Η ανελεύθερη κατασκήνωση

Tης Ελλης Τριανταφυλλου

Ακριβή στα πίτουρα και φθηνή στις κότες είναι μερικές φορές η ελληνική πολιτεία.απαγορεύει διά ροπάλου την ελεύθερη κατασκήνωση, με ποινές που αρχίζουν από 150.000 ευρώ και φτάνουν στη φυλάκιση. Οι ενστάσεις, λογικές αλλά και νομικές, είναι γνωστές και η σχετική συζήτηση για το αν δύναται και δικαιούται μία πολιτεία να περιορίζει μία ελευθερία του πολίτη χωρίς με αυτόν τον περιορισμό να προστατεύει κάποιο έννομο αγαθό κρατάει χρόνια. Διαθέτει, για παράδειγμα, ανεξήγητη και άκρως ενοχλητική ανοχή έναντι οιουδήποτε αποφασίσει να καταπατήσει δάση και αιγιαλούς για να σηκώσει σε μια νύχτα το αυθαίρετό του, αλλά εξακολουθεί να

Την αφορμή για να την επαναφέρω πρόσφερε επιστολή την οποία ο δικηγόρος κ. Επ. Παπαγιάννης απέστειλε προ εξαμήνου στον υπουργό Πολιτισμού, με την οποία ζητεί την τροποποίηση του νόμου με τον οποίον απαγορεύεται από το 1976 η ελεύθερη κατασκήνωση στη χώρα. Τα επιχειρήματα που παρατίθενται στην επιστολή είναι, νομίζω, αξιόμαχα και σε κάθε περίπτωση άξια αναπαραγωγής, αφού πέραν όλων των άλλων, προκρίνουν τις ιδιαιτερότητες της συγκυρίας. 

Τι λέει ο εν λόγω δικηγόρος; Κάτι πολύ απλό. Οτι σημαντικό ποσοστό φορολογουμένων αδυνατεί να μισθώσει δωμάτιο, με αποτέλεσμα να μη μπορεί να κάνει διακοπές και ότι τυχόν τροποποίηση της σχετικής νομοθεσίας θα έδινε «οξυγόνο» σε χιλιάδες ανθρώπους. Οτι η ελεύθερη κατασκήνωση αποτελούσε, εθιμικά, προσφιλή τρόπο διακοπών για χιλιάδες οικογένειες εδώ και πολλά χρόνια και ότι η επιχειρηματολογία υπέρ της απαγόρευσής της είναι αναληθής, τουλάχιστον στα σκέλη που αφορά στην επιβάρυνση του περιβάλλοντος, αλλά και το γεγονός ότι αυτού του τύπου οι εκδρομείς δεν ενισχύουν οικονομικά τις τοπικές τουριστικές μονάδες. Κι αυτό γιατί οι ελεύθεροι καταναλωτές, οι οποίοι αποδεδειγμένα αισθάνονται πιο κοντά στη Φύση, όχι μόνο ρυπαίνουν πολύ λιγότερο από τους υπόλοιπους, αλλά, αντιθέτως, συνηθίζουν εθελοντικά να καθαρίζουν τις παραλίες, ενώ δαπανούν σε ταβέρνες και μπαράκια πολύ περισσότερα απ’ όσους μένουν σε δωμάτια.

Ούτε το ένα ούτε το άλλο μπορεί να αποδειχθούν, θα πει κανείς.

Σωστά. Από την άλλη πλευρά, δεν είναι αυτονόητο δικαίωμα του ανθρώπου να μπορεί να χαίρεται την απλόχερη ομορφιά της Φύσης; Δεν ηχεί λίγο οξύμωρο να μη μπορεί κάποιος να στήσει τη σκηνή ή το τροχόσπιτό του σε δάση, αιγιαλούς ακόμη ακόμη και σε ιδιωτικά οικόπεδα και την ίδια ώρα, σε αυτούς τους χώρους να ευδοκιμούν μόνον αυθαίρετα και μάλιστα κακόγουστα και σε απόλυτη δυσαρμονία με το φυσικό περιβάλλον; Και πόσο πιστευτό είναι, άραγε, το επιχείρημα που απορρέει από τη φιλοσοφία του σχετικού νόμου ότι οι κατασκηνωτές αποτελούν απειλή για το φυσικό περιβάλλον, τόσο λόγω πιθανής ρύπανσης όσο και εκ του κινδύνου πρόκλησης πυρκαγιάς; Δεν είναι σχεδόν αυταπόδεικτο ότι όσοι επιλέγουν τη Φύση την αγαπούν ίσως περισσότερο από άλλους και, άρα, την προστατεύουν όσο μπορούν; Και πόσο βαρύτερη μπορεί να είναι μια τυχόν αποσπασματική ανεύθυνη συμπεριφορά όσων από τους κατασκηνωτές ξεφεύγουν από τον γενικό κανόνα, από τη μακροχρόνια ζημιά που προκαλεί η οικονομική εκμετάλλευση μιας παραλίας, με την καταστροφή της χλωρίδας, του τοπίου και τη συρρίκνωση των ελεύθερων χώρων; 

Κανείς δεν διαφωνεί ότι η προστασία από τη ρύπανση θα πρέπει να διασφαλίζεται με αυστηρότητα και αποφασιστικότητα. Αλλά δεν μπορεί αυτό να αποστερεί ένα κυριολεκτικά φυσικό δικαίωμα του ανθρώπου. Τρόποι για να προστατευθεί το περιβάλλον υπάρχουν και μπορούν να αναζητηθούν σε συνεννόηση με τις τοπικές αρχές, οι οποίες, αντιλαμβανόμενες το καλό το τόπου τους, σε αρκετές περιπτώσεις όχι μόνο πάνε κόντρα στην απαγόρευση του νόμου, αλλά προσφέρουν και σημαντικές διευκολύνσεις στους κατασκηνωτές. Υπάρχουν τρόποι για να μπορούν οι κατασκηνωτές να συνυπάρχουν αρμονικά με τους κατοίκους της περιοχής, τους λοιπούς τουρίστες και την ίδια τη Φύση. Αυτό που δύσκολα πείθει είναι ότι υπάρχουν και ουσιαστικά επιχειρήματα υπέρ του οργανωμένου περιορισμού της ελευθερίας και του ζωτικού χώρου έκφρασής της και της περιθωριοποίησης του φυσικού τρόπου ζωής.

πηγη ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ