Επιμέλεια: ΟΛΓΑ ΚΟΛΙΑΤΣΟΥ
Δύο μάτια βλέπουν καλύτερα απ' ό,τι ένα. Ο γερμανικός δορυφόρος Terrasar-Χ, που βρίσκεται από το 2007 σε τροχιά γύρω από τη Γη, απέκτησε πολύ προσφάτως ένα «αδερφάκι». Ονομάζεται Tandem-Χ, κόστισε 165 εκατομμύρια ευρώ και εκτοξεύτηκε πριν από λίγες μέρες στο Δάστημα από το κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ. Το ζεύγος δορυφόρων θα συμβάλει σημαντικά στη συλλογή τρισδιάστατων εικόνων από την επιφάνεια του πλανήτη μας τόσο υψηλής ευκρίνειας και πιστότητας, ώστε κατά τη γνώμη των ειδικών θα επισκιάσουν κάθε προηγούμενη καταγραφή
«Πριν από περίπου 10 χρόνια οι γνώσεις μας για τους γεωλογικούς σχηματισμούς της Γης ήταν ακόμη λιγότερες απ' ό,τι για την τοπογραφία του πλανήτη Αφροδίτη», δηλώνει χαρακτηριστικά στη «Ζιντόιτσε Τσάιτουνγκ» ο Αλμπέρτο Μορέιρα, επιστημονικός επόπτης της αποστολής του Tandem-Χ απασχολούμενος στο Γερμανικό Κέντρο Αεροδιαστημικής (DLR). Οι Γερμανοί ειδικοί σε θέματα ραντάρ προσπάθησαν τα τελευταία χρόνια να επιτύχουν προόδους στον συγκεκριμένο τομέα με τη συνεργασία συναδέλφων τους από τις ΗΠΑ και τη συλλογή στοιχείων από πτήσεις των διαστημικών λεωφορείων. Ωστόσο, το μεγάλο άλμα πήρε καιρό. Αυτό αναμένεται τώρα από τον νέο δορυφόρο, ο οποίος σύμφωνα με τον Α. Μορέιρα «θα καθιερώσει νέα στάνταρ στον χώρο».
Το ιπτάμενο ζεύγος
Το ιπτάμενο ζεύγος αναμένεται να καταγράφει λεπτομερώς τα υψόμετρα και τους γεωλογικούς σχηματισμούς όλων των περιοχών του πλανήτη με παρέκκλιση έως δύο μέτρων. Αυτό καθίσταται δυνατόν, επειδή οι δύο διαστημικές συσκευές θα πετούν δίπλα δίπλα απεικονίζοντας τη γήινη επιφάνεια από δύο διαφορετικές οπτικές γωνίες. Πρόκειται για λειτουργία που παραπέμπει σ' εκείνη των δύο ανθρώπινων ματιών, τα οποία αποτυπώνουν ελαφρώς διαφορετικές εικόνες και στον εγκέφαλο συνθέτουν την τρισδιάστατη αντίληψη του περιβάλλοντός μας.
Στην περίπτωση των δορυφόρων, τους ερευνητές βοηθά ένα επιπλέον φαινόμενο: οι ακτίνες των ραντάρ, που εκπέμπονται από ύψος 514 χλμ. από το έδαφος και ανακλώνται από αυτό, επιστρέφουν στους διαστημικούς δέκτες με χρονική διαφορά. Ακριβώς από αυτή τη διαφορά φάσης υπολογίζονται αλλά και αποκομίζονται οι πληροφορίες για το ύψος των γεωλογικών σχηματισμών. Ωστόσο, αυτό λειτουργεί μόνον όταν και οι δύο δορυφόροι διατηρούν επακριβώς τη θέση της τροχιάς τους χωρίς να παρεκκλίνουν και, βεβαίως, δίχως να συγκρουστούν. Οπως αναφέρει το γερμανικό δημοσίευμα, προκειμένου να αποφευχθεί οποιοδήποτε ατύχημα σε τροχιά, ο Terrasar-Χ θα διατηρήσει την προκαθορισμένη του κυκλική πορεία, ενώ ο νέος Tandem-Χ θα διαγράφει μία πολύπλοκη σπειροειδή τροχιά γύρω από τον «πρώτο» αδερφό. Κατά την Εντίθ Μάουρερ, διευθύντρια διαστημικών πτήσεων, που εποπτεύει το δίδυμο από τον σταθμό στο Ομπερπφαφενχόφεν της Βαυαρίας, «αυτή η τροχιά του Tandem- Χ είναι για τους ειδικούς η μεγαλύτερη πρόκληση».
Εάν ο πρωτοποριακός σχεδιασμός πετύχει, ο Μορέιρα τρέφει ελπίδες ότι τα στοιχεία θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε πολυάριθμες επιστημονικές έρευνες. Για παράδειγμα, τα μοντέλα ακριβούς υπολογισμού υψομέτρων καθιστούν δυνατή την καλύτερη πρόγνωση των πλημμυρών και της εξέλιξής τους. Βάσει καταγραφών διακρίνονται επίσης οι μετακινήσεις εδαφών, π.χ. μετά από έναν μεγάλο σεισμό, ενώ τα δεδομένα θα βοηθήσουν σημαντικά μελέτες πολεοδόμων, ωκεανογράφων και συγκοινωνιολόγων. Και όχι μόνον. Θα είναι αξιοποιήσιμα και για εμπορικούς σκοπούς.
Προσέγγιση κράτους - οικονομίας
Η εγγύτητα των δύο διαστημικών συσκευών μεταξύ τους μπορεί κάλλιστα να συμβολίζει και την προσέγγιση κράτους και οικονομίας - από το συνολικό κόστος κατασκευής και λειτουργίας του Tandem-Χ το γερμανικό Κέντρο Αεροδιαστημικής ανέλαβε τα 125 εκατομμύρια ευρώ. Το υπόλοιπο ποσό καταβάλλει ο Ομιλος Διαστημικών Πτήσεων Astrium, που είχε αναλάβει και διεκπεραιώσει και την κατασκευή των δύο δορυφόρων. Σε αντάλλαγμα, η Astrium διατηρεί το δικαίωμα πώλησης των ψηφιακών μοντέλων -για αποστολές διάσωσης, στρατιωτικές επιχειρήσεις, αναζητήσεις κοιτασμάτων πετρελαίου, κατασκευή αεροδρομίων κ.ά.- ουσιαστικώς σε οποιονδήποτε επιθυμεί να αναβαθμίσει τους χάρτες του με νέες πληροφορίες.
Η τρισδιάστατη αποστολή του Tandem-Χ υπολογίζεται να διαρκέσει τουλάχιστον τρία χρόνια, αναφέρει η «Ζιντόιτσε Τσάιτουνγκ», ενώ μέσα στην τρέχουσα χρονιά αναμένεται να δοθούν στη δημοσιότητα οι πρώτες εικόνες. Εκτιμάται πως συνολικώς είναι δυνατόν να συγκεντρωθούν δεδομένα 1,5 δισ. megabyte. Κατά τον Μορέιρα, πρόκειται για πρωτοφανή δαπάνη, αλλά και για εξίσου πρωτοφανή όγκο στοιχείων προς περαιτέρω επεξεργασία και πολλαπλές χρήσεις
ΠΗΓΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου