Η Πόλη των πόλεων

Του ΚΩΣΤΑ ΜΟΣΧΟΝΑ

Οταν το 1923 αποφασίστηκε η μεταφορά της πρωτεύουσας από την Κωνσταντινούπολη στην Αγκυρα, πολλοί πίστεψαν ότι αρχίζει η παρακμή της Πόλης. Μάλιστα, ο Ατατούρκ υποσχέθηκε τότε ότι η νέα πρωτεύουσα θα γίνει «η πιο όμορφη πόλη στον κόσμο». Και όμως, η Κωνσταντινούπολη των 15 εκατομμυρίων κατοίκων σήμερα συνεχίζει να περιφρονεί τις ανθρώπινες βουλές, παραμένοντας η Πόλη των πόλεων.

Η Κωνσταντινούπολη εξακολουθεί να μαγεύει, από το πρωί που η ομίχλη του Βοσπόρου απλώνεται νωχελικά στον Κεράτιο και τη θάλασσα του Γαλατά, μέχρι το βράδυ που σε προκαλεί με τα πολύχρωμα φώτα της. Τελικά, κανείς δεν μπόρεσε να κατακτήσει αυτή την πόλη... Τους κατέκτησε η ίδια...

Η πανέμορφη αυτή μάγισσα ονομάστηκε το 2010 «Πολιτιστική Πρωτεύουσα» της Ευρώπης. Μία ακόμη ρεβάνς απέναντι στη Δύση, που πάντοτε την έβλεπε με ζηλόφθονο μάτι. Τώρα, διοργανώσει εκθέσεις όπως «Από το Βυζάντιο στην Istanbul» στο Παρίσι και της δανείζει τα κλεμμένα από τις σταυροφορίες άλογα του Ιπποδρόμου. Η Δύση μόνο δανείζει, σπάνια επιστρέφει...

Το πρόγραμμα στην Πόλη περιελάμβανε εκθέσεις, μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους. Από την πρώτη ημέρα, μου έκανε εντύπωση ότι μειώθηκε σε μεγάλο βαθμό η ηχορύπανση. Οι οδηγοί δεν χρησιμοποιούν πλέον το κλάξον για ψύλλου πήδημα, όπως δυστυχώς γίνεται στην Αθήνα, παρά τα μποτιλιαρίσματα. Το μαγικό ραβδί της «Πολιτιστικής Πρωτεύουσας» ή απλώς το αποτέλεσμα μιας αυτοπειθαρχίας; Μάλλον το δεύτερο...

Το άλλο «περίεργο» είναι ότι δεν υπάρχουν μηχανάκια. Η σκηνή να ανάβει το κόκκινο και να φτάνουν δεκάδες δίτροχα πριν από τα αυτοκίνητα είναι άγνωστη στην Πόλη. Και φυσικά, τα πεζοδρόμια, έστω προβληματικά, ανήκουν στους πεζούς...

Από τις εκθέσεις, ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε αυτή που διοργανώθηκε στο Sanat Limani. Εντύπωση προκαλεί το έργο του Κυπρίου Νίκου Κουρούση «Οι πρωταγωνιστές». Δίπλα σε μπουκάλια με κολόνια, υπάρχουν οι φωτογραφίες όλων των Κύπριων πολιτικών. Από Μακάριο, Σαμψών, Κληρίδη και Παπαδόπουλο μέχρι Ετζεβίτ, Ντενκτάς, Ταλάτ και Ανάν. Το μπουκάλι με κολόνια που αντιστοιχεί στον καθένα έχει διαφορετική (πολιτική) μυρωδιά.

Εντυπωσιακό είναι το λιμάνι του Θεοδόσιου στο Yenikapi που ξαναβρήκε το φως του ηλίου με τις ανασκαφές του μετρό. Στο λιμάνι αυτό (4ος-12ος αιώνας) βρέθηκαν οι σκελετοί 35 πλοίων. Πίσω από τον αρχαιολογικό χώρο, στον οποίο ανεβοκατέβαιναν μπαϊλντισμένοι από τον ήλιο εργάτες με καρότσια, ένα μέρος των τειχών, απόδειξη των επιχωματώσεων που έγιναν μετά την άλωση. Παντού όστρακα με άμμο, οστά από άλογα και σπασμένοι αμφορείς. Βρέθηκε και ένα ζευγάρι σανδάλια με την επιγραφή «στην υγειά σας». Κάποιος ρώτησε σε ποια γλώσσα. Σιγή. «Μα στη βυζαντινή», είπε μια συνοδός... Νέα σιγή. Τη λύση βρήκε ο αρχαιολόγος Kaar Ordemir: «Στη λατινική».

πηγη ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ