρήσει μόνο κατά τα δύο τρίτα και τα τείχη στην Ινδία καλύπτουν περίπου το 80% των συνόρων με το Πακιστάν και το Μπανγκλαντές.

Υπάρχει τέλος, ένα νόμιμο εμπόριο μέσω των συνόρων. Τα αμερικανομεξικανικά σύνορα έχουν τη μεγαλύτερη κυκλοφορία στον κόσμο. Στο Ισραήλ, δεκάδες χιλιάδες έποικοι ζουν στην παλαιστινιακή πλευρά του τείχους και θέλουν εύκολη πρόσβαση στο Ισραήλ. Η Ινδία κατασκεύασε εκατοντάδες πύλες στο τείχος με το Μπανγκλαντές για να επιτρέπει την πρόσβαση στους αγρότες. Ολες αυτές οι πύλες επιτρέπουν τη δίοδο και σε όσους θέλουν να περάσουν παράνομα, να μεταφέρουν λαθραία εμπορεύματα ή να εξαπολύσουν μια επίθεση. Αλλωστε, όλοι οι δράστες των τρομοκρατικών επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου μπήκαν νομίμως στο αμερικανικό έδαφος. Σε τι χρησιμεύουν λοιπόν όλα αυτά τα τείχη, εκτός από το να υποθάλπουν το μίσος;