Πρόσφατα ο Ουίλιαμ Κρόνον, ιστορικός στο Πανεπιστήμιο του Ουισκόνσιν, αποφάσισε να παρέμβει στην ταραγμένη πολιτική σκηνή της Πολιτείας του. Εγκαινίασε ένα μπλογκ, το «Scholar as Citizen», και αφιέρωσε το πρώτο του κείμενο στον ρόλο που παίζει το σκιώδες Αμερικανικό Συμβούλιο Νομοθετικού Διαλόγου στην προώθηση σκληρών συντηρητικών νομοσχεδίων σε πολιτειακό επίπεδο. Δημοσίευσε κατόπιν ένα άρθρο στους New York Times και την International Herald Tribune, υποστηρίζοντας ότι ο ρεπουμπλικανός κυβερνήτης του Ουισκόνσιν έχει γυρίσει την πλάτη του στην μακρά παράδοση «αλληλεγγύης, εντιμότητας και αμοιβαίου σεβασμού» που χαρακτηρίζει την Πολιτεία.
Ποια ήταν η αντίδραση των ρεπουμπλικανών; Απαίτησαν τα αντίγραφα όλων των e-mail που έστειλε ή πήρε ο κ. Κρόνον στον υπολογιστή του πανεπιστημίου και που περιέχουν μια μεγάλη σειρά όρων, ανάμεσά τους τη λέξη «ρεπουμπλικανός» και τα ονόματα ορισμένων ρεπουμπλικανών πολιτικών.
Εάν αυτή η ενέργεια σας φαίνεται χωρίς μεγάλη σημασία, χάνετε την ουσία. Η σκληροπυρηνική δεξιά –που στις ΗΠΑ ταυτίζεται λίγο πολύ με το ρεπουμπλικανικό κόμμα– έχει ένα modus operandi όσον αφορά τους επιστήμονες και διανοούμενους με δυσάρεστες γι’ αυτό γνώμες: μην ασχολείσαι με την ουσία, προχώρα στη δυσφήμιση. Και αυτή η απαίτηση για αντίγραφα της ηλεκτρονικής αλληλογραφίας προφανώς παρακινήθηκε από μια ελπίδα ότι θα αποφέρει κάτι που να χρησιμεύσει στην κηλίδωση του κ. Κρόνον.
Η υπόθεση Κρόνον, λοιπόν, είναι μια ακόμα ένδειξη για το πόσο εσκεμμένα εκδικητικό έχει γίνει το ένα από τα δύο μεγάλα πολιτικά μας κόμματα. Και παρουσιάζει πολλές αναλογίες με την εκστρατεία δυσφήμισης εναντίον επιστημόνων της κλιματικής αλλαγής, η οποία στηρίχθηκε σε υποτιθέμενες ανακριβείς αναφορές που περιέχονταν σε αρχεία ηλεκτρονικών επιστολών.
Το 2009, ορισμένοι αρνητές της κλιματικής αλλαγής πήραν στα χέρια τους πάνω από χίλια e-mail που είχαν ανταλλαγεί μεταξύ ερευνητών στη Μονάδα Κλιματικής Ερευνας του βρετανικού Πανεπιστημίου της Ανατολικής Αγγλίας. Τίποτα στην αλληλογραφία αυτή δεν υποδείκνυε οποιαδήποτε επιστημονική λαθροχειρία, το περισσότερο που μάθαμε ήταν –ω, τι έκπληξη! – ότι οι επιστήμονες είναι κι αυτοί άνθρωποι και πότε πότε μιλούν υποτιμητικά για όσους αντιπαθούν.
Αυτό όμως δεν εμπόδισε τους συνήθεις υπόπτους να διακηρύξουν ότι αποκάλυψαν ένα «climate-gate», ένα επιστημονικό σκάνδαλο που κατά κάποιο τρόπο αναιρούσε το πλήθος των αποδείξεων για την ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή. Οταν ψάχνεις σε ένα μεγάλο όγκο υλικού για δύο γραμμές «σκανδαλιστικού» κειμένου, είναι σχεδόν σίγουρο ότι κάτι θα βρεις, και στην περίπτωση αυτή βρέθηκαν ελάχιστα πράγματα. Οι περισσότερες επικρίσεις εστιάστηκαν σε ένα μόνο e-mail, όπου ένας ερευνητής μιλούσε για τη χρησιμοποίηση ενός «τρικ» που θα έκανε τη γραφική απεικόνιση ενός φαινομένου πιο εντυπωσιακή. Καμιά σχέση δεν είχε αυτό με απόκρυψη πληροφοριών. Η δεξιά όμως ήθελε οπωσδήποτε σκάνδαλο, και το βρήκε. Υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι οι ρεπουμπλικανοί του Ουισκόνσιν ελπίζουν για μια παρόμοια «επιτυχία» εναντίον του κ. Κρόνον;
Πιστεύω όμως ότι σ’ αυτή την περίπτωση δεν θα τα καταφέρουν. Ο κ. Κρόνον γράφει στο ιστολόγιό του ότι προσέχει να μην χρησιμοποιεί ποτέ την ηλεκτρονική διεύθυνσή του στο πανεπιστήμιο για προσωπικά ζητήματα, επιδεικνύοντας σχολαστική ευσυνειδησία σπάνια στον ακαδημαϊκό κόσμο. (Ομολογώ αμέσως: έχω κατά καιρούς χρησιμοποιήσει το πανεπιστημιακό e-mail για να θυμίσω στη γυναίκα μου να ταΐσει τις γάτες, να επιβεβαιώσω ραντεβού για φαγητό με φίλους κ. λπ.).
Πέρα από αυτό, ο Ουίλιαμ Κρόνον –εκλεγμένος πρόεδρος της American Historical Association– έχει μια αδιαμφισβήτητη φήμη ως κορυφαία φυσιογνωμία στο πεδίο του. Το εξαιρετικό βιβλίο του «Nature’s Metropolis: Chicago and the Great West» είναι το καλύτερο έργο οικονομικής και επιχειρηματικής ιστορίας που έχω διαβάσει – και έχω διαβάσει πολλά. Δεν χρειάζεται λοιπόν να ανησυχούμε για τον κ. Κρόνον, πρέπει όμως ν’ ανησυχούμε πολύ για τις ευρύτερες συνέπειες των επιθέσεων όπως αυτή που δέχεται. Δημιουργείται μια αίσθηση ανατριχίλας όταν οι επιστήμονες γνωρίζουν ότι μπορεί να αντιμετωπίσουν κυνήγι μαγισσών οποτεδήποτε πουν κάτι που δεν αρέσει στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα.
Κάποιος σαν τον κ. Κρόνον μπορεί να αντέξει την πίεση, άλλοι όμως, λιγότερο επιφανείς, ενδέχεται όχι μόνο να αποθαρρυνθούν από το να δράσουν ως συνειδητοί πολίτες, αλλά ακόμα και να αποφύγουν τη διεξαγωγή ερευνών που ίσως τους βάλουν σε μπελάδες.
Εκείνο που διακυβεύεται είναι το αν θα μπορούμε να έχουμε μια ανοιχτή δημόσια συζήτηση όπου όλοι να είναι ελεύθεροι να συνεισφέρουν στην κατανόηση των ζητημάτων. Οι ρεπουμπλικανοί στο Ουισκόνσιν και αλλού προσπαθούν να κλείσουν την πόρτα σ’ αυτό τον διάλογο. Απομένει σ’ εμάς τους υπόλοιπους να μην τους αφήσουμε να το πετύχουν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου