Του Παναγη Γαλιατσατου
Στο Νταβός του 2012 δεν υπήρξε επίσημη ελληνική παρουσία. Δύο χρόνια νωρίτερα, η ελληνική κοινή γνώμη αποσβολωμένη παρακολουθούσε τους ξένους δημοσιογράφους να κυνηγούν στους διαδρόμους και στις σκάλες του χώρου του Φόρουμ τον τότε πρωθυπουργό Γ. Παπανδρέου και να τον ρωτούν επιθετικά αν η χώρα μας είναι ήδη χρεοκοπημένη και αν θα μπορέσει να αποπληρώσει τα χρέη. Σύμφωνα με όσα διέρρευσαν αργότερα από το Μαξίμου, ήταν το σοκ της εμπειρίας στο Νταβός που έκανε τον κ. Παπανδρέου να συνειδητοποιήσει την έκταση του προβλήματος και να διαλύσει τις ψευδαισθήσεις του ότι θα μπορούσε να ξεπεράσει την κρίση χωρίς να πάρει μέτρα. Επιστρέφοντας στην Αθήνα, έδωσε εντολή για ένα πρώτο πακέτο μέτρων. Ηταν όμως ήδη αργά.
Η κωμόπολη του Νταβός, σε υψόμετρο 1.560 μ. στο κρατίδιο του Γκραουμπίντεν, έγινε διάσημη από το ομώνυμο Φόρουμ, το οποίο κατεγράφη στα ελληνικά πολιτικά μας πράγματα για πρώτη φορά τον Ιανουάριο του 1988, χάρη στην πολύκροτη συνάντηση του Ανδρέα Παπανδρέου με τον Τουργκούτ Οζάλ. Τη σημασία της την έδινε η εκρηκτική προϊστορία της, στον απόηχο της κρίσης του Μαρτίου 1987, όταν οι δύο χώρες είχαν φτάσει στα πρόθυρα του πολέμου με αφορμή έρευνες για τα κοιτάσματα πετρελαίου στο Αιγαίο.
Η κρίση ξεκίνησε στις 19 Μαρτίου, όταν το ερευνητικό σκάφος «Πίρι Ρέις», συνοδευόμενο από τουρκικά πολεμικά, επιχείρησε έρευνες μέσα στα ελληνικά χωρικά ύδατα. Το σύνολο του ελληνικού στόλου βγήκε στο Β. Αιγαίο, εν αναμονή της προαναγγελθείσας εξόδου του «Σισμίκ» με την ίδια αποστολή. Επί τρεις μέρες οι δύο στόλοι βρίσκονταν απέναντι ο ένας στον άλλο, έτοιμοι να ανοίξουν πυρ. Τελικά, ύστερα από έντονο διπλωματικό παρασκήνιο, ο Τούρκος πρωθυπουργός Οζάλ απαγόρευσε στο «Σισμίκ» να μπει στα ελληνικά χωρικά ύδατα. Η κρίση εκτονώθηκε, αν και οι δύο στόλοι παρέμειναν σε ανάπτυξη για πολλούς μήνες.
Μήνες αργότερα έγινε γνωστό ότι Παπανδρέου και Οζάλ θα είχαν συνάντηση στο περιθώριο του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός. Στις 31 Ιανουαρίου, μια ημέρα με αναιμικό ήλιο και ήπιες θερμοκρασίες γύρω στους -2 βαθμούς, Παπανδρέου και Οζάλ αντάλλαξαν χειραψία και είχαν κατ’ ιδίαν συνάντηση που κράτησε μιάμιση ώρα.
Αυτό που συμφώνησαν οι δύο πρωθυπουργοί στο Νταβός ήταν να δημιουργήσουν ένα είδος προληπτικού μηχανισμού για την αμεσότερη αντιμετώπιση κρίσεων. Συμφώνησαν επίσης τα κοιτάσματα πετρελαίου στο Aιγαίο είναι να διεθνής υπόθεση και να σταματήσουν οι έρευνες για πετρέλαιο και οι προκλητικές ενέργειες. Δεν αναφέρθηκαν καθόλου στο Κυπριακό, κάτι που επικρίθηκε έντονα στην Ελλάδα και οδήγησε τον Αντρέα, λίγες εβδομάδες αργότερα, να πει το περίφημο mea culpa.
Το Φόρουμ καταγράφηκε στη λαϊκή συνείδηση ως προνομιακός τόπος ελληνοτουρκικών συνομιλιών, κάτι που ενισχύθηκε και από τη συνάντηση Μητσοτάκη - Ντεμιρέλ στο Νταβός, τον Φεβρουάριο του 1992, όπου συμφωνήθηκε η ανάπτυξη παράλληλης προσπάθειας για την επίλυση όλων των ελληνοτουρκικών προβλημάτων, χωρίς βέβαια αποτέλεσμα.
Τα επόμενα 19 χρόνια, πάντως, το Νταβός έμεινε στο περιθώριο.
Ο Κ. Σημίτης το απέφευγε, επειδή το θεωρούσε μια υπερτιμημένη εκδήλωση, κατάλληλη μόνο για δημόσιες σχέσεις. Ο Κ. Καραμανλής δεν πήγε ποτέ, δεν του άρεσε ούτε η κοσμικότητα ούτε το γκλάμουρ που είχε πάρει με τα χρόνια το Φόρουμ. Εκείνος που στο κοσμικό, παγκοσμιοποιημένο και λαμπερό περιβάλλον του Φόρουμ βρισκόταν στο στοιχείο του πάντως ήταν ο Γ. Παπανδρέου, που ως υπουργός Εξωτερικών ήταν μόνιμος επισκέπτης του Νταβός. Ως πρωθυπουργός, όμως, θα είχε εκεί την πρώτη τραυματική εμπειρία στη θητεία του
Για την Ιστορία πάντως αξίζει να αναφερθεί μια συνάντηση χωρίς ελληνική συμμετοχή, η οποία επηρέασε αποφασιστικά την πορεία του Κυπριακού. Τον Ιανουάριο του 2004, στο Νταβός, ο Ερντογάν έδωσε το πράσινο φως στον γ.γ. του ΟΗΕ Κόφι Ανάν για τις συνομιλίες της Νέας Υόρκης και την έναρξη μιας διαδικασίας που οδήγησε στην απόρριψη του σχεδίου Ανάν.
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου