Ενα αβυσσαλέο κενό

Του ΜΙΧΑΛΗ ΜΗΤΣΟΥ

Οταν τρεις ευρωπαίοι συντηρητικοί αρθρογράφοι αρχίζουν να αυτομαστιγώνονται, κάτι δεν πηγαίνει καλά με την κυρίαρχη σκέψη. Οταν τρεις εκπρόσωποι του γερμανικού, του αγγλικού και του αυστριακού κατεστημένοι αναρωτιούνται μήπως όλα όσα έλεγαν για δεκαετίες ήταν λάθος και παραδέχονται ότι η Αριστερά ενδεχομένως να έχει δίκιο, κάτι φαίνεται να τρίζει στο μονολιθικό ευρωπαϊκό οικοδόμημα.

Κρούσμα πρώτο. «Οταν οι τράπεζες που διαχειρίζονται τα χρήματά μας πρώτα τα εξαφανίζουν κι ύστερα, χάρις στις κρατικές εγγυήσεις, δεν τιμωρούνται καν γι' αυτό, αποδεικνύεται - όπως έλεγε πάντα η Αριστερά - ότι ένα σύστημα που σχεδιάστηκε για να προοδεύσει ο μεγαλύτερος δυνατός αριθμός ανθρώπων διαστρεβλώθηκε ώστε να πλουτίζουν λίγοι», έγραφε τον περασμένο Ιούλιο ο πρώην διευθυντής της βαθύτατα αντιευρωπαϊκής «Ντέιλι Τέλεγκραφ» Τσαρλς Μουρ. «Το μόνο που ενδιαφέρει τις κυβερνήσεις είναι να μη βλάψουν τους τραπεζίτες», πρόσθετε, αναφερόμενος στην κρίση της ευρωζώνης. Και οι εργαζόμενοι; «Πρέπει να καταστραφούν οι δουλειές τους στο Πόρτο και στον Πειραιά, στο Πάντσεσταουν και το Ποτζιμπόνσι ώστε οι τραπεζίτες της Φρανκφούρτης και οι γραφειοκράτες των Βρυξελλών να κοιμούνται ήσυχοι».

Κρούσμα δεύτερο. «Με πρόσχημα τη ρεαλπολιτίκ και τον πραγματισμό, η Δεξιά προσπαθεί να κρύψει το αβυσσαλέο της κενό», σημειώνει από την πλευρά του ο Φρανκ Σιρμάχερ, υπεύθυνος των πολιτιστικών σελίδων της πολύ συντηρητικής «Φρανκφούρτερ Αλγκεμαϊνε Τσάιτουνγκ». «Το να λέει ότι δεν είναι η μόνη που κάνει λάθη δεν αποτελεί δικαιολογία, είναι απλώς ένας τρόπος να συγκαλύψει την αμηχανία της. Το θέμα όμως σήμερα δεν είναι μόνο αν η πολιτική της δράση είναι καλή ή κακή. Οπως αποδεικνύεται, όχι μόνο ακολουθεί λάθος δρόμο, αλλά - οποία έκπληξις! - οι κριτικές των προαιώνιων χειρότερων εχθρών της είναι βάσιμες».

Κρούσμα τρίτο. «Τι πρέπει να κάνει ένας δεξιός με αρκετή ευφυΐα και αίσθηση ρεαλισμού όταν διαπιστώνει ότι όλα τα προγράμματα λιτότητας που εφαρμόζονται σήμερα στηρίζονται σε μια βλακώδη λογική;» αναρωτιέται ο αρθρογράφος της αυστριακής «Ντερ Στάνταρντ» Ρόμπερτ Μίσικ. «Τι πρέπει να σκεφτεί όταν βλέπει ότι αυξάνοντας τις ανισότητες, τα προγράμματα αυτά, αντί να κάνουν τις κοινωνίες πιο αποτελεσματικές, τις οδηγούν στη διάλυση; Πρέπει να αναγνωρίσει ότι όλα όσα θεωρούνταν ώς τώρα αυτονόητα στο στρατόπεδό του είναι λάθος. Και ότι η "οικονομική κοινή λογική" δεν αποτελεί προνόμιο της Δεξιάς».

Σχολιάζοντας τα άρθρα αυτά, ο Ζαν-Κλοντ Γκιγμπό του «Νουβέλ Ομπζερβατέρ» φαντασιώνει μια ανάλογη αυτοκριτική και στη Γαλλία, λέγοντας ότι θα μπορούσε να μιλήσει κανείς τότε για την αρχή μιας άνοιξης στη Γηραιά Ηπειρο. Ενας έλληνας παρατηρητής, πάλι, δεν μπορεί παρά να μελαγχολήσει. Γιατί τον ρόλο του αμφισβητία μιας πολιτικής που αποτυγχάνει επειδή δεν εφαρμόζεται τον παίζουν εδώ μια ανυπόληπτη Δεξιά και μια δημαγωγική Αριστερά. Με μια κυβέρνηση να παραπαίει και μια κοινωνία οχυρωμένη πίσω από τις ψευδαισθήσεις της, κανείς, μα κανείς, δεν κάνει πραγματικά την αυτοκριτική του.