Το μεγάλο ψέμα των «σωτήρων» μας

Tου Κωστα Kαλλιτση

kostas. kallitsis@yahoo. com

Η κοινωνία αρχίζει να το κατανοεί. Κυκλοφορούσαμε με μία κούρσα, που προμηθευτήκαμε και συντηρούσαμε με δάνεια. Το 20% ήταν στοιβαγμένο στο πορτ μπαγκάζ, το άλλο 80% απολαμβάναμε τις ανέσεις της καμπίνας (άλλοι πολύ περισσότερο κι άλλοι λιγότερο), σε μια κοινωνία με μεγάλες ανισότητες, κυρίαρχο τον ατομισμό, με το δημόσιο συμφέρον και τη συλλογικότητα σε υποχώρηση. Εύκολα λησμονήσαμε ότι αυτό που μας ανήκε δεν ήταν η κούρσα. Μας ανήκαν, μόνο, τα δάνεια. Μας, τα έκοψαν. Πώς φτάσαμε εδώ;

Δανειζόμασταν ανέμελα, όταν ο ουρανός έβρεχε φτηνό χρήμα. Το κράτος, για να χρυσώνει τους προμηθευτές του (που μίσθωναν πολιτικούς, συνδικάτα, μέσα ενημέρωσης…) και, με το πελατειακό σύστημα, να λαδώνει την κοινωνία. Γραφειοκρατικά παρόν (επιβαρύνει τις επιχειρήσεις με 6,8% του ΑΕΠ, τρεις μονάδες πάνω από τα άλλα ευρωπαϊκά…) και απόν οποτεδήποτε το χρειάζεσαι. Τα νοικοκυριά, απογοητευμένα που δεν ήρθε ο… σοσιαλισμός μέσω της Σοφοκλέους το 1999, τράπηκαν να τον αναζητήσουν με δάνεια - εκμαυλισμένα από τις τράπεζες. Επί μια ολόκληρη 12ετία, είμαστε η χώρα του ΟΟΣΑ όπου τα νοικοκυριά έχουν, συνεχώς, αρνητική αποταμίευση.

Μεταπολεμικά, δαπανήσαμε 5 σχέδια Μάρσαλ (ένα αμερικανικό και 4 ευρωπαϊκά) χωρίς να φτιάξουμε ισχυρές υποδομές - σήμερα, ονειρευόμαστε ένα έκτο. 

Η ανάπτυξη εργασιακών ικανοτήτων υψηλής στάθμης προϋποθέτει οικονομίες κλίμακας και νέες τεχνολογίες, αλλά εμείς βαδίσαμε ανάποδα. Ετσι, φτάσαμε να έχουμε το μεγαλύτερο ποσοστό πολύ μικρών επιχειρήσεων στην Ευρώπη (χάρη στην κατανάλωση με δανεικά…), διπλάσιο ποσοστό αυτοαπασχολούμενων από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ. Ετσι καταντήσαμε ουραγοί στην παραγωγικότητα, παράγοντας προϊόντα που «δεν αρέσουν» στις αγορές - ούτε στη δική μας.

Με τα δανεικά φτιάξαμε μόνο την ελληνική φούσκα και κλειστήκαμε σε αυτήν. Φούσκα μαγαζιών, φούσκα δημοσίων υπαλλήλων, φούσκα μισθών, φούσκα κατανάλωσης κλπ. Η φούσκα έσπασε. Η διαβρωμένη ανταγωνιστικότητα προσαρμόζεται βίαια -εκδικείται. Ο ελληνικός καπιταλισμός, τελευταίος στην 30ετή αλυσίδα μετασχηματισμού του διεθνούς καπιταλισμού, μόλις τώρα ανασυγκροτείται. Το διακύβευμα είναι αν θα ανασυγκροτηθεί διατηρώντας την ευρωπαϊκή θέση του με διεθνή στήριξη ή βγαίνοντας εκτός Ευρωζώνης και περπατώντας στον πύρινο δρόμο της παύσης πληρωμών. Αυταπάτες, όμως, δεν χωρούν. Το εισόδημα της χώρας θα μειωθεί. Θα φτωχύνουμε. Κι η ανασυγκρότηση θα είναι μακράς διάρκειας, όχι βραχείας. Βραχύβια είναι τα «μαγικά» της Ν. Δ. και τα κόλπα παλαιοκομματικών υπουργών.

Η Ιαπωνία, χώρα με ισχυρή παραγωγική βάση, σήμερα ακόμη, μετά την κρίση του 1989, ζει στα επίπεδα του 1991. Το σύνολο σχεδόν των επτά δισεκατομμυρίων ανθρώπων, κι ασφαλώς όλη η Δύση, εισέρχονται σε μακρά περίοδο μείωσης δαπανών και κατανάλωσης, καταστροφής κεφαλαίου. Η Ελλάδα δεν θα είναι η εξαίρεση. Αυτή είναι η αλήθεια.

Η αλήθεια, αυτή κινητοποιεί - όχι ο φόβος. Αν δεν παραμυθιαζόμαστε από πολιτικούς που συναγωνίζονται ποιος θα «μας σώσει» πιο νωρίς και πιο ανώδυνα, θα τεθούν ευκρινέστερα τα πραγματικά θέματα.  

Το επείγον: Κοινωνική διανομή κόστους, περιορισμός των καταστροφών και προστασία των θυμάτων της κρίσης, αξιοποίηση των σύγχρονων αναπτυξιακών δυνατοτήτων με σεβασμό στο περιβάλλον. 

Και το πιο επείγον: Η ανάγκη ενός δυναμικού πολιτικού κινήματος ώστε η Ελλάδα, με το μικρότερο ΑΕΠ, να απαλλαγεί από τη γάγγραινα της διαφθοράς, να αποκτήσει βαθύτερη και ισχυρότερη δημοκρατία, δικαιοσύνη, ισονομία, καλή δημόσια παιδεία και αληθινά κοινωνικό κράτος. Δηλαδή, να αναπτυχθεί.