Toυ PAUL KRUGMAN / The New York Times
Προ ημερών, η κυβέρνηση της Κίνας ανακοίνωσε αλλαγή στη νομισματική πολιτική της, μια κίνηση με σαφή στόχο την αποκλιμάκωση των πιέσεων από τις ΗΠΑ και άλλες χώρες. Δυστυχώς, η νέα πολιτική δεν δίνει λύση στο πραγματικό πρόβλημα, που είναι πως η Κίνα προωθεί τις εξαγωγές της εις βάρος του υπόλοιπου κόσμου.
Μάλιστα, αντί να αποτελεί βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, η κινεζική ανακοίνωση ήταν άσκηση κακής πίστης, μια απόπειρα εκμετάλλευσης της αμερικανικής ηπιότητας. Για να κρατήσει χαμηλά τη ρητορική θερμοκρασία, η κυβέρνηση Ομπάμα χρησιμοποίησε διπλωματική γλώσσα στις προσπάθειές της να πείσει το Πεκίνο να δώσει τέλος στην κακή συμπεριφορά του. Οι Κινέζοι απάντησαν στο ίδιο ύφος για να αποφύγουν να θίξουν την ουσία της αμερικανικής διαμαρτυρίας. Εν ολίγοις, παίζουν παιχνίδια.
Για να κατανοήσουμε τι συμβαίνει, πρέπει να επιστρέψουμε στα βασικά της υπόθεσης.
Η πολιτική συναλλαγματικών ισοτιμιών της Κίνας δεν είναι ούτε περίπλοκη ούτε πρωτοφανής, αν εξαιρέσουμε την κλίμακά της. Είναι κλασικό παράδειγμα μιας κυβέρνησης που διατηρεί τη συναλλαγματική αξία του νομίσματός της σε τεχνητά χαμηλά επίπεδα, πωλώντας το για να αγοράσει ξένο συνάλλαγμα. Η πολιτική αυτή είναι ιδιαιτέρως αποδοτική στην περίπτωση της Κίνας, γιατί υπάρχουν νομικοί περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων από και προς τη χώρα, επιτρέποντας στην κυβέρνηση να παρεμβαίνει για να κυριαρχήσει στην αγορά συναλλάγματος.
Και η απόδειξη πως η Κίνα πράγματι διατηρεί τεχνητά χαμηλή την αξία του νομίσματός της είναι ακριβώς το γεγονός ότι η Κεντρική Τράπεζα συσσωρεύει τόσα πολλά δολάρια, ευρώ και άλλα, συνολικής αξίας άνω των 2 τρισ. δολαρίων ώς αυτή την ώρα. Εγιναν κάθε λογής υπολογισμοί για να αποδειχθεί πως το ρενμίμπι δεν είναι πραγματικά υποτιμημένο, ή τουλάχιστον, πολύ. Ομως, αν δεν συμβαίνει αυτό, τότε γιατί η Κίνα αναγκάστηκε να αγοράσει συνάλλαγμα αξίας 1 δισ. δολαρίων την ημέρα για να το εμποδίσει να ανατιμηθεί;
Το αποτέλεσμα της υποτίμησης είναι διπλό: κάνει τα κινεζικά αγαθά τεχνητά φθηνά για τους ξένους και τα ξένα αγαθά τεχνητά ακριβά για τους Κινέζους. Ετσι, αφενός η Κίνα επιδοτεί τις εξαγωγές της, αφετέρου επιβάλλει προστατευτικό δασμό στις εισαγωγές της. Η πολιτική αυτή είναι πολύ επικίνδυνη σε εποχή που η παγκόσμια οικονομία παραμένει σε βαθιά κάμψη. Υπό κανονικές συνθήκες, οι κινεζικές αγορές αμερικανικών ομολόγων, αν μη τι άλλο, μας εφοδίαζαν με φθηνές πιστώσεις. Τώρα, όμως, έχουμε πληθώρα φθηνών πιστώσεων. Αυτό που λείπει είναι η επαρκής ζήτηση για αγαθά και υπηρεσίες ώστε να δημιουργήσουμε τις θέσεις εργασίας που χρειαζόμαστε. Και η Κίνα με το τεχνητό εμπορικό πλεόνασμά της επιδεινώνει το πρόβλημα.
Αυτό δεν σημαίνει πως η Κίνα κερδίζει από την πολιτική της. Το υποτιμημένο ρενμίμπι είναι καλό για τις εξαγωγικές εταιρείες με τις καλές σχέσεις με τους πολιτικούς. Ομως, οι εταιρείες αυτές απορροφούν το ρευστό και δεν περνούν τα οφέλη στους εργαζόμενους, εξ ου και το πρόσφατο κύμα απεργιών. Το αδύναμο ρενμίμπι δημιουργεί επίσης πληθωριστικές πιέσεις και στρέφει μεγάλο ποσοστό του εθνικού εισοδήματος στην αγορά ξένων στοιχείων ενεργητικού με πολύ χαμηλή απόδοση.
Η Κίνα επέτρεψε άνοδο του ρενμίμπι, αλλά πολύ μικρή. Το συμπέρασμα είναι ότι η κυβέρνησή της προσπαθεί να κερδίσει χρόνο, αναβάλλοντας τη δράση ώσπου κάτι -άγνωστο τι- να προκύψει. Αυτό είναι απαράδεκτο. Η Κίνα πρέπει να προχωρήσει σε πραγματικές αλλαγές. Και αν αρνηθεί, είναι καιρός να μιλήσουμε για εμπορικές κυρώσεις...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου