Της Ελενας Μπέλλη
Στις 6 Δεκεμβρίου του 2011, ένας καμικάζι ριχνόταν με μίσος πάνω σε ένα πλήθος σιιτών προσκυνητών στην Καμπούλ, προκαλώντας τον θάνατο 55 ανθρώπων, στην πρώτη «ενδο-θρησκευτική» επίθεση στο Αφγανιστάν μετά την κατάρρευση των Ταλιμπάν πριν από δέκα χρόνια. Η επίθεση, προφανώς έργο των σουνιτών του δικτύου Χακάρι, συνιστά ανοικτή πρόσκληση παρέμβασης στο Ιράν, που μέχρι σήμερα είχε κρατήσει χαμηλό προφίλ στην αφγανική διένεξη.
Στόχος του Ιράν, επισήμαιναν οι αναλυτές, ήταν η «φινλανδοποίηση» του Αφγανιστάν, δηλαδή η αδρανοποίηση της χώρας σε διεθνές επίπεδο και η δημιουργία μίας ουδέτερης ζώνης στα κοινά σύνορά τους. Αλλά μετά την επίθεση κατά των σιιτών στην Καμπούλ, οι ιρανικές εφημερίδες έκαναν λόγο για «αμερικανική εκδίκηση στην ισλαμική αφύπνιση».
«Δεν θα είναι δύσκολο για το Ιράν να δημιουργήσει ένοπλες ομάδες στο Αφγανιστάν, αλλά θα χρειαστεί χρόνο», έγραφε το Δεκέμβριο η βρετανική εφημερίδα The Guardian, που σημείωνε πάντως «την αυξανόμενη 'ιρανοποίηση' των κληρικών αλλά και των θρησκευτικών τελετών στο Αφγανιστάν». Και έτσι, απλά, το Αφγανιστάν προστέθηκε όχι μόνο στη μακρά λίστα των χωρών επιρροής του Ιράν αλλά και στην αναλόγου μήκους λίστα των Δυτικών με τις χώρες που πρέπει «να εκκαθαρίσουν» από την ιρανική επιρροή.
Η προσθήκη «αναβαθμίζει» την αντιπαράθεση της Δύσης με το Ιράν στο βαθμό που η ιρανική ανάμειξη στο Αφγανιστάν απειλεί να «ακυρώσει» τα όποια θετικά αποτελέσματα του δεκαετούς πολέμου και να διασαλεύσει τις λεπτές γεωοπολιτικές ισορροπίες στην ευρύτερη περιοχή. Η διατήρηση των οποίων συνιστά πρώτη προτεραιότητα της Δύσης.
Αυτό επιβεβαιώνει χθεσινή έκθεση από το Ινστιτούτο Επιστημών και Διεθνούς Ασφάλειας, έναν ανεξάρτητο οργανισμό που χρηματοδοτείται από το Κογκρέσο, που επισημαίνει ότι η Τεχεράνη δεν θα προχωρήσει στην κατασκευή πυρηνικού όπλου μέσα στο 2012 για δύο λόγους:
Πρώτον, διότι δεν μπορεί ακόμα να παράγει επαρκές εμπλουτισμένο ουράνιο
Δεύτερον, διότι οι κυρώσεις και ο φόβος ισραηλινού πλήγματος κατά των πυρηνικών εγκαταστάσεων λειτουργούν αποτρεπτικά.
Εφόσον λοιπόν υπάρχουν περιθώρια εκτόνωσης της πυρηνικής αντιπαράθεσης, οι λόγοι που η Δύση ανεβάζει τους τόνους αφορούν μάλλον τις γεωπολιτικές ισορροπίες και όχι τα στρατηγικά όπλα:
Ο άξονας Ιράν - Συρίας αποτελεί το σημαντικότερο αντικίνητρο της Δύσης σε τυχόν διεθνή παρέμβαση για την ανατροπή του Μπασάρ αλ Ασαντ. Απουσία της «αγαστής συνεργασίας» Τεχεράνης - Δαμασκού, ο Ασαντ θα είχε την ίδια τύχη των ιδιότυπων «δικτατόρων» του Ιράκ και της Λιβύης, αφού τα μόνα άλλα εμπόδια, Ρωσία και Κίνα, θα είχαν -όπως και στο παρελθόν- αρκεστεί σε φραστικές καταδίκες. Επιπλέον, η «μακρά φιλία» της Τεχεράνης με την οργάνωση Χεζμπολάχ στο νότιο Λίβανο εμποδίζει, σύμφωνα με τη Δύση, την εξέλιξη του Λιβάνου στη σύγχρονη δημοκρατία που ήλπιζε ότι θα δομηθεί μετά την `αποσύνδεση' της Βηρυτού από το άρμα της Δαμασκού. Η παρουσία της Χεζμπολάχ στα σύνορα με το Ισραήλ αποτελεί ακόμη ένα... αγκάθι στα «πλευρά» του Τελ Αβίβ, όπως φυσικά και η «φιλία» της Τεχεράνης με την παλαιστινιακή οργάνωση Χαμάς.
Αλλά το ιρανικό... πλοκάμι που η Δύση θα ήθελε να κόψει το ταχύτερο δυνατόν είναι αυτό που φθάνει μέχρι τη Βαγδάτη. Εκεί, οι σιίτες έχουν αποδυθεί σε εκστρατεία αντιποίνων για τις επιθέσεις των σουνιτών εναντίον τους, με τελευταία την επίθεση της Παρασκευής που στοίχισε τη ζωή σε 35 ανθρώπους. Πλέον, η καταγραφή των επιθέσεων σουνιτών και σιιτών στο Ιράκ θυμίζει πολεμικά ανακοινωθέντα της πρώτης περιόδου της εισβολής.
Υπό αυτό το πρίσμα, το μόνο που δεν χρειάζεται η Δύση σε αυτή τη φάση είναι η «δραστηριοποίηση» του Ιράν στο Αφγανιστάν και η εξάπλωση του ιρανικού άξονα προς ανατολάς.
Αλλά το «οπλοστάσιο» έχει αδειάσει: Η ανοιχτή πρόσκληση του Μπάρακ Ομπάμα για διάλογο δεν βρήκε ευήκοα ώτα στην Τεχεράνη, η Ευρωπαϊκή Ενωση ακολούθησε τις ΗΠΑ και τη Βρετανία για να επιβάλλει ένα αμφιβόλου αποτελεσματικότητας (για την ίδια) εμπάργκο πετρελαίου στο Ιράν ενώ ο φραστικός πόλεμος για την απειλή αποκλεισμού των στενών του Ορμούζ κορυφώνεται. Θα έλεγε κανείς ότι μόνη διέξοδος είναι πλέον ο πόλεμος. Αλλά δεν είναι. Όχι μόνον διότι τυχόν επίθεση στο Ιράν θα τίναζε ταυτόχρονα στον αέρα όλες τις περιοχές επιρροής της Τεχεράνης αλλά κυρίως διότι ο πυρηνικός εξοπλισμός στην όποια του μορφή αποτελεί μακράν τη σημαντικότερη αποτρεπτική ισχύ.
ΗΜΕΡΗΣΙΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου