ΕΚΛΟΓΕΣ: Το Ομηρικό δίλημμα των Ελλήνων

Του Hugo Dixon / Reuters Breakingviews

Ο ομηρικός ήρωας Οδυσσέας θα αναγνώριζε το δίλημμα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι Ελληνες.

Ενόψει των εκλογών της 17ης Ιουνίου πρέπει να διαλέξουν ανάμεσα στον πόνο της παραμονής στο ευρώ και στο χάος μιας επιστροφής στη δραχμή. 

Αυτό που χρειάζεται είναι μια ισχυρή κυβέρνηση που θα αναλάβει τρία βασικά καθήκοντα:

Πρώτον, να συνεχίσει το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα και να πατάξει τη φοροδιαφυγή. 

Δεύτερον, να επαναδιαπραγματευθεί με την Ευρωζώνη και το ΔΝΤ μια επιμήκυνση του χρονοδιαγράμματος για τη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος και να διασφαλίσει επενδύσεις ώστε να δώσει ώθηση στη βραχυπρόθεσμη ανάπτυξη. 

Τρίτον, να διαπραγματευθεί ένα άλλο σχέδιο για τη μείωση του χρέους. 

Αν σχηματιστεί τέτοια κυβέρνηση, η εμπιστοσύνη μπορεί να επανέλθει σταδιακά και η οικονομία να σταματήσει να συρρικνώνεται. Η εμπειρία των χωρών της Βαλτικής, Λεττονίας, Λιθουανίας και Εσθονίας, καταδεικνύει πως αποδίδουν αυτού του είδους οι μεταρρυθμίσεις. Μετά την πιστωτική κρίση, το ΑΕΠ των τριών χωρών συρρικνώθηκε από 15% ώς 21%, αλλά έκτοτε έχει εν μέρει αποκατασταθεί.

Μήπως, όμως, θα ήταν καλύτερη μια επιστροφή στη δραχμή; 

Ορισμένοι σχολιαστές επισημαίνουν πως η Ισλανδία, που ανέκτησε την ανταγωνιστικότητά της με μια ραγδαία υποτίμηση μετά την πιστωτική κρίση, είδε το ΑΕΠ της να υποχωρεί μόνον κατά 11%. Ωστόσο, η αναστάτωση που θα δημιουργούσε στην Ελλάδα η μετάβαση σε ένα νέο νόμισμα θα ήταν πολύ πιο σοβαρή από εκείνη μιας υποτίμησης ενός νομίσματος που υφίσταται. Οι τράπεζες θα βρίσκονταν προσωρινά χωρίς χρήματα και θα σωρεύονταν χιλιάδες νομικές διαμάχες με βαρύτατες επιπτώσεις στην οικονομία για πολλά χρόνια.

Δεύτερον, η Ελλάδα λαμβάνει τεράστια ποσά φθηνού χρήματος στο πλαίσιο του δεύτερου πακέτου στήριξης και κερδίζει χρόνο για να μειώσει τα ελλείμματά της. Αν εγκαταλείψει το ευρώ, θα λάβει μια μικρή μερίδα των ίδιων κεφαλαίων και θα πρέπει να ισοσκελίσει άμεσα τον προϋπολογισμό της. Η εναλλακτική θα ήταν να τυπωθούν δραχμές για να καλυφθεί η τρύπα του προϋπολογισμού, με αποτέλεσμα να οδηγηθεί σε όλο και μεγαλύτερο πληθωρισμό, που ήδη θα έχει εκτιναχθεί εξαιτίας της υποτίμησης.

Στο μεταξύ, η Ελλάδα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές όχι μόνον για την τελική κατανάλωση αλλά και για τη λειτουργία της οικονομίας της. Εισάγει πετρέλαιο, φάρμακα και τρόφιμα. Οι κοινωνικές ταραχές ενδέχεται να οξυνθούν με μάχες στους δρόμους, επιθέσεις στους μετανάστες, επιβολή στρατιωτικού νόμου και εκτεταμένες απεργίες. Το έδαφος θα είναι πρόσφορο για λαϊκιστές και εξτρεμιστές.

Προκειμένου να αποτραπεί αυτό το σενάριο, οι ψηφοφόροι πρέπει να αναθέσουν σε έναν ισχυρό ηγέτη να συνεχίσει στην υφιστάμενη πορεία με μεγαλύτερο σθένος. Δυστυχώς ούτε ο Αντώνης Σαμαράς ούτε ο Αλέξης Τσίπρας, στα κόμματα που προηγούνται, είναι ένας σύγχρονος Οδυσσέας ούτε φαίνεται ικανός να διασφαλίσει μια αποφασιστική νίκη. Εκτός από την περίπτωση μιας τρίτης εκλογικής αναμέτρησης με καλύτερη έκβαση, η δραχμή μάλλον θα επιστρέψει στην Ελλάδα και θα τη βυθίσει στη δίνη.