Νέα αρχή, αλλά χωρίς μυστήριο

Tης Τασουλας Kαραϊσκακη

Ο βραβευμένος με Νομπέλ οικονομολόγος Τζόζεφ Στίγκλιτζ είπε προ ημερών πως το μόνο θετικό του 2011 είναι ότι θα αποδειχθεί καλύτερο από το 2012, κατά τη διάρκεια του οποίου όλα τα πολιτικο-οικονομικά ζητήματα θα επιδεινωθούν. 

Τουλάχιστον σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, τα δεδομένα δεν είναι –πράγματι– διόλου ενθαρρυντικά. Τα ταμεία, λίγες ημέρες μετά την είσπραξη των 8 δισ. της 6ης δόσης του δανείου από Ε.Ε. και ΔΝΤ, είναι άδεια – μόνο για τον μήνα Δεκέμβριο οι υποχρεώσεις ήταν 17 δισ. από τα οποία τα 7 για τοκοχρεολύσια ομολόγων. Καμία αληθινή μεταρρύθμιση στα ζέοντα (π.χ. φοροδιαφυγή) και το μόνιμο κομματικό αλληλοφάγωμα στους κόλπους της κυβέρνησης. Η αισιοδοξία στο ναδίρ (το 91% των Ελλήνων, σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο, πιστεύει ότι τα πράγματα θα χειροτερέψουν) και η αδράνεια στο ζενίθ (πολίτες όμηροι της βραχυκυκλωμένης πολιτικής).

Ισως είναι η πρώτη φορά που η έναρξη της νέας χρονιάς δεν είναι ενδεδυμένη με τις συνήθεις προσδοκίες για αίσιο μέλλον. Νέα χρονιά. Νέα αρχή. Ισως και νέα εποχή. Ομως η γέφυρα που ρίχνουμε προς το αύριο έχει ελάχιστα «θα», δηλαδή επιθυμίες, όνειρα, υποσχέσεις – τίποτα δεν μοιάζει εύκολο, δυνατό, πραγματοποιήσιμο. 

Ωστόσο, μια νέα αρχή αποτελεί πάντα μια ευκαιρία να ξαναπιάσεις το νήμα της ζωής από την αρχή, να αναθεωρήσεις, να πάρεις αποφάσεις. Αν και, σύμφωνα με σφυγμομέτρηση στη Βρετανία για λογαριασμό διαδικτυακού τόπου, μία στις τρεις εγκαταλείπεται σε διάστημα μιας εβδομάδας. Πολλές αποφάσεις εγκαταλείπονται μέσα στις πρώτες ώρες από τη λήψη τους, ενώ άλλες αντέχουν μόνο μία μέρα. Μόλις ο ένας στους επτά δείχνει αληθινά αποφασισμένος να πραγματοποιήσει όσα αποφάσισε. (Η διαπίστωση θα μπορούσε να αφορά και τους πολιτικούς). Ομως γιατί; Ισως διότι, όταν τα φώτα της γιορτής σβήσουν, και ό,τι αυτή αντιπροσωπεύει, ο χρόνος αρχίζει και πάλι να μετράει, ευθύγραμμα, στιγμές καθημερινότητας.

Αποφασίζω, σχεδιάζω, δημιουργώ, άρα υπάρχω. Διαθέτω ένα παρελθόν και προετοιμάζω ένα μέλλον. Κυκλικά. Ο χρόνος είναι μια σειρά φευγαλέων στιγμών. Επιλέγουμε κάποιες από αυτές ως σταθερά σημεία στον χρονικό κύκλο. Είναι οι γιορτές που «τακτοποιούν» τη ζωή μας μέσα στον χρόνο.

Ενα μέρος από το αίνιγμα του χρόνου κρύβεται στο αίνιγμα της έναρξης. Κάθε ημέρα γίνεται μια νέα αρχή, όμως δεν το αντιλαμβανόμαστε μέσα στον ρουν των επαναλαμβανόμενων ενάρξεων. Βιώνουμε τη νέα αρχή μόνο σε κάθε έργο που αναλαμβάνουμε να εκπληρώσουμε. Επειδή δεν αισθανόμαστε συχνά τη μαγεία της μετάβασης από το παρελθόν στο μέλλον, παρά μόνον στην αλλαγή του έτους, ακριβώς σε κάθε τέτοια σημαδιακή μέρα νιώθουμε την ανάγκη να τοποθετήσουμε τα πράγματα σε άλλη βάση. Φέτος τρομάζουμε με το διαφαινόμενο περιεχόμενό της, φρικιάμε με τους αναδυόμενους σκοπέλους στην πορεία της δημιουργίας.

Πώς να οργανώσεις το μέλλον; Πρόκειται για μια ακολουθία οδυνηρών χρονικών μονάδων. Πώς να ψηλαφήσεις τα αψηλάφητα «αγκάθια» του αύριο; Πώς να σταματήσεις το ποτάμι που κυλά οδηγώντας σε μεγαλύτερα αδιέξοδα; Φέτος για τους περισσότερους δεν υφίσταται εκείνος ο μυστηριώδης χώρος ανάμεσα στο τώρα και το μετά, όπου ανατροφοδοτείται η ύπαρξή μας. Ολα προδιαγράφονται παγερά.

Ωστόσο, δεν παύει να διαφαίνεται στο απώτερο αύριο, μακριά, ένα φωτεινό σκαλοπάτι μετάβασης. Που θα επαναφέρει την αίσθηση της επανεκκίνησης και μορφοποίησης του ρευστού μέλλοντός μας.