"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: Πολιτικοί και κοινωνία

Toυ ΚΩΣΤΑ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗ


Σ​​ε περιόδους ομαλότητος και αναπτύξεως –επίπλαστης ή υγιούς, αδιάφορο– αμβλύνονται οι αιχμές τουλάχιστον στα κόμματα εξουσίας, ο σκληρός τους πυρήνας αδρανοποιείται, το «πολιτικό κέντρο» αποκτά μεταφυσικές διαστάσεις, η Δεξιά μεταβάλλεται σε Κεντροδεξιά, οι Σοσιαλιστές σε Σοσιαλδημοκράτες, και τα «άκρα» λειτουργούν κυρίως ως οχληροί ή ανατρεπτικοί παράγοντες και αναλόγως αντιμετωπίζονται από την εκάστοτε κυβέρνηση.


Η πολιτική τάξη που δημιουργείται σε τέτοιες περιόδους έχει χαρακτηριστικά «χυλού», εύγευστου παρά ταύτα, για τη συντριπτική πλειοψηφία, και η κομματική αντιπαράθεση διεξάγεται με αμείωτη οξύτητα, πλην όμως για επουσιώδη θέματα. Eχουμε δηλαδή στις ολιγότερο ανεπτυγμένες χώρες μία υπερ-ιδεολογικοποίηση της πολιτικής ζωής ή έναν αυτοματισμό στα κράτη του ευρωπαϊκού Βορρά.


Η κρίση επέρχεται ως καθαρτήριος δύναμη, και ενώ η αντιμετώπισή της απαιτεί πλήρη αναθεώρηση της σχέσεως πολιτικών και κοινωνίας. Oι ηγέτες παραιτούνται απλώς της προσπαθείας και νέα πρόσωπα εμφανίζονται, που φαίνεται να ασκούν έλξη δαιμονική στους άλλοτε απαθείς πολίτες.


Πριν από λίγους μήνες μόνον, η κ. Aγκελα Μέρκελ ήταν η καγκελάριος πανευρωπαϊκής αποδοχής, η δεξιοτέχνης των ισορροπιών, αλλά η μεταναστευτική πολιτική της υπέσκαψε τη δημοτικότητά της. 


Στην Ιταλία, ο πρώην πρωθυπουργός κ. Ματέο Ρέντσι εθεωρείτο γενικώς ως η ενσάρκωση του εκσυγχρονιστή «αριστερού ηγέτη». Σήμερα ιδιωτεύει, μετά την ήττα που υπέστη στο δημοψήφισμα. 


 Κοινό στοιχείο των καθιερωμένων πολιτικών της Δύσεως είναι η αυταρέσκειά τους, η βεβαιότητά τους πως είναι κάτοχοι της μόνης αληθείας ότι εκφράζουν τη μόνη δυνατή πολιτική. Απώλεσαν κάθε ανθρώπινο στοιχείο, συμπεριφέρονται ως αυθεντίες. Από άτομα έχουν σταδιακώς μεταβληθεί σε σύμβολα εξουσίας· έχουν, με άλλα λόγια, υποστεί μετάλλαξη ανάλογη εκείνης των παλαιών ηγετών της ΕΣΣΔ, με βεβαιότητες εξίσου ακλόνητες, αν και εκ διαμέτρου αντίθετες.


Αλλα ενδιαφέροντα συμβαίνουν στη Βρετανία, όμως. Στην πρώτη μείζονα πολιτική της ομιλία, την περασμένη εβδομάδα, η πρωθυπουργός, κ. Τερέζα Μέι, ανέδειξε με τρόπο ανατρεπτικό το θέμα της σχέσεως του πολιτικού ηγέτη με την κοινωνία. Σε αντίθεση με τη Μάργκαρετ Θάτσερ, που ισχυρίσθηκε πως «δεν υπάρχει αυτό που λέγεται κοινωνία»· σε αντίθεση με τον προκάτοχό της Ντέιβιντ Κάμερον που προέβαλε την ιδέα της «Μεγάλης Κοινωνίας», όπου οι ανισότητες θα καλύπτονται με «φιλανθρωπίες», η κ. Μέι προέβαλε την αντίληψη της Κοινωνίας στην οποία μετέχουν όλοι.


«Υπάρχει κάτι σημαντικότερο στη ζωή από τον ατομικισμό και το προσωπικό συμφέρον», είπε η κ. Μέι και η ομιλία της χαρακτηρίστηκε ως αναθεωρητική της κυριάρχου αντιλήψεως των Συντηρητικών, που επί δεκαετίες υποστήριζαν ότι ο καλύτερος τρόπος να βοηθηθούν οι πλέον ενδεείς είναι η εξασφάλιση οικονομικής αναπτύξεως διά της ελευθέρας αγοράς.


Εάν η κ. Μέι επιστρέφει στις αρχές του Μπέντζαμιν Ντισραέλι περί Συντηρητικού Κόμματος που εκφράζει όλο το έθνος, έχει θεωρητική σημασία. Το βέβαιο είναι ότι...

 μόνον σε αυτήν τη βάση μπορεί να διατηρηθεί η ενότητα των παραδοσιακών κομμάτων της Δεξιάς, να αποτραπεί η αποσύνθεσή τους.  


Αλλως θα αναδεικνύονται διαρκώς νέα πολιτικά όντα, δύσμορφα και απεχθή και οι ηγέτες μας θα ολοφύρονται διότι η «εβαρβαρώθη η Ρωμανία» και συνεπώς «τι περιμένομεν!».

Δεν υπάρχουν σχόλια: