Την παραίτησή τους είναι έτοιμοι να υποβάλουν την ερχόμενη Τρίτη τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού. Κανείς δεν είναι σε θέση να γνωρίζει αν αυτή η δραματική κίνηση θα σημάνει την αρχή του τέλους για μια πολλά υποσχόμενη πρωτοβουλία της ελληνικής πολιτιστικής διπλωματίας ή αν αντηχεί, προς το παρόν, το μέγεθος του οικονομικού αδιεξόδου στο οποίο έχει περιέλθει το Ιδρυμα.
Ο πρόεδρος του ΕΙΠ, ο καθηγητής Γιώργος Μπαμπινιώτης είναι σαφής. Αν το ελληνικό κράτος δεν μπορεί να στηρίξει μια δραστηριότητα ανάλογη των σκοπών για τους οποίους δημιουργήθηκε από τον ακαδημαϊκό Ιωάννη Γεωργάκη το 1992, θα πρέπει ο καθένας να αναλάβει τις ευθύνες τους. «Δεν μπορούμε να καθόμαστε ατάραχοι στις θέσεις μας, ενώ υπάρχουν σοβαρά προβλήματα λειτουργίας. Η απόφασή μας είναι καθαρή. Αν μέχρι την Τρίτη δεν υπάρξει λύση, υποβάλλουμε τις παραιτήσεις μας».
Η λύση για την οποία μιλάει ο κ. Μπαμπινιώτης κοστολογείται σε 2,5 εκατομμύρια ευρώ για τον ελληνικό προϋπολογισμό. Το 2011 εκταμιεύθηκε 1,4 εκατ ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στα απολύτως απαραίτητα λειτουργικά έξοδα του ΕΙΠ στην Ελλάδα και στον υπόλοιπο κόσμο. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αυτό το πoσό επαρκεί. «Τον Δεκέμβριο πληρώσαμε μισθούς που χρωστούσαμε από τον Ιούλιο... Και δεν έχουμε κατορθώσει να πληρώσουμε τον μισθό του Ιανουαρίου. Αυτή τη στιγμή οι υπάλληλοι του ΕΙΠ είναι απλήρωτοι». Σήμερα το ΕΙΠ συντηρεί τρία παραρτήματα (σε Αλεξάνδρεια, Βερολίνο και Οδησσό), δύο γραφεία (σε Λονδίνο και Ουάσιγκτον) και έξι εστίες (σε Βελιγράδι, Βουκουρέστι, Μελβούρνη, Σόφια, Τεργέστη και Τίρανα).
Ο καπνός από τη «φωτιά» που ΕΙΠ φάνηκε ξεκάθαρα το πρωί της 26ης Ιανουαρίου, όταν συνεδρίασε η Επιτροπή Μορφωτικών και Πολιτιστικών Υποθέσεων της Βουλής. Εκεί ένα σημαντικό τμήμα της συζήτησης απασχόλησε η περίπτωση του παραρτήματος του Βερολίνου, του πλέον δαπανηρού, καθώς είναι το μόνο που επιβίωσε στη δυτική Ευρώπη (Λονδίνο και Παρίσι, όπως και Νέα Υόρκη, έκλεισαν από τη δεκαετία του ’90). Το κόστος λειτουργίας του υπολογίζεται στις 350.000 ευρώ ετησίως, απορροφά, δηλαδή, το ένα τέταρτο του συνολικού προϋπολογισμού του Ιδρύματος. Ο βασικός λόγος είναι το «τσουχτερό» ενοίκιο στη Γερμανία, 10.000 ευρώ τον μήνα! «Στο Βερολίνο είχαμε προβλήματα έγκαιρης καταβολής των ενοικίων, έγιναν κινήσεις για να μπλοκάρουν τους λογαριασμούς, ακόμα χρωστάμε χρήματα...».
Οταν ρωτάμε τον κ. Μπαμπινιώτη αν εισηγείται την αναστολή λειτουργίας του παραστήματος στο Βερολίνο ο πρόεδρος του ΕΙΠ μετράει πολύ προσεκτικά τα λόγια του. «Αυτό που λέμε εμείς είναι πως, αν δεν είμαστε σε θέση να υποστηρίξουμε μια αξιοπρεπή παρουσία, θα αναγκαστούμε να κλείσουμε. Και θα αρχίσουμε από τις πιο κοστοβόρες παρουσίες». Το παράδοξο είναι ότι ακόμα και αν έκλεινε το Βερολίνο δεν θα μπορούσε να εξασφαλιστεί η ομαλή λειτουργία όλων των υπολοίπων.
Το Ελληνικό Ιδρυμα Πολιτισμού γεννήθηκε σε μια στιγμή που η Ελλάδα αισθάνθηκε αρκετά δυνατή για να παίξει πιο οργανωμένα το χαρτί της πολιτιστικής διπλωματίας. Στον απόηχο του τέλους του Ψυχρού Πολέμου και με εδραιωμένη τη θέση της στην περιφέρεια της Ευρώπης, έπεσε αρχικά στα βαθιά νερά των διεθνών μητροπόλεων, για να επανακαθορίσει στη συνέχεια τους στόχους της, επενδύοντας κυρίως στα Βαλκάνια.
Σήμερα το όραμα για το ελληνικό «Γκαίτε» κινδυνεύει με βίαιο τέλος, αλλά ίσως είναι τώρα η κατάλληλη στιγμή, σε ένα τόσο ασφυκτικό περιβάλλον, να επαναπροσδιοριστεί το περιεχόμενό του.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου