Του Κώστα Ράπτη
Οι ανά τριετία Σύνοδοι Κορυφής των Αδεσμεύτων Χωρών μετά βίας συγκέντρωναν τα τελευταία χρόνια το ενδιαφέρον των διεθνών (βλ. δυτικών) μέσων ενημέρωσης, καθώς το Κίνημα που ιδρύθηκε επισήμως το 1961 στο Βελιγράδι, πρωτοστατούντων πολιτικών γιγάντων της εποχής όπως ο Nehru, ο Soekarno και ο Tito, αντιμετωπιζόταν πλέον ως μία «λέσχη φλυαρίας» χωρίς βάρος στην παγκόσμια σκηνή.
Ήδη οι διαφωνίες που προκάλεσε στο εσωτερικό του η σοβιετική εισβολή στο Αφγανιστάν το 1979 τραυμάτισαν το Κίνημα των Αδεσμεύτων, ενώ το 2006, με την ευκαιρία της Συνόδου Κορυφής της Αβάνας, η τότε υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Condoleezza Rice, αναρωτήθηκε δημοσίως ποιον λόγο ύπαρξης εξακολουθεί να έχει ένας οργανισμός που γεννήθηκε από τον, λήξαντα πλέον, Ψυχρό Πόλεμο. (Αντίστοιχη απορία πάντως δεν διατύπωσε και για το ΝΑΤΟ).
Ούτως ή άλλως η έννοια της «αδέσμευτης χώρας» είχε σημασία άκρως σχετική, αν αναλογισθεί κανείς την έντονη παρουσία στους κόλπους του Κινήματος χωρών όπως η Κούβα του Fidel Castro ή την ανάληψη της προεδρίας του προ τριετίας από την Αίγυπτο του Hosni Mubarak.
Ωστόσο, η 16η Σύνοδος Κορυφής του Κινήματος των Αδεσμεύτων η οποία πραγματοποιείται από την Κυριακή και για πέντε ημέρες στην Τεχεράνη, παρουσία περίπου 7.000 συνέδρων, συμπεριλαμβανομένων και 35 αρχηγών κρατών, από 118 χώρες του πλανήτη (επί συνόλου 192), ήρθε να ανατρέψει την εικόνα, γεννώντας μιντιακή φρενίτιδα.
Ο λόγος βεβαίως για αυτό έχει να κάνει καταρχήν με την φιλοξενούσα την διοργάνωση χώρα: μόλις μία εβδομάδα μετά την αποτυχία ενός ακόμη γύρου διαπραγματεύσεων στη Βιέννη για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης και, ενώ σε ΗΠΑ και Ισραήλ η δημόσια συζήτηση περιστρέφεται γύρω από το αν η επίθεση εναντίον του Ιράν πρέπει να εξαπολυθεί πριν τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου ή να αναβληθεί για την άνοιξη, η Ισλαμική Δημοκρατία αναλαμβάνει για τα επόμενα τρία χρόνια την προεδρία του Κινήματος, αποδεικνύοντας ότι η «διεθνής απομόνωσή» της δεν αφορά παρά έναν μικρό αριθμό στενών συμμάχων της Ουάσιγκτον.
Χαρακτηριστική είναι η δήλωση της εκπροσώπου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Victoria Nuland ότι η Τεχεράνη «δεν αξίζει» να φιλοξενήσει μια τέτοια συνάθροιση αντιπροσωπειών από όλο τον κόσμο, ενώ ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Β. Netanyahu τόνισε ότι η ιρανική πρωτεύουσα «δεν είναι ο τόπος» για να βρίσκεται ο Γ.Γ. του ΟΗΕ – ο οποίος και παρίσταται στη Σύνοδο, όπως κάθε προκάτοχός του από το 1961 και εξής.
Για το Ιράν, μόνο τα οφέλη «συνεδριακού τουρισμού» από τη διοργάνωση υπολογίζονται σε 50 εκατομμύρια δολάρια, ενώ τα αναμενόμενα πολιτικά κέρδη εικονογραφούνται από την (εκ των υστέρων διαψευσθείσα) πληροφορία ότι οι Ιρανοί ιθύνοντες φιλοδοξούσαν να ξεναγήσουν τους φιλοξενούμενους στην στρατιωτική βάση του Parchin, που καταγγέλλεται από τις ΗΠΑ ότι αποτελεί έδρα στρατιωτικών πυρηνικών ερευνών.
Πάντως το προσχέδιο του τελικού ανακοινωθέντος της Συνόδου καταδικάζει την «κρατική τρομοκρατία», την προσβολή των θρησκειών, τα εμπάργκο και τη συνεχιζόμενη κατοχή της Παλαιστίνης… Ωστόσο, για το πιο ακανθώδες θέμα των ημερών, τη συριακή κρίση, η επίτευξη ουσιώδους διαφωνίας αποκλείεται, καθώς τα περισσότερα εκ των Αδέσμευτων Κρατών έχουν ήδη καταδικάσει με την ψήφο τους στη Γ.Σ. του ΟΗΕ το (προστατευόμενο από το Ιράν) καθεστώς της Δαμασκού.
Η Σύνοδος σημαδεύεται κατεξοχήν από δύο παρουσίες και μία απουσία .
Οι ανά τριετία Σύνοδοι Κορυφής των Αδεσμεύτων Χωρών μετά βίας συγκέντρωναν τα τελευταία χρόνια το ενδιαφέρον των διεθνών (βλ. δυτικών) μέσων ενημέρωσης, καθώς το Κίνημα που ιδρύθηκε επισήμως το 1961 στο Βελιγράδι, πρωτοστατούντων πολιτικών γιγάντων της εποχής όπως ο Nehru, ο Soekarno και ο Tito, αντιμετωπιζόταν πλέον ως μία «λέσχη φλυαρίας» χωρίς βάρος στην παγκόσμια σκηνή.
Ήδη οι διαφωνίες που προκάλεσε στο εσωτερικό του η σοβιετική εισβολή στο Αφγανιστάν το 1979 τραυμάτισαν το Κίνημα των Αδεσμεύτων, ενώ το 2006, με την ευκαιρία της Συνόδου Κορυφής της Αβάνας, η τότε υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Condoleezza Rice, αναρωτήθηκε δημοσίως ποιον λόγο ύπαρξης εξακολουθεί να έχει ένας οργανισμός που γεννήθηκε από τον, λήξαντα πλέον, Ψυχρό Πόλεμο. (Αντίστοιχη απορία πάντως δεν διατύπωσε και για το ΝΑΤΟ).
Ούτως ή άλλως η έννοια της «αδέσμευτης χώρας» είχε σημασία άκρως σχετική, αν αναλογισθεί κανείς την έντονη παρουσία στους κόλπους του Κινήματος χωρών όπως η Κούβα του Fidel Castro ή την ανάληψη της προεδρίας του προ τριετίας από την Αίγυπτο του Hosni Mubarak.
Ωστόσο, η 16η Σύνοδος Κορυφής του Κινήματος των Αδεσμεύτων η οποία πραγματοποιείται από την Κυριακή και για πέντε ημέρες στην Τεχεράνη, παρουσία περίπου 7.000 συνέδρων, συμπεριλαμβανομένων και 35 αρχηγών κρατών, από 118 χώρες του πλανήτη (επί συνόλου 192), ήρθε να ανατρέψει την εικόνα, γεννώντας μιντιακή φρενίτιδα.
Ο λόγος βεβαίως για αυτό έχει να κάνει καταρχήν με την φιλοξενούσα την διοργάνωση χώρα: μόλις μία εβδομάδα μετά την αποτυχία ενός ακόμη γύρου διαπραγματεύσεων στη Βιέννη για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης και, ενώ σε ΗΠΑ και Ισραήλ η δημόσια συζήτηση περιστρέφεται γύρω από το αν η επίθεση εναντίον του Ιράν πρέπει να εξαπολυθεί πριν τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου ή να αναβληθεί για την άνοιξη, η Ισλαμική Δημοκρατία αναλαμβάνει για τα επόμενα τρία χρόνια την προεδρία του Κινήματος, αποδεικνύοντας ότι η «διεθνής απομόνωσή» της δεν αφορά παρά έναν μικρό αριθμό στενών συμμάχων της Ουάσιγκτον.
Χαρακτηριστική είναι η δήλωση της εκπροσώπου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Victoria Nuland ότι η Τεχεράνη «δεν αξίζει» να φιλοξενήσει μια τέτοια συνάθροιση αντιπροσωπειών από όλο τον κόσμο, ενώ ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Β. Netanyahu τόνισε ότι η ιρανική πρωτεύουσα «δεν είναι ο τόπος» για να βρίσκεται ο Γ.Γ. του ΟΗΕ – ο οποίος και παρίσταται στη Σύνοδο, όπως κάθε προκάτοχός του από το 1961 και εξής.
Για το Ιράν, μόνο τα οφέλη «συνεδριακού τουρισμού» από τη διοργάνωση υπολογίζονται σε 50 εκατομμύρια δολάρια, ενώ τα αναμενόμενα πολιτικά κέρδη εικονογραφούνται από την (εκ των υστέρων διαψευσθείσα) πληροφορία ότι οι Ιρανοί ιθύνοντες φιλοδοξούσαν να ξεναγήσουν τους φιλοξενούμενους στην στρατιωτική βάση του Parchin, που καταγγέλλεται από τις ΗΠΑ ότι αποτελεί έδρα στρατιωτικών πυρηνικών ερευνών.
Πάντως το προσχέδιο του τελικού ανακοινωθέντος της Συνόδου καταδικάζει την «κρατική τρομοκρατία», την προσβολή των θρησκειών, τα εμπάργκο και τη συνεχιζόμενη κατοχή της Παλαιστίνης… Ωστόσο, για το πιο ακανθώδες θέμα των ημερών, τη συριακή κρίση, η επίτευξη ουσιώδους διαφωνίας αποκλείεται, καθώς τα περισσότερα εκ των Αδέσμευτων Κρατών έχουν ήδη καταδικάσει με την ψήφο τους στη Γ.Σ. του ΟΗΕ το (προστατευόμενο από το Ιράν) καθεστώς της Δαμασκού.
Η Σύνοδος σημαδεύεται κατεξοχήν από δύο παρουσίες και μία απουσία .
H
παρουσία του Ινδού πρωθυπουργού Manmohan Singh εικονογραφεί την επιθυμία
του Δελχί να καλλιεργήσει περαιτέρω, παρά τις αντιδράσεις της
Ουάσιγκτον, τις (οικονομικές) σχέσεις με το Ιράν, από το οποίο καλύπτει
το 12% των ενεργειακών αναγκών του. Παράλληλα σηματοδοτεί την μερική
«επιστροφή» της Ινδίας σε ένα κλαμπ χωρών, από το οποίο επαιρόταν,
τουλάχιστον μέχρι το γιγαντιαίο μπλακ άουτ του φετινού καλοκαιριού, ότι
είχε ουσιαστικά απομακρυνθεί, αναδεικνυόμενη σε μεγάλη οικονομική
δύναμη.
Από την άλλη, η άφιξη σήμερα στην Τεχεράνη, προερχόμενου μάλιστα από το Πεκίνο, του ισλαμιστή νέου προέδρου της Αιγύπτου Mohammad Morsi, αποτελεί, δεδομένης της διακοπής των ιρανο-αιγυπτιακών διπλωματικών σχέσεων από την Ισλαμική επανάσταση του1979, μείζονα εξέλιξη, όσο και αν ο εκπρόσωπος της αιγυπτιακής προεδρίας επιχείρησε να την υποβαθμίσει, υπογραμμίζοντας την μόλις τετράωρη διάρκεια του εν λόγω ταξιδιού. Υπενθυμίζεται ότι ο Morsi πρότεινε στην έκτακτη σύνοδο του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας στη Τζέντα την συμπερίληψη του Ιράν σε μία τετραμερή Ομάδα Επαφής για τη συριακή κρίση.
Μόνη παραφωνία; Η άρνηση της Τουρκίας, παρά τη σχετική ιρανική πρόσκληση, να εκπροσωπηθεί στο επίπεδο του προέδρου Gul ή του υπουργού εξωτερικών Ahmet Davutoglu. Η φρίκη της Άγκυρας στο ενδεχόμενο να συνυπάρξει με την συριακή αντιπροσωπεία (της οποίας προΐσταται ο πρωθυπoυργός του Assad) καταδεικνύει το κόστος σε δυνατότητες επιρροής που έχει για την τουρκική πλευρά η ολοένα και μεγαλύτερη πρόσδεσή της στους Δυτικούς σχεδιασμούς.
Από την άλλη, η άφιξη σήμερα στην Τεχεράνη, προερχόμενου μάλιστα από το Πεκίνο, του ισλαμιστή νέου προέδρου της Αιγύπτου Mohammad Morsi, αποτελεί, δεδομένης της διακοπής των ιρανο-αιγυπτιακών διπλωματικών σχέσεων από την Ισλαμική επανάσταση του1979, μείζονα εξέλιξη, όσο και αν ο εκπρόσωπος της αιγυπτιακής προεδρίας επιχείρησε να την υποβαθμίσει, υπογραμμίζοντας την μόλις τετράωρη διάρκεια του εν λόγω ταξιδιού. Υπενθυμίζεται ότι ο Morsi πρότεινε στην έκτακτη σύνοδο του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας στη Τζέντα την συμπερίληψη του Ιράν σε μία τετραμερή Ομάδα Επαφής για τη συριακή κρίση.
Μόνη παραφωνία; Η άρνηση της Τουρκίας, παρά τη σχετική ιρανική πρόσκληση, να εκπροσωπηθεί στο επίπεδο του προέδρου Gul ή του υπουργού εξωτερικών Ahmet Davutoglu. Η φρίκη της Άγκυρας στο ενδεχόμενο να συνυπάρξει με την συριακή αντιπροσωπεία (της οποίας προΐσταται ο πρωθυπoυργός του Assad) καταδεικνύει το κόστος σε δυνατότητες επιρροής που έχει για την τουρκική πλευρά η ολοένα και μεγαλύτερη πρόσδεσή της στους Δυτικούς σχεδιασμούς.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου