Εργασία κρεμασμένη στον αντίχειρα

Της ΛΙΑΝΑΣ ΚΑΝΕΛΛΗ

(Από την στήλη "ΠΑΤΡΙΔΟΓΝΩΜΟΝΙΟ" του ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ)

Ηταν ομάδα οι μονομάχοι; Εκείνοι οι καλογυμνασμένοι δούλοι, ταϊσμένοι γερά, που απ' τα έγκατα του κάθε Κολοσσαίου - το εξαγώγιμο θέαμα της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας - έβγαιναν να αντιμετωπίσουν τα θηρία κι ύστερα ο ένας τον άλλον ώσπου να τα τινάξουν προς τέρψιν του εξαθλιωμένου όχλου κοινού;

Στις οργανωμένες εργολαβίες παραγωγής μονομάχων - μελλοθανάτων, πεδίο δραστηριοποίησης ξεπεσμένων λεγεωνάριων και αποκτηνωμένων απελεύθερων εμπόρων σαρκός, η ...εκπαίδευση δεν ήταν αυτή που ηρωικά και εξανθρωπισμένα βλέπουμε στις χολιγουντιανές σαπουνόπερες. Βαριά βιομηχανία της εποχής, τα Κολοσσαία μάντρωναν πλήθη, εκβίαζαν τη δημοφιλία των αυτοκρατόρων, χειραγωγούσαν μάζες με καλλιέργεια των ταπεινότερων ενστίκτων που κρέμονταν εν τέλει στον αντίχειρα του ηγέτη. Στις υπερπαραγωγές του θεάματος μύθων, με τίμημα την πραγματική και πνευματική «ανθρωποφαγία», σ' αυτό το θυσιαστήριο των ανθρώπινων δυνατοτήτων, οι θεατές δεν πλήρωναν εισιτήριο. Αντίθετα, σε καιρούς χαλεπούς, πένητες αλλά νομιμοποιητικοί της δύναμης του ηγέτη, μαγιά των λεγεώνων του imperium, αμείβονταν κιόλας με καρβέλια ψωμί. Η μεσαία και ανώτερη τάξη της εποχής στοιχημάτιζε! Ενίοτε επένδυε κιόλας επιχορηγώντας «σχολές» μονομάχων και αξιοποιώντας το κεφάλαιο δούλων κι αιχμαλώτων που κατείχε.

Στα έγκατα των θεάτρων, στο ριάλιτι της εποχής, οι μονομάχοι εκπαιδεύονταν στην αγριότερη της επιβίωσης, εμπλουτίζοντας την ...τέχνη τους με όση θεατρικότητα τυχόν θα εξασφάλιζε τη στήριξη του κοινού και, ο μη γένοιτο, την επιείκιά του σε περίπτωση μοιραία επερχόμενης ήττας. Ομάδα δεν έγιναν ποτέ. Είτε ανήκαν στην ίδια θρησκεία, την ίδια γλώσσα, την ίδια σχολή ιδιοκτησίας του δείνα αφεντικού. Η φύση και ο σκοπός του θεάματος επιβίωσης που παρήγαν, η απομείωση του αριθμού τους, η συναίσθηση του αναλώσιμου δεν αντέχει συλλογικότητες. Οταν εμφανίστηκαν τα πρώτα «συνδικάτα», οι συντεχνίες των μονομάχων, με επανιεράρχηση του σκοπού και συνειδητοποίηση της δύναμής τους, το θέαμα έφθινε ώσπου εξέλιπε και οι καλά εκπαιδευμένοι άνδρες έγιναν ουκ ολίγες φορές μαγιά ένοπλων εξεγέρσεων και ομάδες στήριξης απελευθερωτικών κινημάτων.

Μ' ένα απλό και καθόλου απλοϊκό νοητικό άλμα, το Κολοσσαίο στις μέρες μας είναι η επιλεγμένη μέθοδος παρέλκυσης κι εν τέλει χειραγώγησης των μαζών στο επίπεδο της εργασίας. Το ευρωενωσίτικο imperium, αυτή η δήθεν ενωτική ανταγωνιστική σφηκοφωλιά των πολυεθνικών ομίλων κεφαλαιοκρατών, προσάρμοσε στην εποχή και τις ταξικές της ανάγκες την εργασία. Εγινε μερική, προσωρινή, απασχολησιμότητα, ρουλέτα ρώσικη, στοίχημα. Εξατομικεύτηκε και εντάχθηκε σε παιδαγωγικό σύστημα παραγωγής εργαζομένων - μονομάχων, με το ιδεολόγημα της επιβίωσης παντί τιμήματι, έναντι ομοίων.

Οι επιχειρηματικές συμβάσεις κατεβάζουν στην αρένα της αγοράς τους ενοικιαζόμενους μονομάχους τους μπροστά στα μάτια των αέργων της τηλεοπτικής και μη κερκίδας. Διέβαλαν, εξαγόρασαν, εξευτέλισαν συντεχνίες και συνδικάτα, άθροισαν δούλους εξηρτημένης απασχόλησης και στα κράτη - Κολοσσαία, σε καιρό κρίσης, μοιράζουν λιγότερα καρβέλια στο κοινό, το οποίο συνηθίζει ακόμη να πληρώνει και εισιτήριο, εμμέσως επιχορηγώντας την παραγωγή του θεάματος συσσώρευσης πλούτου και ισχύος!...

Η εργασία στον 21ο αιώνα μετατράπηκε συστηματικά, μεθοδευμένα και με συνενοχή της διανόησης του δυτικού πολιτισμού σε μονομαχική δραστηριότητα. Το χτύπημα αυτό είναι κάτω από την πολιτική ζώνη αντιπαράθεσης. Είναι η παραγωγή βιωμάτων, η συγκρότηση μιας βιοθεωρίας που στόχο τελικό έχει να εξαλείψει απ' τον πολιτισμικό χάρτη του μεταμαρξικού κόσμου, ακόμα και σε ατομικό επίπεδο, την εργασία ως δικαίωμα του ελεύθερου ανθρώπου. Η επικίνδυνη συλλογικότητα εξαλείφεται και το κοινό στην αρένα της ελεύθερης αγοράς συναινεί μόνο στον αντίχειρα.