Η ακανθώδης «ουρά» του Γ΄ ΚΠΣ

Αρθρο εξαιρετικο

Tης Τασουλας Kαραϊσκακη

Στην αμαρτία αυτή έχουν πολλές φορές περιπέσει οι ιθύνοντες και εξακολουθούν να το κάνουν. Μάλιστα, υπό τις παρούσες οδυνηρές δημοσιονομικές συνθήκες, την εμφανίζουν όχι μόνον ως εξομολογημένη αλλά και δικαιολογημένη.

Εμπειροι, πλέον, γεφυροποιοί οι αρμόδιοι αποτολμούν ένα ακόμη γενναίο πέρασμα μερικών δισ. από το λήξαν κοινοτικό «πακέτο» στο επόμενο. Ο λόγος για τα 7 δισ. ευρώ, το χρέος που άφησε πίσω του το Γ΄ ΚΠΣ, και το οποίο λαμβάνει τη μορφή έργων-γέφυρας με το Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς (ΕΣΠΑ, 2007 - 2013). Είναι χρήματα που οφείλει το κράτος να καταβάλει σε ιδιώτες οι οποίοι πραγματοποίησαν έργα, κυρίως στον τομέα των κατασκευών και της πληροφορικής, για λογαριασμό του Δημοσίου.

Η οφειλή δημιουργήθηκε από τις διαβόητες «υπερδεσμεύσεις» των ετών 2008 - 2009 και αποτελεί ένα ακόμη, κάθε άλλο παρά ευκαταφρόνητο, αφανές έλλειμμα.

Η υπόθεση έχει ως εξής. Υπό την απειλή απώλειας των κονδυλίων του Γ΄ ΚΠΣ, η προηγούμενη κυβέρνηση είχε αποδυθεί σε έναν αγώνα δρόμου για την ταχεία ένταξη έργων με υψηλή απορροφητικότητα. Τα έργα προκηρύχθηκαν αλλά δεν εντάχθηκαν στο Γ΄ ΚΠΣ, καθώς είχαν υπογραφεί πολύ περισσότερες συμβάσεις από όσες αντιστοιχούσαν στα διαθέσιμα κονδύλια (24 δισ. ευρώ). Μια λύση ήταν τα 7 δισ. ευρώ να καλύπτονταν από τους πόρους του κρατικού προϋπολογισμού. Μια άλλη, η πιο βολική, η οποία και επιχειρείται, να μεταφερθούν στο ΕΣΠΑ. Ηδη η κυβέρνηση προσπαθεί να χωρέσει στο «πακέτο» αυτό (20,4 δισ. ευρώ) οφειλές 4,4 δισ. από υπογεγραμμένες συμβάσεις προηγουμένων ετών. Ομως, όσο μεγαλώνει το ποσό των παλιών χρεών που εντάσσονται στο ΕΣΠΑ, τόσο περιορίζονται τα κονδύλια για νέα έργα.

Ενα αδιαφανές πέπλο, πάντως, καλύπτει το πώς δαπανήθηκαν τα 44 δισ. ευρώ των ευρωπαϊκών πόρων που εισέρρευσαν στην Ελλάδα τα τελευταία 20 χρόνια (πήραμε 7,5 δισ. από το Α΄ ΚΠΣ, 14,2 δισ. από το Β΄ ΚΠΣ και τελικώς 22,6 δισ. –με την αφαίρεση προστίμων– από το Γ΄ ΚΠΣ). Λογιστικές αλχημείες για μείωση του προϋπολογισμού, μεταφορά έργων με στόχο την εικονική αύξηση της απορρόφησης, έργα ημιτελή ή «φαντάσματα» που έκαναν πλούσιους τους αετονύχηδες υπευθύνους τους, έργα κατακερματισμένα για να φουσκώνει ο λογαριασμός, έργα για την εξυπηρέτηση τοπικών συμφερόντων...

Σύμφωνα με μελέτη της Ευρωπαϊκή Επιτροπής (Μάιος 2009) για την αξιοποίηση του Γ΄ ΚΠΣ, η χώρα μας εισέπραξε ανά κάτοικο τα περισσότερα κοινοτικά κονδύλια. Το αυτό επιβεβαίωσε έκθεση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, με την παρατήρηση ότι ουδείς γνωρίζει πού κατευθύνθηκαν αυτά τα κονδύλια, αφού οι ελληνικές περιφέρειες εμφανίζονται ανάμεσα στις 30 πιο καλοπληρωμένες και ταυτόχρονα με τη μεγαλύτερη απώλεια σύγκλισης με την Ε. Ε. Αντί τα εισοδήματα των επιχειρήσεων και των πολιτών να αυξηθούν, μειώθηκαν.

Η χώρα μας τώρα υπολογίζει στα 20,4 δισ. του ΕΣΠΑ για να προωθήσει την ανάπτυξη, αντλώντας 10,3 δισ. μόνο μέσα στο 2010 (από 2007 έως 2009 άντλησε μόλις 1,8 δισ.).

Το πρόβλημα είναι, πρώτον, ότι πολλά χρήματα θα δοθούν για να ολοκληρωθούν παλιά έργα που καρκινοβατούν επί δεκαετία και δεύτερον, ότι η διογκούμενη «μαύρη τρύπα» της μη καταβολής της εθνικής συμμετοχής θα μεταφερθεί στο μέλλον (2013). Για μία τριετία τα ευρωπαϊκά κονδύλια θα καλύψουν και την εθνική συμμετοχή, όμως όταν η κοινοτική συμμετοχή εξαντληθεί, θα πρέπει το κράτος να καλύψει το σύνολο της δαπάνης. Με τι;