Δεν συμφωνούν ασφαλώς σε πολλά, Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικανοί.
Συμφωνούν όμως σε ένα: στις εθνικές συνεδριάσεις τους, και τα δύο
κόμματα θα δώσουν μάχη για την προσέλκυση της μεσαίας τάξης.
Οι
Ρεπουμπλικανοί θα κατηγορήσουν τον Μπαράκ Ομπάμα ότι την κατέστρεψε μέσω
της πολιτικής του «που διαιωνίζει την ανεργία και τη χαμηλή ανάπτυξη».
Οι Δημοκρατικοί θα παρουσιάσουν τον Μιτ Ρόμνεϊ σαν «τον άνθρωπο» των
πλουσίων, ο οποίος «δεν κατανοεί τη μεσαία τάξη».
Οποιος πείσει, θα
κερδίσει διότι σε αυτήν την προεκλογική περίοδο η μεσαία τάξη έχει γίνει
σημαία και στόχος όλων -κατά τα λεγόμενά τους- είναι «να σώσουμε τη
μεσαία τάξη».
Ολα αυτά είναι κυρίως πολιτικές ρητορείες. Το να θέλουμε να σώσουμε τη
μεσαία τάξη προϋποθέτει ότι απειλείται με… εξαφάνιση. Ακόμη και αν αυτό
ίσχυε, οι πολιτικοί μας δεν θα είχαν τη δύναμη να την… αναστήσουν. Και
όμως, αυτή «η σημαία» συγκινεί, καθώς οι περισσότεροι Αμερικανοί
αντιλαμβάνονται τη μεσαία τάξη ως την κοινωνία ευρύτερα και θεωρούν ότι
είναι σωστό να είναι αυτή η κοινωνία μας. Αλλωστε κατά κανόνα, οι
άνθρωποι θεωρούν ότι αποτελούν τον μέσο όρο.
Το ίδιο ισχύει και για την άλλη άκρη του φάσματος. Αν και η ψαλίδα
ανοίγει επί δεκαετίες, μόλις το 2% των Αμερικανών αυτοπροσδιορίζεται ως
«ανώτατη τάξη». Οικογένειες των οποίων το εισόδημα κυμαίνεται στα
200.000 με 300.000 δολάρια δεν παραδέχονται ότι είναι πλούσιες.
Υποβαθμίζοντας την ευημερία τους, οι άνθρωποι αυτοί ταυτίζονται με τη
μεσαία τάξη και την ανάγκη της να στηριχτεί. Αυτή αποτελεί τη
«ραχοκοκαλιά» της αμερικανικής κοινωνίας, αφού 9 στους 10 Αμερικανούς
δηλώνουν μέλη της μεσαίας τάξης. Ειδικότερα, η νέα δημοσκόπηση Pew φέρει
το 15% να δηλώνει «ανώτατη μεσαία τάξη», το 49% «μεσαία τάξη» και το
25% «κατώτερη μεσαία τάξη.»
Ασφαλώς η πρόσφατη κρίση έχει εντείνει την ανάγκη ταύτισης με τον μέσο
όρο. Ο οποίος σήμερα περιγράφεται κατά κανόνα ως «πολιορκημένος,
κακοποιημένος, απειλούμενος». Οι κατασχέσεις κατοικιών και η μακρόχρονη
ανεργία αποτελούν δείγματα γραφής. Και παρότι τα φαινόμενα είναι
περιορισμένα συγκριτικά με το σύνολο, ο φόβος φωλιάζει στις καρδιές των
πολλών που προσεύχονται όταν ακούνε για την κακοτυχία των άλλων: «Ας μη
συμβεί και σε μένα, Θεέ μου!»
Στοιχεία αναφέρουν ότι οι Αμερικανοί των «μεσαίων εισοδημάτων» -από τα
39.418 έως και τα 118.225 δολάρια ετησίως- απώλεσαν το διάστημα
2007-2010 το 40% του πλούτου τους, γεγονός που συνδέεται κυρίως με την
πτώση των τιμών των ακινήτων, των μετοχών και των ομολόγων.
Ούτε ο Ομπάμα ούτε ο Ρόμνεϊ μπορούν να κάνουν πολλά για να βοηθήσουν τη
μεσαία τάξη και βρίσκονται σε δίλημμα. Για να ενισχύουν ηθικά και
οικονομικά τη μεσαία τάξη χρειάζονται μια ισχυρή οικονομική ανάκαμψη.
Αλλά αυτή δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς ισχυρή κατανάλωση, η οποία
προέρχεται από τη μεσαία τάξη. Η ανάκαμψη έχει παγιδευθεί σε ένα φαύλο
κύκλο. Πόσω μάλλον που τα δημόσια ελλείμματα απαιτούν την επιβολή νέων
φόρων και περικοπές δαπανών, που φέρουν σε «αντιπαράθεση» εργαζομένους
και συνταξιούχους. Οι πρώτοι πληρώνουν, οι δεύτεροι πληρώνονται. Ποιος
θα πληρώσει το τίμημα;
Το μόνο που διαπιστώνουμε μέχρι στιγμής είναι ότι η μεσαία τάξη
συνεχίζει να υψώνει γενναία τη σημαία της. Αν και η εμπορική αξία
εκατομμυρίων κατοικιών είναι πλέον χαμηλότερη από τον δανεισμό που τους
αντιστοιχεί -στεγαστικό δάνειο- οι ιδιοκτήτες τους συνεχίζουν να τον
εξυπηρετούν. Δεν αφήνουν να τους «πάρει η τράπεζα το σπίτι». Συνεχίζουν
να ελπίζουν, ενώ οι άνεργοι συνεχίζουν να αναζητούν δουλειά… Τα μέλη της
μεσαίας τάξης έχουν μάθει να παλεύουν και αναλαμβάνουν τις ευθύνες
τους. Θα επιβιώσουν της κρίσης αλλά και της πολιτικής εκμετάλλευσης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου