Του Κώστα Ράπτη
Αντιμέτωπη με την πρώτη κρίση της στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής βρίσκεται, προτού καν ορκισθεί, η νέα κυβέρνηση, με αφορμή το ζήτημα της Ουκρανίας.
Σε μια σπάνια κοινή δήλωσή τους, η οποία δημοσιοποιήθηκε σήμερα, οι ηγέτες των “28” εκφράζουν την ανησυχία τους για την επιδείνωση της ασφάλειας και της ανθρωπιστικής κατάστασης στην ανατολική Ουκρανία και καταδικάζουν τους φόνους δεκάδων αμάχων κατά τον πρόσφατο "τυφλό βομβαρδισμό" της Μαριούπολης -του οποίου την πατρότητα εμμέσως αποδίδουν, παρά τη σύγχυση που επικρατεί ως προς τα πραγματικά δεδομένα, στην πλευρά των ρωσόφωνων ανταρτών.
Μάλιστα, οι “28” ζητούν δημοσίως από τους υπουργούς Εξωτερικών των χωρών τους να εξετάσουν κατά την έκτακτη συνεδρίασή τους την Πέμπτη “κάθε αρμόζουσα δράση, ιδιαίτερα για περαιτέρω περιοριστικά μέτρα, με στόχο την ταχεία και συνολική εφαρμογή των συμφωνιών του Μινσκ" για την κατάπαυση του πυρός. Οι ηγέτες των κρατών-μελών επικαλούνται στοιχεία για συνεχιζόμενη και αυξανόμενη ρωσική υποστήριξη προς τους αυτονομιστές και καλούν τη Μόσχα να καταδικάσει τις ενέργειες των ανταρτών και να εφαρμόσει τις συμφωνίες του Μινσκ.
Η ουκρανική κρίση προαναγγέλλεται μάλιστα ότι θα απασχολήσει την Ευρωπαϊκή Σύνοδο Κορυφής της 12ης Φεβρουαρίου, όπου και θα επικυρωθούν οι όποιες νέες κυρώσεις θα έχει επεξεργασθεί η Κομισιόν, βάσει των πολιτικών κατευθύνσεων που θα προκύψουν από το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων της Πέμπτης.
Ωστόσο, την απορία σχετικά... με την 28η υπογραφή της σημερινής κοινής δήλωσης (εφόσον η Ελλάδα βρίσκεται εν μέσω αλλαγής κυβερνητικής φρουράς) ήρθε να επιλύσει ανακοίνωση της Γενικής Γραμματείας της Κυβέρνησης, από την οποία προκύπτει ότι το πρόβλημα δεν είναι βέβαια μόνο διαδικαστικό.
Όπως αναφέρει η ανακοίνωση, “Η δήλωση "Αρχηγών Κρατών και Κυβερνήσεων της ΕΕ" που δημοσιεύθηκε σήμερα, κυκλοφόρησε χωρίς να έχει ακολουθηθεί η προβλεπόμενη διαδικασία για την εξασφάλιση συναίνεσης των κρατών-μελών και ειδικότερα χωρίς να εξασφαλισθεί η συναίνεση της Ελλάδας. Στο πλαίσιο αυτό υπογραμμίζεται ότι δεν έχει τη συναίνεση της χώρας μας.
Αντιμέτωπη με την πρώτη κρίση της στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής βρίσκεται, προτού καν ορκισθεί, η νέα κυβέρνηση, με αφορμή το ζήτημα της Ουκρανίας.
Σε μια σπάνια κοινή δήλωσή τους, η οποία δημοσιοποιήθηκε σήμερα, οι ηγέτες των “28” εκφράζουν την ανησυχία τους για την επιδείνωση της ασφάλειας και της ανθρωπιστικής κατάστασης στην ανατολική Ουκρανία και καταδικάζουν τους φόνους δεκάδων αμάχων κατά τον πρόσφατο "τυφλό βομβαρδισμό" της Μαριούπολης -του οποίου την πατρότητα εμμέσως αποδίδουν, παρά τη σύγχυση που επικρατεί ως προς τα πραγματικά δεδομένα, στην πλευρά των ρωσόφωνων ανταρτών.
Μάλιστα, οι “28” ζητούν δημοσίως από τους υπουργούς Εξωτερικών των χωρών τους να εξετάσουν κατά την έκτακτη συνεδρίασή τους την Πέμπτη “κάθε αρμόζουσα δράση, ιδιαίτερα για περαιτέρω περιοριστικά μέτρα, με στόχο την ταχεία και συνολική εφαρμογή των συμφωνιών του Μινσκ" για την κατάπαυση του πυρός. Οι ηγέτες των κρατών-μελών επικαλούνται στοιχεία για συνεχιζόμενη και αυξανόμενη ρωσική υποστήριξη προς τους αυτονομιστές και καλούν τη Μόσχα να καταδικάσει τις ενέργειες των ανταρτών και να εφαρμόσει τις συμφωνίες του Μινσκ.
Η ουκρανική κρίση προαναγγέλλεται μάλιστα ότι θα απασχολήσει την Ευρωπαϊκή Σύνοδο Κορυφής της 12ης Φεβρουαρίου, όπου και θα επικυρωθούν οι όποιες νέες κυρώσεις θα έχει επεξεργασθεί η Κομισιόν, βάσει των πολιτικών κατευθύνσεων που θα προκύψουν από το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων της Πέμπτης.
Ωστόσο, την απορία σχετικά... με την 28η υπογραφή της σημερινής κοινής δήλωσης (εφόσον η Ελλάδα βρίσκεται εν μέσω αλλαγής κυβερνητικής φρουράς) ήρθε να επιλύσει ανακοίνωση της Γενικής Γραμματείας της Κυβέρνησης, από την οποία προκύπτει ότι το πρόβλημα δεν είναι βέβαια μόνο διαδικαστικό.
Όπως αναφέρει η ανακοίνωση, “Η δήλωση "Αρχηγών Κρατών και Κυβερνήσεων της ΕΕ" που δημοσιεύθηκε σήμερα, κυκλοφόρησε χωρίς να έχει ακολουθηθεί η προβλεπόμενη διαδικασία για την εξασφάλιση συναίνεσης των κρατών-μελών και ειδικότερα χωρίς να εξασφαλισθεί η συναίνεση της Ελλάδας. Στο πλαίσιο αυτό υπογραμμίζεται ότι δεν έχει τη συναίνεση της χώρας μας.
Δυσαρέσκεια για τη μεθόδευση αυτή εκφράστηκε τόσο στο πλαίσιο τηλεφωνικής συνομιλίας του Πρωθυπουργού με την Ύπατη Εκπρόσωπος της Ε.Ε. κ. Federica Mogherini, όσο και στο κατάλληλο επίπεδο, από τη Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Ελλάδας στην Ε.Ε.”. Επικοινωνία είχε το Μέγαρο Μαξίμου και με το επιτελείο του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Donald Tusk.
Και στις δύο αυτές περιστάσεις διατυπώθηκαν ενστάσεις ως προς το περιεχόμενο της δήλωσης και ζητήθηκαν κάποιες τροποποιήσεις, οι οποίες αγνοήθηκαν και η δήλωση εκδόθηκε ως είχε πρωτοδιατυπωθεί, παρότι και άλλες χώρες φέρονται να εξέφρασαν επιφυλάξεις.
Σύμφωνα με όσα αναφέρουν κυβερνητικές πηγές στο Αθηναϊκό Πρακτορείο η υπόθεση αυτή επιβεβαιώνει αφενός το θεσμικό πρόβλημα λειτουργίας της ΕΕ, αφετέρου αποτελεί, όπως και η συνεδρίαση του Eurogroup την επομένη των εκλογών,ένα “τεστ” για τη νέα κυβέρνηση.
Ωστόσο, οι ίδιες πηγές διαμηνύουν ότι δεν θα ανεχθούν ”περιθωριοποίηση” της Αθήνας με “αντιθεσμικές” ενέργειες.
Αλλά και ο νέος υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς, ο οποίος αύριο κιόλας αναχωρεί για τις Βρυξέλλες, δήλωσε χαρακτηριστικά, απαντώντας σε ερώτηση του Αθηναϊκού Πρακτορείου για τη θέση που θα λάβει η ελληνική κυβέρνηση στο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων, ότι αυτή “Θα είναι δημοκρατική”.
Είναι σαφές ότι από την πρώτη μέρα της στην εξουσία, η νέα ελληνική κυβέρνηση βρίσκεται σε απόκλιση από το ευρω-ατλαντικό στρατόπεδο, σε μία συγκυρία κατά την οποία τα γεγονότα της Μαριούπολης δίνουν νέα ώθηση στο εγχείρημα συσπείρωσής του έναντι της “εξ Ανατολών απειλής”, με παράλληλη “απώθηση” των φωνών εντός Ευρώπης που εξέφραζαν όλο και εντονότερες επιφυλάξεις για την κλιμάκωση της αντιπαράθεσης με τη Μόσχα.
Το ότι η αντιπαράθεση αυτή οδηγείται σε οριακό σημείο προκύπτει όχι μόνο από τις εξελίξεις “επί του εδάφους” στην ανατολική Ουκρανία, αλλά και από την έξαρση του “πολέμου των συμβολισμών”.
Και στις δύο αυτές περιστάσεις διατυπώθηκαν ενστάσεις ως προς το περιεχόμενο της δήλωσης και ζητήθηκαν κάποιες τροποποιήσεις, οι οποίες αγνοήθηκαν και η δήλωση εκδόθηκε ως είχε πρωτοδιατυπωθεί, παρότι και άλλες χώρες φέρονται να εξέφρασαν επιφυλάξεις.
Σύμφωνα με όσα αναφέρουν κυβερνητικές πηγές στο Αθηναϊκό Πρακτορείο η υπόθεση αυτή επιβεβαιώνει αφενός το θεσμικό πρόβλημα λειτουργίας της ΕΕ, αφετέρου αποτελεί, όπως και η συνεδρίαση του Eurogroup την επομένη των εκλογών,ένα “τεστ” για τη νέα κυβέρνηση.
Ωστόσο, οι ίδιες πηγές διαμηνύουν ότι δεν θα ανεχθούν ”περιθωριοποίηση” της Αθήνας με “αντιθεσμικές” ενέργειες.
Αλλά και ο νέος υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς, ο οποίος αύριο κιόλας αναχωρεί για τις Βρυξέλλες, δήλωσε χαρακτηριστικά, απαντώντας σε ερώτηση του Αθηναϊκού Πρακτορείου για τη θέση που θα λάβει η ελληνική κυβέρνηση στο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων, ότι αυτή “Θα είναι δημοκρατική”.
Είναι σαφές ότι από την πρώτη μέρα της στην εξουσία, η νέα ελληνική κυβέρνηση βρίσκεται σε απόκλιση από το ευρω-ατλαντικό στρατόπεδο, σε μία συγκυρία κατά την οποία τα γεγονότα της Μαριούπολης δίνουν νέα ώθηση στο εγχείρημα συσπείρωσής του έναντι της “εξ Ανατολών απειλής”, με παράλληλη “απώθηση” των φωνών εντός Ευρώπης που εξέφραζαν όλο και εντονότερες επιφυλάξεις για την κλιμάκωση της αντιπαράθεσης με τη Μόσχα.
Το ότι η αντιπαράθεση αυτή οδηγείται σε οριακό σημείο προκύπτει όχι μόνο από τις εξελίξεις “επί του εδάφους” στην ανατολική Ουκρανία, αλλά και από την έξαρση του “πολέμου των συμβολισμών”.
Μιλώντας σήμερα, Ημέρα Μαρτύρων και Ηρώων του Ολοκαυτώματος, σε τελετή στο Εβραϊκό Μουσείο της Μόσχας για την 70ή επέτειο απελευθέρωσης του στρατοπέδου εξόντωσης του Άουσβιτς από τον σοβιετικό στρατό, ο Ρώσος πρόεδρος Vladimir Putin χαρακτήρισε “απαράδεκτη και ανήθικη" “κάθε προσπάθεια να διαστρεβλωθούν τα γεγονότα και να ξαναγραφεί η Ιστορία. Υπενθυμίζεται ότι ο Putin δεν συμμετέχει στις σχετικές εκδηλώσεις σήμερα στο Άουσβιτς της Πολωνίας επειδή δεν έλαβε επίσημη πρόσκληση, ενώ την περασμένη εβδομάδα η Μόσχα κατηγόρησε την Βαρσοβία για "αντιρωσική υστερία" επειδή ο Πολωνός υπουργός Εξωτερικών ισχυρίστηκε ότι οι Ουκρανοί, όχι ο σοβιετικός Κόκκινος Στρατός (ακριβέστερα: μεραρχία του “Ουκρανικού Μετώπου”), ήταν αυτοί που απελευθέρωσαν το διαβόητο στρατόπεδο.
Επιπλέον, τη διεύρυνση του ρήγματος στις σχέσεις Δύσης-Μόσχας υπογραμμίζει πρόσφατη δήλωση του Ρώσου προέδρου ότι οι δυνάμεις που επιχειρούν εναντίον των ανταρτών στην ανατολική Ουκρανία αποτελούν μια “Νατοϊκή Λεγεώνα των Ξένων” και δεν εργάζονται για τα ουκρανικά εθνικά συμφέροντα, αλλά για την “ανάσχεση” της Ρωσίας.
Σήμερα μάλιστα, το ουκρανικό κοινοβούλιο υιοθέτησε απόφαση με την οποία χαρακτηρίζει “κράτος εισβολέα” τη Ρωσία και “τρομοκρατικές οργανώσεις” τις αυτοανακηρυχθείσες Λαϊκές Δημοκρατίες των φιλορώσων ανταρτών στην ανατολική Ουκρανία, ενώ παράλληλα ζητεί από τη Δύση να ενισχύσει τις κυρώσεις της εναντίον της Μόσχας.
Στους παλαιότερους, πάντως, η στάση της νέας ελληνικής κυβέρνησης δεν μπορεί παρά να θυμίζει την απόκλιση του Ανδρέα Παπανδρέου, κατά τους πρώτους μήνες του στην εξουσία, από τους λοιπούς Ευρωπαίους ηγέτες, τόσο σε ό,τι αφορά το πραξικόπημα Γιαρουζέλσκι στην Πολωνία όσο και την κατάρριψη νοτιοκορεατικού επιβατικού αεροσκάφους από τους Σοβιετικούς.
Το να συναινεί η νέα κυβέρνηση σε πρόσθετες κυρώσεις κατά της Μόσχας ασφαλώς αποτελεί σε αυτή τη φάση ένα πολιτικό όριο το οποίο δεν μπορεί να υπερβεί – πόσω μάλλον που η Μόσχα υποδέχθηκε την πολιτική αλλαγή στην Ελλάδα με ευμενή σχόλια. Στην παρούσα συγκυρία, πάντως, τυχόν προσδοκίες για ευμενέστερη στάση του “αγγλοσαξονικού παράγοντα” στο ελληνικό ζήτημα και την προεξοφλούμενη αντιπαράθεση με το Βερολίνο για το χρέος, ασφαλώς περιπλέκονται από το γεγονός ότι οι ρόλοι αντιστρέφονται στην ουκρανική κρίση, με τις ΗΠΑ να πατούν το γκάζι της κλιμάκωσης έναντι της Ρωσίας και τη Γερμανία να επιθυμεί να πατήσει “φρένο”. Ακόμη μεγαλύτερη είναι, δε, η περιπλοκή από το γεγονός ότι η ουκρανική κρίση έχει και την οικονομική διάστασή της, όπως υπενθυμίζει η σημερινή απόφαση του Ecofin για χορήγηση στην Ουκρανία δάνειο ύψους σε πρώτη φάση 1,8 δισεκ. ευρώ με την ελπίδα να αποτραπεί η χρεοκοπία της.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου