Ιδέες για το ενεργειακό μας μέλλον

Του ΜΙΧΑΛΗ ΜΗΤΣΟΥ

Ο Κάρλο Ρούµπια είναι ιταλός φυσικός στοιχειωδών σωµατιδίων, τιµήθηκε µε το Νοµπέλ Φυσικής το 1984 και υπήρξε διευθυντής του ευρωπαϊκού κέντρου πυρηνικών ερευνών (CERN). Από τον περασµένο Ιούνιο διευθύνει το Ινστιτούτο προχωρηµένων µελετών βιωσιµότητας του Πότσδαµ, ενός κέντρου που υποστηρίζεται από τη γερµανική κυβέρνηση και στο οποίο εργάζονται φυσικοί, χηµικοί, οικονοµολόγοι και κοινωνικοί επιστήµονες απ’ όλον τον κόσµο. Ο στόχος τους είναι απλός: να παράγουν ιδέες. Και οι ιδέες που παρήγαγαν για τη µετά Φουκουσίµα εποχή παρουσιάζουν ξεχωριστό ενδιαφέρον.

Η αντίδραση των ειδικών στην πυρηνική καταστροφή της Ιαπωνίας, λέει ο Ρούµπια στην Κοριέρε ντέλα Σέρα, θα είναι να τοποθετήσουν τις αντλίες πιο ψηλά, ώστε να είναι προστατευµένεςαπό το τσουνάµι. Αλλά το πρόβληµα είναι διαφορετικής φύσης: τα σηµερινά πυρηνικά εργοστάσια στηρίζονται στο µοντέλο των πιθανοτήτων. Σύµφωνα µε το µοντέλο αυτό, αντιστοιχεί ένα ατύχηµα σε 100.000 αντιδραστήρες. Στην πράξη, όµως, ηαλληλουχία των συµβάντων επισπεύδει το ατύχηµα. Ακόµη και στους αντιδραστήρες νέας γενιάς οι τροποποιήσεις είναι διακοσµητικές.

Χρειάζεται λοιπόν κάτι ριζικά διαφορετικό. Κι αυτό, σύµφωνα µε τον Ρούµπια, είναι οι αντιδραστήρες θορίου, ενός µετάλλου που αφθονεί στη φύση. Τα πλεονεκτήµατα των αντιδραστήρων αυτών είναι ότι δεν παράγουν πλουτώνιο (που µπορεί να χρησιµοποιηθεί για την κατασκευή πυρηνικών όπλων), ότι τα απόβλητά τους πρέπει να αποθηκεύονται για 500 και όχι 10.000 χρόνια και ότι για την παραγωγή ενός γιγαβάτ ενέργειας απαιτείται µόλις ένας τόνος θορίου τον χρόνο (έναντι 3,5 εκατοµµυρίων τόνων άνθρακα ή 200 τόνων ουρανίου 235).

Εκεί βρίσκεται το µέλλον της πυρηνικής ενέργειας, σύµφωνα µε τον ιταλό Nοµπελίστα. Και αυτοί που το κατάλαβαν πρώτοι ήταν οι Κινέζοι και οι Ινδοί, που υπολογίζουν ότι το θόριο µπορεί να καλύψει τις ενεργειακές τους ανάγκες για τα επόµενα 20.000 µε 30.000 χρόνια. Οι πρώτοι εγκαινίασαν επίσηµα αυτή την τεχνολογία τον περασµένο Ιανουάριο και οι δεύτεροι έχουν εκπονήσει προχωρηµένες µελέτες.

Το think tank του Ρούµπια έχει όµως κι άλλες ιδέες. Μία από αυτές απαντά στο ερώτηµα τι θα πάρει τη θέση του πετρελαίου όταν εξαντληθεί. «Κάτι υγρό, όπως κάνουν οι Βραζιλιάνοι µε την αιθανόλη που παράγεται από τα φυτά. Εµείς όµως θα κάνουµε κάτι άλλο: θα παγιδεύσουµε το διοξείδιο του άνθρακα που ήδη παράγεται και θα το αναµείξουµε µε υδρογόνο. Θα παραγάγουµε έτσι µεθανόλη, την οποία στη συνέχεια θα µετατρέψουµε σε άλλες χρήσιµες ουσίες, από αιθανόλη µέχρι ουρία καιρητίνες. Ετσι, το διοξείδιο του άνθρακα από πρόβληµα θα γίνει λύση». Μια άλλη ιδέα είναιη χρησιµοποίηση του «φλεγόµενου πάγου» (burning ice), µιας χηµικής ουσίας που περικλείει µεθάνιο και συναντάται σε τεράστιες ποσότητες στη φύση.

Είναι φανερό λοιπόν ότι τα πράγµατα στο ενεργειακό πεδίο δεν είναι απελπιστικά. Ιδέες υπάρχουν, για να παραφράσουµε ένα οικείο σύνθηµα. Αρκεί κάποιοι να τις αξιοποιήσουν.