Ο Ντέιβιντ Ρόθκοπφ, διευθύνων σύμβουλος και εκδότης του περιοδικού Foreign Policy, εξέδωσε ένα βιβλίο για την αντιπαλότητα ανάμεσα στις μεγάλες επιχειρήσεις και στην κυβέρνηση, που συνοψίζει το διακύβευμα των εκλογών του 2012: το μέλλον του καπιταλισμού και το αν αυτό θα διαμορφωθεί στην Αμερική ή κάπου αλλού.
Οπως επισημαίνει ο Ρόθκοπφ, μεγάλο διάστημα του 20ού αιώνα αναλώθηκε στην αναμέτρηση ανάμεσα στον καπιταλισμό και τον κομμουνισμό, με νικητή τον καπιταλισμό. Η μεγάλη μάχη του 21ου αιώνα, όμως, θα αφορά το ποια εκδοχή του καπιταλισμού θα επικρατήσει, ποια θα αποδειχθεί πιο αποτελεσματική στην παραγωγή πλούτου και θα αποτελέσει παράδειγμα προς μίμηση.
«Θα είναι ο καπιταλισμός του Πεκίνου με τα κινεζικά χαρακτηριστικά;» διερωτάται ο Ρόθκοπφ. «Θα είναι ο καπιταλισμός με το δίχτυ ασφαλείας της Ευρώπης; Ή μήπως ο αμερικανικός καπιταλισμός;». Το ερώτημα γεννά ένα ακόμη: ποιος είναι σήμερα ο αμερικανικός καπιταλισμός και τι θα τον βοηθήσει να επιτύχει στον 21ο αιώνα;
Η άποψη του Ρόθκοπφ, την οποία συμμερίζομαι κι εγώ, είναι πως όσα είναι άξια μίμησης στον αμερικανικό καπιταλισμό είναι ακριβώς αυτά που ξεχνάμε: η επιτυχία της Αμερικής για περισσότερα από 200 χρόνια οφειλόταν στην υγιή συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, με την κυβέρνηση να παρέχει τους θεσμούς, τους κανόνες, τα δίχτυα ασφαλείας, την παιδεία, την έρευνα και την υποδομή που δίνουν στον ιδιωτικό τομέα τη δυνατότητα να καινοτομεί, να επενδύει και να αναλαμβάνει κινδύνους για να προωθεί την ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης. Οταν ο ιδιωτικός τομέας υπερκαλύπτει τον δημόσιο, το αποτέλεσμα είναι η κρίση των επισφαλών στεγαστικών δανείων που εκδηλώθηκε το 2008. Οταν ο δημόσιος τομέας υπερκαλύπτει τον ιδιωτικό, το αποτέλεσμα είναι οι υπερβολικές ρυθμίσεις.
Γι’ αυτό οι εκλογές του 2012 πρέπει να φέρουν την κοινή γνώμη αντιμέτωπη με τις ανταγωνιστικές θέσεις συντηρητικών και προοδευτικών, πάνω στις οποίες θα γίνει μια σειρά διαπραγματεύσεων, ώστε να προσαρμόσει η Αμερική τον καπιταλισμό της στη νέα εποχή. Οι πρώτες διαπραγματεύσεις θα αφορούν το διαρθρωτικό μας έλλειμμα και τη διαχείρισή του, με αυξήσεις φορολογικών εσόδων και περικοπές δαπανών. Αν οι Ρεπουμπλικανοί εξακολουθήσουν να απορρίπτουν οποιαδήποτε αύξηση φόρων, έχουμε κολλήσει. Ο καπιταλισμός δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς δίχτυ ασφαλείας ή δημοσιονομική σύνεση, χρειάζονται και τα δύο.
Πρέπει να γίνουν διαπραγματεύσεις επίσης ανάμεσα στις γενιές, ώστε να κατανεμηθούν σωστά οι κοινωνικές δαπάνες για τα τελευταία και τα πρώτα στάδια της ζωής των ανθρώπων. Πρέπει να γίνουν διαπραγματεύσεις ανάμεσα στους περιβαλλοντολόγους και στη βιομηχανία υδρογονανθράκων για δύο θέματα: την ασφαλή εκμετάλλευση του νεοαποκτηθέντος πλούτου της Αμερικής σε φυσικό αέριο και τη μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλής κατανάλωσης άνθρακα.
Θα χρειαστούν ακόμη διαπραγματεύσεις για τις υποδομές. Χρειαζόμαστε γέφυρες, οδικούς άξονες, αεροδρόμια και λιμάνια συνολικής αξίας άνω των 2 τρισ. δολαρίων. Πρέπει να συνεννοηθούμε για να δώσουμε στην κυβέρνηση τη δυνατότητα να εντοπίσει εταίρους από τον ιδιωτικό τομέα και να διοχετεύσει επενδύσεις σε έργα υποδομής που θα προσφέρουν υπηρεσίες στο κοινό και ικανοποιητικές αποδόσεις στους επενδυτές. Πρέπει επίσης να γίνουν διαπραγματεύσεις μεταξύ εργαζομένων, εργοδοτών και κυβέρνησης, στα πρότυπα της Γερμανίας.
Οι διαπραγματεύσεις προϋποθέτουν, όμως, δημόσιο διάλογο. Εκείνο που λείπει από την αμερικανική πολιτική, όπως μου είπε προσφάτως ο Μπιλ Γκέιτς, είναι «η τεχνοκρατική αντίληψη των γεγονότων». Εν ολίγοις, ο διάλογος πρέπει να βασιστεί σε δεδομένα, όχι σε ιδεολογίες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου