Πού μας οδηγούν τώρα;

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΔΕΛΑΣΤΙΚ

Φόβος και ανησυχία για το μέλλον επικρατούν παντού. Οχι μόνο στην Ελλάδα, όπου ολόκληρος ο πληθυσμός είναι βυθισμένος σε ένα τέτοιο κλίμα κατάθλιψης. Σε όλη την Ευρώπη το ίδιο συμβαίνει. Ανησυχούν όχι μόνο οι πολίτες που συμπεριλαμβάνονται στα οικονομικά ασθενέστερα κοινωνικά στρώματα, αλλά και εκείνοι που δεν αντιμετωπίζουν προσωπικό πρόβλημα επιβίωσης ή άνετης ζωής. Κορυφαίοι εκπρόσωποι της διανόησης, της οικονομικής σκέψης, ακόμη και του κατεστημένου δεν διστάζουν να εκφράσουν δημοσίως τους φόβους τους για το πού βαδίζει η Ευρώπη και οι υπόλοιπος κόσμος με την πολιτική που ακολουθούν οι κυβερνήσεις των ηγετικών χωρών του πλανήτη.

Βίαιες αλλαγές κυοφορούνται. Στο εσωτερικό των ευρωπαϊκών χωρών είναι εξόφθαλμο ότι αλλάζει ο χαρακτήρας του κράτους, καθώς ανατρέπει τις σχέσεις που είχε επί δεκαετίες πολλές σφυρηλατήσει με τους πολίτες. Το κράτος γίνεται πολύ πιο ξένο απέναντι στους πολίτες, καθώς κόβει μονομερώς ολοένα και περισσότερες από τις παροχές του προς αυτούς σε όλους τους τομείς - υγεία, συντάξεις, παιδεία, κοινωνική αλληλεγγύη, υπηρεσίες κοινής ωφέλειας.

Ενα πιο επιθετικό κράτος κάνει την ίδια στιγμή την εμφάνισή του. Την ώρα που μέσω της λιτότητας μειώνει δραστικά τις παροχές του, ταυτόχρονα «γδέρνει» τους πολίτες μέσω μιας επιθετικότατης αύξησης της φορολογίας σε όλα τα επίπεδα. Μας παίρνει περισσότερα και μας δίνει λιγότερα, υποβαθμίζοντας διπλά το βιοτικό επίπεδο του πληθυσμού. Μειώνει μισθούς και συντάξεις και αυξάνει το κόστος διαβίωσης. Η πολιτική αυτή αποσκοπεί στην αναδιανομή του κοινωνικού πλούτου εις βάρος των πολλών. Στους πολίτες γεννιέται το αίσθημα ότι οι κυβερνήσεις λεηλατούν τα εισοδήματά τους.

Λιτότητα ίσον καταστροφή, προειδοποιούν οι κορυφαίοι οξυδερκείς οικονομολόγοι του κατεστημένου - όπως π.χ. ο σύμβουλος του πρωθυπουργού, Γιώργου Παπανδρέου, Αμερικανός νομπελίστας Τζόζεφ Στίγκλιτς. «Η Ευρώπη βαδίζει στη λάθος κατεύθυνση... Εχει ανάγκη από αλληλεγγύη. Δεν έχει ανάγκη από μια λιτότητα που θα οδηγήσει σε άλμα την ανεργία και θα φέρει την ύφεση», είχε τονίσει σε συνέντευξή του στη γαλλική «Μοντ» και είχε καταλήξει κατηγορηματικά στο συμπέρασμα: «Αν συνεχίσει αυτόν τον δρόμο, τότε οδεύει τρέχοντας προς την καταστροφή!»

Κατά της λιτότητας τάσσεται αναφανδόν και ο επίσης νομπελίστας οικονομολόγος Πολ Κρούγκμαν, ο οποίος διατηρεί στενές σχέσεις με τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα. «Πολλοί οικονομολόγοι, εμού συμπεριλαμβανομένου, θεωρούν ότι αυτή η στροφή στη λιτότητα συνιστά τεράστιο σφάλμα» γράφει σε άρθρο του στους «Τάιμς της Νέας Υόρκης» και προσθέτει: «Και ποιος θα πληρώσει το αντίτιμο γι’ αυτόν τον θρίαμβο της ορθοδοξίας; Η απάντηση είναι δεκάδες εκατομμύρια ανέργων εργατών, πολλοί από τους οποίους θα οδηγηθούν στην ανεργία για χρόνια και κάποιοι από τους οποίους δεν θα ξαναεργαστούν ποτέ πια».

Σε κρίσιμο σταυροδρόμι βρίσκεται ο κόσμος. Οι κυβερνήσεις φέρονται ανελέητα απέναντι στους πολίτες τους. Αν δουν ότι σκύβουν το κεφάλι, όπως οι Ιρλανδοί, τους φορτώνουν διαρκώς περισσότερα βάρη, μέχρι να τους λιώσουν. Πόσο άραγε θα αντέξουν οι λαοί; Η απουσία πολιτικής διεξόδου σε πολλές χώρες καθυστερεί ενδεχόμενες κοινωνικές εκρήξεις. Είναι όμως ικανή να τις ματαιώσει κιόλας; Η μέχρι τώρα ιστορική πείρα διδάσκει ότι αυτό αποκλείεται, αλλά πρέπει να περιμένουμε να δούμε στην πράξη αν αυτό ισχύει και στη σημερινή εποχή.

Στις διεθνείς σχέσεις επικρατεί επίσης εκνευρισμός. Παλιοί εθνικισμοί αναβιώνουν στην Ευρώπη. Οι λαοί των χωρών-μελών της ΕΕ πιο πολύ κατηγορούν και περιφρονούν ο ένας τον άλλον παρά αισθάνονται αλληλεγγύη. Νομισματικοί πόλεμοι ΗΠΑ - ΕΕ - Κίνας - Ιαπωνίας κυοφορούνται. Ποτέ δεν ήταν τόσο άσχημη η κατάσταση τα τελευταία σαράντα χρόνια. Ολοι μοιάζουν σαν να περιμένουν να ακούσουν ανά πάσα στιγμή καινούργιες κακές ειδήσεις.