Το κέρατο το τράγιο...

Της ΛΙΑΝΑΣ ΚΑΝΕΛΛΗ

(Στήλη "ΠΑΤΡΙΔΟΓΝΩΜΟΝΙΟ" του "ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ")

Δεν υπάρχει, προσώρας τουλάχιστον, παιδί σε σχολείο που θα λιποθυμήσει απ' την πείνα και δε θα ντραπεί να το πει. Με πολύν κόπο και απέραντη αγάπη συμμαθητών και δασκάλων θα του αποσπάσεις τη φοβερή πληροφορία, τη φρικιαστική είδηση.

Δεν υπάρχει γονιός που γυρνάει στο παγωμένο σπίτι του, με κομμένο ηλεκτρικό, αφού έχει ξεποδαριαστεί να ζητάει δουλειά, βλέπει τα παιδιά του να πεινάνε και να πονάνε και να μην αισθάνεται μαζί μ' όλα τ' άλλα - οργή, θυμό, θλίψη και ήττα - και εκείνη τη φονική ντροπή, την αιδώ που κάνει σπουδαίους κι ωραίους τους τίμιους ανθρώπους της δουλειάς.

Δεν υπάρχει μη φασίστας που να πιστεύει ότι ο «γεννημένος» σκουπιδιάρης πρέπει να μαζεύει τα σκουπίδια ακόμη κι απλήρωτος, γιατί έτσι το θέλησε ο θεός του.

Δεν υπάρχει μάνα που δεν έχει να ταΐσει τα παιδιά της και τα στέλνει στην τηλεόραση να γίνουν σεφ από... κούνια. Θα πέθαινε από ντροπή.

Δεν υπάρχει χορτασμένος που να ονειρεύεται την πείνα ως δίαιτα.

Κι αν υπάρχουν τ' αντίθετα είναι και δαχτυλοδειχτούμενα και όλο και πιο απομακρυσμένα απ' τον άνθρωπο όπως τον ξέρουμε ως πολιτισμένο.

Σ' αυτές τις μαύρες μέρες κι ώρες του μουλωχτού πολέμου, που δεν έχει σφαίρες αλλά μέτρα, του ύπουλου βίαιου σκοτεινού όπλου που κροταλίζει χωρίς λάμψη και λέγεται φτώχεια, τα ψέματα τελειώνουν πιο γρήγορα κι απ' τη φαντασία. Οποιος καμώνεται πως δεν καταλαβαίνει τι έγινε, τι έκανε, τι μπορεί να κάνει από δω και μπρος θα πάει άκλαυτος σ' έναν υπέροχο, «πολιτισμένο», ομαδικό τάφο απ' αυτούς που ανοίγει το κεφάλαιο και τους κρατάει ανοιχτούς στο πέρας της Ιστορίας.

Για να γυρίσει ο ήλιος θέλει δουλειά πολλή, λέει ο ποιητής. Είμαστε μόνο στη αρχή. Θέλει πολλή δουλειά για να μη βρεθεί ούτε ένας να δεχτεί να δουλέψει ως νεκροθάφτης της δουλειάς του διπλανού του. Και θέλει και διόρθωση η γλώσσα που μεταπολιτευτικά μάθαμε να παπαγαλίζουμε σα σιδερωμένο σάβανο. Κι εδώ θα πεθάνω αλλά θα την παλεύω ως τότε σύντροφοι.

«Τι θα γίνει;», «Τι έρχεται;», «Πώς θα περάσει η κρίση;».

Μας μάθανε να αφαιρούμε από την κάθε ερώτηση, την κάθε αγωνία, τον κάθε κόπο ή και φόβο ακόμα, το συλλογικό μας εαυτό ως υποκείμενο. Συστηματικά και χυδαία, βλέπεις άξιους ανθρώπους να μην τολμάνε, να μην ξέρουν, να μην μπορούν, να μην αντέχουν ν' αναρωτηθούν «τι να κάνουμε». Στη γλώσσα κρύβεται το αποτέλεσμα της μακρόχρονης προπαγάνδας. Ο εργαζόμενος άνθρωπος, ο σύγχρονος άνθρωπος παύει να είναι υποκείμενο. Γίνεται απρόσωπο αντικείμενο της δράσης και της ιστορίας και επιζεί χωρίς ευθύνη πλην αυτής που του επιτρέπει να υφίσταται χωρίς να σκέφτεται.

Κάπου πήρε το αυτί μου, κι ας μην είναι πραγματική ακόμη, την ιστορία του τράγου που σκότωσε το γέρο-αφεντικό του επειδή το έδερνε και το βασάνιζε το ζώο για να πηδήξει την κατσίκα και να του αυξήσει του γέρου το κοπάδι!...

Είναι κανείς ενάντια στον τράγο; Οσοι ρώτησα ανακάλυψαν το κέρατό τους. Το τράγιο... Εστω κι απ' την αιδώ που γεννάει το δίκιο ακόμα και του ζώου...