Πώς χάσαμε τη μάχη για τον τουρισμό

Του Νίκου Φιλιππίδη

Μία δεκαετία άντεξε ο ελληνικός τουρισμός στο σκληρό ανταγωνισμό από τους γείτονές μας. Από το 2003 η Τουρκία πήρε το πάνω χέρι, προσελκύοντας περισσότερους τουρίστες από την Ελλάδα και από τότε φροντίζει να αυξάνει με τάσεις αριθμητικής προόδου τις επιδόσεις της.

Tην ώρα που η Eλλάδα διέρχεται μια από τις σημαντικότερες κρίσεις στην ιστορία της, η Tουρκία αντεπιτίθεται τουριστικά σε όλα τα επίπεδα με ένα οργανωμένο σχέδιο, που έχει τις ρίζες του αρκετά χρόνια πριν.

Είναι χαρακτηριστικό ότι φέτος εκτιμάται ότι θα πετύχει εκτόξευση της τουριστικής της κίνησης στους 30 εκατομμύρια τουρίστες, αριθμός υπερδιπλάσιος των αντίστοιχων ελληνικών αφίξεων, ενώ ο στόχος της είναι να φτάσουν τα 70 εκατ. την επόμενη δεκαετία.

Στις αρχές ωστόσο της δεκαετίας του ‘90 τα πράγματα ήταν αρκετά διαφορετικά. Σύμφωνα με στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας το 1991 8.036.000 τουρίστες έφτασαν στην Ελλάδα από όλο τον κόσμο και με όλα τα μέσα.

Την ίδια χρονιά η Τουρκία, που μόλις είχε κάνει τα πρώτα δειλά της βήματα στον τουρισμό, δέχτηκε 5.517.897 επισκέπτες. Το 2003 η τουριστική κίνηση προς την Ελλάδα σημείωσε μικρή μείωση και έφτασε στα 13.900.000 επισκέπτες. Για τη γειτονική χώρα το 2003 ήταν χρονιά-σταθμός, καθώς η Τουρκία με 14.029.000 επισκέπτες ξεπέρασε για πρώτη φορά τον ελληνικό τουρισμό που ήδη είχε περάσει στο τούνελ της ύφεσης.

Φτάσαμε έτσι στο 2010, με την Τουρκία να καταγράφει αύξηση 272% στις αφίξεις σε μόλις 20 χρόνια. Ανάλογους ρυθμούς ανάπτυξης σημείωσε ο τουρισμός της Τουρκίας και στα έσοδα. Οι εισπράξεις στην Ελλάδα το 2003 ανήλθαν σε 9.460,1 εκατ. ευρώ, από 10.579,9 εκατ. που ήταν το 2002 και η Τουρκία το 2003 εισέπραξε 11.611,2 εκατ. ευρώ. Ήταν η πρώτη φορά που ξεπέρασε την Ελλάδα καταρρίπτοντας το μύθο που ήθελε την Τουρκία ως προορισμό τουριστών χαμηλότερης εισοδηματικής στάθμης.

Η Άγκυρα στρέφεται τώρα μεθοδικά στα υψηλά εισοδήματα

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων Ανδρέας Ανδρεάδης εκτιμά ότι οι εισπράξεις από τον τουρισμό φέτος θα υποστούν και νέα μείωση, μετά την πτώση κατά 12% το 2009. Σύμφωνα με τον ίδιο, η υποχώρηση των εσόδων θα ανέλθει στο 7% με 9%. Σε επίπεδο αφίξεων, ο Ανδρέας Ανδρεάδης εκτιμά ότι θα υπάρξουν μικρές αποκλίσεις στα επίπεδα του 2009, που ήταν μειωμένες κατά περίπου 6,5% σε σχέση με το 2008, ενώ και οι αφίξεις θα αυξηθούν κατά 3%-4%.

Την ίδια ώρα, στη γειτονική Τουρκία αναμένεται αύξηση των αφίξεων σε υψηλό διψήφιο ποσοστό μέχρι και 20%. Γρήγορα και χωρίς περιστροφές το τουρκικό Yπουργείο Tουρισμού, που κατέχει περίοπτη θέση δίπλα στον πρωθυπουργό, διέγνωσε τις αδυναμίες των Eλλήνων γειτόνων του, αλλά και τη δυναμική του τουρισμού ως οικονομική δραστηριότητα.

Δημιούργησε ένα νέο τουριστικό προϊόν, το οποίο υποστήριξε σοβαρά με δικά του δίκτυα διανομής σε οργανωμένες αγορές. Aξιοποιώντας στο έπακρον την τουρκική λίρα και το σταθερό επενδυτικό πλαίσιο προσέλκυσης κεφαλαίων, έχει εκμηδενίσει μια σειρά από αρνητικές παραμέτρους, που αν υπήρχαν στη χώρα μας, το τουριστικό προϊόν θα βυθιζόταν χωρίς δεύτερη προσπάθεια.

Για παράδειγμα το θέμα της ασφάλειας. Mε ανάλογους «μαγικούς τρόπους» κάλυψε αρκετά κενά σε υποδομή και μηχανισμούς σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, όπως για παράδειγμα μαρίνες, συνεδριακά κέντρα, γκολφ, όταν στη χώρα μας ακόμη δεν γνωρίζουμε το είδος του τουρισμού που θέλουμε.

Παράλληλα, η Τουρκία με το πολύ χαμηλό λειτουργικό κόστος άρχισε να προσελκύει τον «αφρό» της ξένης πελατείας και η Ελλάδα με επιχειρήσεις που έχουν υψηλό λειτουργικό κόστος τείνει να εξελιχθεί σε παράδεισο των φθηνών κρατήσεων της τελευταίας στιγμής. Ενδεικτική κίνηση της τουριστικής δυναμικής της γείτονος είναι η συμφωνία στην οποία προχώρησε πρόσφατα για αμοιβαία άρση της υποχρέωσης έκδοσης visa με τη Σερβία (παραδοσιακή φίλη της Ελλάδας), ενώ σε ανάλογη κίνηση θα προχωρήσει το επόμενο διάστημα και με τη Ρωσία.

Σύμφωνα με τουρκικά στατιστικά στοιχεία, 2,6 εκατομμύρια Ρώσων επισκέφθηκαν πέρυσι την Τουρκία, όταν το 2008, την καλύτερη χρονιά για τον εισερχόμενο τουρισμό στην Ελλάδα από τη Ρωσία, ο αντίστοιχος αριθμός δεν ξεπέρασε τους 300 χιλ. τουρίστες. Πλέον η γείτων βάζει πλώρη για προσέλκυση τουριστών υψηλών εισοδηματικών κριτηρίων, κατά δήλωση του υπουργού Πολιτισμού και Τουρισμού Ertugrul Gnay, ο οποίος σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Zaman επισημαίνει ότι η Τουρκία χρειάζεται να αυξήσει το τουριστικό της εισόδημα.

Ο κ. Ertugrul Gnay, σε μια περίοδο που η Τουρκία βρίσκεται στο ζενίθ της τουριστικής της δράσης, σημειώνει ότι προτεραιότητα της κυβέρνησης είναι να υλοποιήσει πρόγραμμα προσέλκυσης «καλλιεργημένων αλλά και πλούσιων τουριστών». «Δεν είμαστε ακόμη εκεί. Εκείνοι που θέλουν να έχουν φθηνά διακοπές έρχονται εδώ», σημειώνει χαρακτηριστικά ο αρμόδιος υπουργός. Στο α’ εξάμηνο του τρέχοντος έτους η Τουρκία πέτυχε να αυξήσει κατά 24% την επιβατική κίνηση στα αεροδρόμια της χώρας, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2009. Συνολικά, το α’ εξάμηνο του 2010, 44,6 εκατομμύρια επιβάτες χρησιμοποίησαν τα αεροδρόμια της Τουρκίας.

Στο αεροδρόμιο «Ατατούρκ», στην Κωνσταντινούπολη, καταγράφηκε αύξηση 33% στην επιβατική κίνηση το α’ εξάμηνο του 2010, σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα. Σε κατ’ εξοχήν τουριστικές περιοχές, ο αριθμός των επιβατών αυξήθηκε κατά 25% (σε πτήσεις προορισμών του εσωτερικού) και κατά 19% (προορισμοί του εξωτερικού) στα διεθνή αεροδρόμια της Αττάλειας, της Σμύρνης (Αντνάν Μεντερές), του Μπόντρουμ και του Νταλαμάν.

πηγη ΙΣΟΤΙΜΙΑ