ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ - ΓΕΡΜΑΝΙΑ: Το σύνδρομο του Μπούνκερ

Toυ ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΥ

Το Μπούνκερ ήταν το καταφύγιο του Χίτλερ στα υπόγεια της Καγκελαρίας όπου παίχθηκε στο τέλος Απριλίου του 1945 μια βαγκνερικού τύπου τελευταία πράξη της τραγωδίας του Β' Παγκοσμίου Πολέμου χωρίς επιχειρησιακό στρατιωτικό ή διπλωματικό-πολιτικό νόημα, όπου ξεκομμένος από την πραγματικότητα ο δικτάτορας περίμενε ανύπαρκτες στρατιές και νέα υπερόπλα.

Σε πιο ήπια μορφή, ψυχολογία του Μπούνκερ επιδεικνύει ο επικεφαλής της Μπούντεσμπανκ Βάιντεμαν, με την αντίστασή του στην επερχόμενη και αναμενόμενη από τις Αγορές παρέμβαση του Μ. Ντράγκι με μαζικές αγορές ομολόγων της Ισπανίας και της Ιταλίας από την ΕΚΤ. Γνωρίζει ότι η δυναμική είναι μη αντιστρέψιμη, και μάλιστα το γνωρίζει εδώ και ένα και πλέον χρόνο, από τότε που ο Βέμπερ προκάτοχός του στην Μπούντεσμπανκ και χρισμένος διάδοχος του Τρισέ ως επικεφαλής της ΕΚΤ παραιτήθηκε για να μην προδώσει τις αρχές του.

Η ψυχολογία του Μπούνκερ, οι μάχες οπισθοφυλακής υπέρ δογμάτων και άκαμπτων και αδιαπραγμάτευτων αρχών είναι παράδοση στη γερμανική ιστορία που είτε εξελίσσεται σε μελοδραματική σαπουνόπερα είτε σε ρεαλιστική προσαρμογή είτε σε τραγωδία:

Μακάρι να παραλύσει το χέρι που θα υπογράψει τη Συνθήκη των Βερσαλλιών ανέκραξε την Ανοιξη του 1919 ο καγκελάριος Σάιντεμαν, όταν πληροφορήθηκε τους όρους της Συνθήκης. Την υπέγραψε ο ίδιος λίγο αργότερα χωρίς προβλήματα κινητικότητας στο δεξί του χέρι.

Η Γερμανία δεν μπορεί και δεν θα είναι συνεπής στην καταβολή των πολεμικών αποζημιώσεων. Τη γραμμή αυτή τήρησαν όλες οι κυβερνήσεις μετά το 1919, με συνέπεια την επιβάρυνση των συνεπειών της ήττας, τη διεθνή απομόνωση και την εσωτερική πολιτική και κοινωνική αναταραχή. Οταν ο υπουργός Εξωτερικών Στρέζεμαν έλυσε το πρόβλημα με διαπραγματεύσεις η χώρα ελαφρύνθηκε οικονομικά και βγήκε από την ευρωπαϊκή απομόνωση με τη συμφωνία του Λοκάρνο το 1925.

Στις αρχές του Β' Παγκοσμίου Πολέμου το 1939 το γερμανικό θωρηκτό Γκραφ Φον Σπεε αφού έπληξε βαριά τον βρετανικό στόλο για ένα μήνα κατέπλευσε στο Μοντεβιδέο, την πρωτεύουσα της ουδέτερης Ουρουγουάης. Οταν εξέπνευσε η προθεσμία που όριζε η συνθήκη της Γενεύης για παραμονή σε ουδέτερο λιμάνι αντί να παραδοθεί στις αρχές της χώρας, ξεκίνησε έχοντας απέναντί του πανίσχυρη βρετανική ναυτική μοίρα. Στα όρια των χωρικών υδάτων ο κυβερνήτης κατέβασε με βάρκες το πλήρωμα, άνοιξε τους κρουνούς αυτοβύθισης και αυτοπυροβολήθηκε στη γέφυρα του πλοίου.

Όταν μετά το 1969 ο Μπραντ εγκαινίασε την Οστπολιτίκ αποκαθιστώντας σχέσεις με όλους τους δορυφόρους της Μόσχας συμπεριλαμβανομένης και της Ανατολικής Γερμανίας και αναγνωρίζοντας τον εδαφικό ακρωτηριασμό της χώρας σε όφελος της Πολωνίας και της ΕΣΣΔ το 1945, υπήρξε λυσσώδης αντίδραση των Χριστιανοδημοκρατών που ήταν η αξιωματική αντιπολίτευση. Οταν επανήλθαν με τον Κολ στην εξουσία το 1982 συνέχισαν και εμβάθυναν την πολιτική του Μπραντ.

Με τα προηγούμενα υπάρχει μιά διαφορά ουσίας σε σχέση με τη μάχη οπισθοφυλακής που δίνει ο Βάιντεμαν: Ο μεν Σάιντεμαν καταγράφηκε ως πρωταγωνιστής όπερας-μπούφας όπου οι δραματικές απειλές προκαλούν γέλιο, ο δε κυβερνήτης του Γκραφ Φον Σπεε ως υστερόγραφο μιας εποχής, όπου οι πολεμικές συγκρούσεις γίνονταν με το τελετουργικό μονομαχίας ευγενών. Ο επικεφαλής της Μπούντεσμπανκ που δεν έχει καν το άλλοθι των αρχών ενός αυστηρού κεντρικού τραπεζίτη, καθώς πριν από ένα χρόνο ήταν σύμβουλος στην αυλή της Μέρκελ, λειτουργεί προληπτικά ως υπονομευτής της αξιοπιστίας της αναμενόμενης παρέμβασης Ντράγκι με απρόβλεπτες παρενέργειες.