"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


The perils of European incrementalism


Στο δοκίμιό του με τίτλο «The Stalemate Myth and the Quagmire Machine», ο Ντάνιελ Ελσμπεργκ αντλούσε το εξής απλό μάθημα για τον πόλεμο του Βιετνάμ: οι πολιτικοί δρούσαν χωρίς αυταπάτες. Εκαναν ό,τι απαιτούνταν μόνο και μόνο για να αποφύγουν άμεση καταστροφή. Παγιδεύτηκαν με τραγικό τρόπο σε μια νεκρή ζώνη ανίκανοι να αντιστρέψουν την πορεία που είχαν πάρει, αλλά και να επιδείξουν την πολιτική βούληση για να προχωρήσουν μπροστά και να επιτύχουν. Τελικά, η πολιτική τους κατέρρευσε γύρω τους.

Αυτό συμβαίνει και στην Ευρώπη την τελευταία διετία. Σε κάθε στάδιο, από τα πρώτα σημάδια προβλημάτων στην Ελλάδα ώς την εξάπλωση στην Πορτογαλία και την Ιρλανδία, την αναγνώριση της ελληνικής αδυναμίας εξόφλησης των χρεών, την εκτίναξη των spread στην Ισπανία και την Ιταλία, οι αρχές έκαναν απλώς ό,τι χρειαζόταν για να αποφύγουν άμεση κατάρρευση, όχι όμως αρκετά για να δημιουργήσουν γερά θεμέλια και να επαναφέρουν την εμπιστοσύνη. Ισως αναπόφευκτα, το διάστημα από έκτακτη σύνοδο σε έκτακτη σύνοδο έγινε όλο και μικρότερο.

Η διαδικασία είχε συνέπειες για την αξιοπιστία των πολιτικών.

Αν η τάση της τελευταίας διετίας συνεχιστεί θα σημάνει καταστροφή, καθώς ο στόχος του καθορισμού των παραμέτρων του τι είναι πολύ μεγάλο για να πτωχεύσει γίνεται η πρόκληση καθορισμού του τι πρέπει να γίνει όταν αφερέγγυοι οφειλέτες είναι πολύ μεγάλοι για να διασωθούν. Υπάρχουν πολλές διαφορές ανάμεσα στο σημερινό περιβάλλον και σε εκείνο του φθινοπώρου του 2008 και άλλων ιστορικών στιγμών. Ομως, κάθε σπουδαστής πρόσφατης οικονομικής ιστορίας πρέπει να γνωρίζει ότι μια κατάρρευση που μοιάζει αδιανόητη σήμερα μπορεί να μοιάζει αναπόφευκτη αύριο.

Η νέα γενική διευθύντρια του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, επεσήμανε τις τρεις αρχές που θα πρέπει να σεβαστεί κάθε προσέγγιση των οικονομικών προβλημάτων της Ευρώπης.

Πρώτον, η Ευρώπη πρέπει να απομακρυνθεί από το όραμα μακρόχρονης διάρκειας του νομισματικού συστήματός της. Η ΟΝΕ αποδεικνύει περίτρανα ότι «στην οικονομία, τα πράγματα κάνουν περισσότερο καιρό να συμβούν απ’ όσο πιστεύεις και έπειτα συμβαίνουν ταχύτερα απ’ όσο πίστευες ότι μπορούσαν». 

Δεύτερον, υπάρχουν σοβαρά ζητήματα ανεπάρκειας κεφαλαίων στις ευρωπαϊκές τράπεζες. Τώρα είναι η ώρα να γίνουν ρεαλιστικά τεστ κοπώσεως, να προσεγγισθούν οι αγορές ιδιωτικών κεφαλαίων αν είναι δυνατό και να εισρεύσουν κρατικά κεφάλαια αν είναι αναγκαίο. 

Τρίτον, η Ευρώπη χρειάζεται αναπτυξιακή στρατηγική. Μόνο αν αναπτυχθεί θα έχει ευκαιρία να χειρισθεί τα χρέη της και να συμβάλει σε μια ισχυρότερη παγκόσμια οικονομία.

Το Σαββατοκύριακο, οι υπουργοί Οικονομικών και οι κεντρικοί τραπεζίτες του κόσμου θα συγκεντρωθούν στην Ουάσιγκτον για την ετήσια σύνοδό τους. Η σύνοδος θα αποτύχει αν δεν ανακύψει σαφέστερος δρόμος για τη πρόοδο της Ευρώπης.

Δεν υπάρχουν σχόλια: