Ανοδος και πτώση του Beau Brummell

Γράφει ο ΦΑΛΗΡΕΥΣ

Πάντως, ταίριαξε ωραία ο πολιτικός συμβολισμός του γεγονότος με τον θρησκευτικό συμβολισμό της εβδομάδας. Ταίριαζε να πραγματοποιηθεί μέσα στη Μεγάλη Εβδομάδα η σύλληψη του Ακη Τσοχατζόπουλου, μορφής κατά τα πάντα εμβληματικής του πολιτικού και πολιτισμικού φαινομένου «πασοκαρία». Ταίριαζε με το μελοδραματικό στοιχείο της προσωπικότητάς του, το οποίο, ίσως περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο ιστορικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, εκείνος διέθετε εντονότερο.

Κατά την πρώτη οκταετία του ΠΑΣΟΚ, της οργιαστικής σοσιαλιστικής αφέλειας και της εγκαθίδρυσης της κομματοκρατίας, το μελοδραματικό στοιχείο του Ακη ήταν γι’ αυτόν ένα είδος ασπίδας προστασίας. Το ανασηκωμένο φρύδι του, ο από καθέδρας στόμφος, το αεράτο μαλλί και η ελαφρώς γαμψή μύτη - όλα αυτά, σε συνδυασμό με την έφεσή του να εκστομίζει ηχηρές αρλούμπες σε γλώσσα πασοκική (που τότε ακόμη ξένιζε, γιατί δεν είχε επικρατήσει), έδωσαν την εντύπωση στον κόσμο (που εκείνη την εποχή είχε απόσταση από τα πρόσωπα της πολιτικής, αφού δεν είχε έλθει ακόμη η ιδιωτική τηλεόραση και το Διαδίκτυο) ενός χαρακτήρα κάπως κωμικού.  

Απέκτησε, λοιπόν, ο Ακης την εικόνα ενός «ωραίου» των ελληνικών ταινιών, αλλά ολίγον «ευάερου» στην κεφαλή, καθώς η απαρασάλευτη πίστη του, η απόλυτη υποταγή του στον Ανδρέα Παπανδρέου επέτρεψε την αμφισβήτηση της εξυπνάδας του. 

Από την εποχή εκείνη είναι και το γνωστό ανέκδοτο με το κέντρο μεταμοσχεύσεων εγκεφάλου στην Ελβετία, που διαθέτει ό,τι καλύτερο υπάρχει στην αγορά των μοσχευμάτων, σε όλο το εύρος των τιμών: από τον εγκέφαλο του Αϊνστάιν ώς τον εγκέφαλο του Τσοχατζόπουλου. Γιατί του Τσοχατζόπουλου είναι ο ακριβότερος; Διότι είναι αχρησιμοποίητος. Με κάτι τέτοια γελούσαν εις βάρος του Ακη Τσοχατζόπουλου στη δεκαετία του 1980.

Ο πιστός Ακης (der Treue Akis) εξελίχθηκε σε πόλο του βαθέος, του λεγόμενου ιστορικού, δηλαδή του «πεινασμένου» (με εισαγωγικά ή χωρίς) για εξουσία ΠΑΣΟΚ, που έκανε τον λαϊκισμό ιδεολογία και την κομματοκρατία πολιτική. Σωρεία στελεχών, που σήμερα λάμπουν στον ουρανό του κινήματος και καταυγάζουν την οδό προς τον σοσιαλισμό, αναπτύχθηκαν στο φυτώριο του Ακη Τσοχατζόπουλου. Παραδόξως μάλιστα, επί εποχής Σημίτη η τάση των Τσοχατζοπουλικών στην Κ.Ο. έγινε η ισχυρότερη, αντιπροσωπεύοντας κατά κάποιο τρόπο το πασοκικό mainstream. 

Χαρακτηριστικό της εποχής και του ανθρώπου είναι ότι, επί υπουργίας του στο Εθνικής Αμύνης, μπαίνοντας κάποιος μέσα στην αίθουσα του προσωπικού επιτελείου του υπουργού (ΕΠΥΕΘΑ) μπορούσε να θαυμάσει μία κορνιζαρισμένη φωτογραφία του Ανδρέα Παπανδρέου με τον Καντάφι να δεσπόζει στον χώρο. Αυτό, επειδή ο προσκείμενος στο ΠΑΣΟΚ μόνιμος υπαξιωματικός, που είχε την ευθύνη της ασφαλείας του ΕΠΥΕΘΑ, έκρινε ότι μια τέτοια κορνίζα μπορούσε να κοσμεί τους χώρους του υπουργείου Εθνικής Αμύνης μιας χώρας-μέλους του ΝΑΤΟ. Αυτή ήταν η Ελλάδα του Τσοχατζόπουλου...

Το πώς βρέθηκε ο εξωτικός -για ορισμένους κύκλους, δε, γραφικός- κομψευόμενος «απαράτσικ» του ΠΑΣΟΚ να προσωποποιεί σήμερα τη διαφθορά μιας ολόκληρης περιόδου δεν είναι ανεξήγητο. Η αυταπάτη της άκοπης ευμάρειας τελειώνει στην κοινωνία με την κατάρρευση του Χρηματιστηρίου και, περίπου την ίδια εποχή, με την αποτυχία της κυβέρνησης Σημίτη να περάσει το Ασφαλιστικό του Γιαννίτση, αρχίζει η πολιτική παρακμή του ΠΑΣΟΚ. Βοηθούσης της Νέας Δημοκρατίας και της αντιπολιτευτικής γραμμής της, η πολιτική διαφθορά γίνεται πρώτο ζήτημα στην πολιτική ατζέντα. Φθόνος και καχυποψία στους πολλούς, κτηνώδης αυτοπεποίθηση και ανέμελο λάιφ στάιλ εκ μέρους του επιδειξιομανούς πολιτικού και κοινωνικού κατεστημένου διαμορφώνουν το κλίμα μιας εποχής, όπου η φημολογία για τη διαφθορά στους κόλπους του ΠΑΣΟΚ οργιάζει - και ειδικά σε τομείς μεγάλου κόστους προμηθειών, όπως της Αμυνας.

Η αρχή της πτώσης του Ακη Τσοχατζόπουλου πρέπει να εντοπισθεί στο Ζέλj (γράφεται Ζέλι, αλλά επειδή προφέρεται «Ζέλj» στο κείμενο αυτό ακολουθείται η φωνητική ορθογραφία...). Το Ζέλj είναι χωρίο της επαρχίας Λοκρίδος του νομού Φθιώτιδος και γενέτειρα της κυρίας Βίκυς Σταμάτη - Τσοχατζοπούλου, δεύτερης συζύγου του Ακη. Από εκεί ξεκίνησε η αντίστροφη μέτρηση: Γάμος στο George V των Παρισίων, κατοικία στη Διονυσίου Αρεοπαγίτου, κοινωνική προβολή, έντονη παρουσία στην κοσμική ζωή και η συνέχεια είναι γνωστή.  

Ηθικό συμπέρασμα; Οτι ναι μεν η ζωή -των ευκατάστατων κυρίως- παρατείνεται χάρη στις προόδους της επιστήμης, είναι ψευδαίσθηση όμως να νομίζει κανείς ότι παρατείνεται και η νεότητα. Ισως σε αυτήν την ψευδαίσθηση να οφείλει την πτώση ο άλλοτε Beau Brummell του ΠΑΣΟΚ...