Της Robin Wright / The New York Times
Tην φετινή άνοιξη ταξίδεψα στην κοιτίδα των αραβικών εξεγέρσεων: μια γωνία του
Σίντι Μπουζίντ, στην Τυνησία, όπου τον Δεκέμβριο του 2010
αυτοπυρπολήθηκε ένας μικροπωλητής, βάζοντας φωτιά σε όλη τη Μέση
Ανατολή.
«Εχουμε πολύ περισσότερη ελευθερία, αλλά πολύ λιγότερες
δουλειές», μου είπε ένας μικροπωλητής στην ίδια πλατεία. Ενας άλλος,
πάλι, υπενθύμισε ότι ο Μοχάμεντ Μπουαζίζι αυτοπυρπολήθηκε όχι γιατί
ήθελε να ψηφίσει σε δημοκρατικές εκλογές, αλλά επειδή δεν άντεχε τους
εξευτελισμούς των τοπικών αξιωματούχων. Ενώ οι μικροπωλητές πουλούσαν τα
προϊόντα τους, η προσευχή τελείωνε στο φρεσκοβαμμένο γειτονικό τζαμί.
Ανάμεσα στους πιστούς ήταν σαλαφιστές, υπερσυντηρητικοί σουνίτες
μουσουλμάνοι που θέλουν να καθορίσουν τη νέα τάξη με βάση θρησκευτικές
παραδόσεις του έβδομου αιώνα και όχι τη γήινη πραγματικότητα.
Μια νέα Σαλαφική Ημισέληνος, που εκτείνεται από τα βασίλεια του Κόλπου
μέχρι τη Βόρεια Αφρική, είναι ένα από τα πιο υποτιμημένα και ενοχλητικά
παραπροϊόντα των αραβικών εξεγέρσεων. Σε διάφορους βαθμούς, οι λαϊκιστές
αυτοί πουριτανοί καταλαμβάνουν τον πολιτικό χώρο που κατείχαν κάποτε οι
εξτρεμιστές του ιερού πολέμου.
Στην Τυνησία, οι σαλαφιστές δημιούργησαν
τον Μάιο το Μεταρρυθμιστικό Μέτωπο και ξεκίνησαν διαδηλώσεις, ενώ
επιτέθηκαν και σε διάφορα σύμβολα της ελευθερίας του λόγου.
Στην Αίγυπτο
ίδρυσαν διάφορα κόμματα και στις εκλογές του Ιανουαρίου κέρδισαν 25%
των ψήφων, καταλαμβάνοντας τη δεύτερη θέση μετά τη Μουσουλμανική
Αδελφότητα.
Αυξανόμενη επιρροή έχουν οι σαλαφιστές και στην εξέγερση της
Συρίας, ενώ εκπροσωπούνται επίσης στην Αλγερία, το Μπαχρέιν, το
Κουβέιτ, τη Λιβύη, την Υεμένη και μεταξύ των Παλαιστινίων.
Κοινός παρονομαστής πολλών σαλαφικών οργανώσεων είναι η έμπνευση και η
υποστήριξη από τους Ουαχαμπίτες, μια πουριτανική εκδοχή του σουνιτικού
ισλάμ από τη Σαουδική Αραβία.
Δεν είναι βέβαια όλοι οι Σαουδάραβες
Ουαχαμπίτες. Ούτε όλοι οι σαλαφιστές είναι Ουαχαμπίτες. Οι Ουαχαμπίτες,
όμως, είναι στη συντριπτική τους πλειοψηφία σαλαφιστές. Και πολλοί
Αραβες, ιδιαίτερα έξω από τον αραιοκατοικημένο Κόλπο, υποπτεύονται ότι
οι Ουαχαμπίτες προσπαθούν να καταλάβουν την εξουσία βοηθώντας τους όψιμα
πολιτικοποιημένους σαλαφιστές - όπως ακριβώς έκαναν πριν από 30 χρόνια,
χρηματοδοτώντας τις θρησκευτικές σχολές της Νότιας Ασίας που οδήγησαν
στη γέννηση των Ταλιμπάν. Οι σαλαφιστές τάσσονται πολύ πιο φανατικά υπέρ
του περιορισμού της προσωπικής και πολιτικής ζωής απ' ό,τι τα
μεγαλύτερα και πιο μοντέρνα ισλαμικά κόμματα που έχουν κερδίσει τις
εκλογές στην Αίγυπτο, την Τυνησία και το Μαρόκο.
Οι σύγχρονοι ισλαμιστές φοβούνται τους σαλαφιστές. «Δεν θέλουν να εκπονηθεί
ένα Σύνταγμα, πιστεύουν ότι το Κοράνι είναι αρκετό», λέει η Μερχέζια
Λαμπίντι, αντιπρόεδρος της συνταγματικής συνέλευσης της Τυνησίας και
μέλος του κυβερνώντος κόμματος Ennahda.
Οι σαλαφιστές απορρίπουν τη
«Σιιτική Ημισέληνο», έναν όρο που εφηύρε το 2004 ο βασιλιάς Αμπντάλα της
Ιορδανίας για να περιγράψει ένα τόξο που εκτείνεται από το Ιράν μέχρι
το Ιράκ, τη Συρία και τον Λίβανο. Σήμερα, αυτές οι ανταγωνιστικές
ημισέληνοι απειλούν να μετατρέψουν τις χώρες που βρίσκονται σε
μεταβατική περίοδο σε πεδία μάχης όπου θα κριθεί το μέλλον της περιοχής
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου