Αρεοπαγίτη Ε.Τ., πρώην Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης
Δυστυχώς λόγω εγγενών δυσχερειών που οφείλονται στη μείωση ενδιαφέροντος για προσφορά, της ατελούς νομοθεσίας και της αναμίξεως του πελατειακού πολιτικού κράτους, τόσο στη διοίκηση των ιδρυμάτων όσο και στην πρόσληψη του προσωπικού, το όλο σύστημα ευεργεσίας άρχισε να φθίνει.
Ως αποτέλεσμα όταν επήλθε η οικονομική και κοινωνική κρίση να καταρρεύσει και να απομείνουν μόνο θνησιγενείς οργανισμοί φέροντες ένδοξα ονόματα, που κάποιοι από αυτούς προσπαθούν να επιζήσουν χάριν μεμονωμένων προσπαθειών ευγενών και φιλότιμων ατόμων, τα δε υπόλοιπα βρίσκονται στο στάδιο της αποδομής μέχρι εξαντλήσεως της περιουσίας τους.
Η διαχείριση των κοινωφελών ιδρυμάτων και κληροδοτημάτων διέπεται πλέον από το ν. 4182/2013, η λειτουργία τους από τον οργανισμό τους και το ν. 281/1914 περί σωματείων, ενώ η εποπτεία έχει περιέλθει στην αρμοδιότητα των ΟΤΑ της έδρας τους.
Κακοδιαχείριση
Η διοίκηση των διαφόρων σωματείων φιλανθρωπικού χαρακτήρα έχει σε περισσότερες περιπτώσεις περιέλθει σε χέρια επιτηδείων, οι οποίοι ασκούν απλή διαχείριση, ενίοτε επ΄ ωφελεία τους και των οικογενειών τους. Μία λεπτομερής έρευνα θα αποδείξει ότι το πλείστον του προσωπικού των ιδρυμάτων ή και των μελών των σωματείων, συνδέονται με δεσμούς συγγενείας με τις διοικήσεις τους.
Τα τελευταία χρόνια στα φιλανθρωπικά ιδρύματα, που διαθέτουν αξιόλογη περιουσία, η οποία όμως λόγω της οικονομικής κρίσεως έχει απομειωθεί και έχουν λιγοστέψει τα εισοδήματα από μισθώματα ή τόκους.
Τα δε ομόλογα έχουν υποστεί το γνωστό "κούρεμα”, παρατηρούνται συχνότατα φαινόμενα αλλαγών διοικήσεων, διορισμού προσωρινών διοικήσεων, αλληλοκατηγορίες για υπεξαιρέσεις και απιστία, δυσμενή δημοσιεύματα, που αποτρέπουν τους πολίτες στις δωρεές και χορηγίες.
Εν γένει, έχει δημιουργηθεί γι΄ αυτά μια τόσο ζοφερή εσωτερική κατάσταση, που δεν επιτρέπει στα φιλανθρωπικά ιδρύματα να επιτελέσουν πλήρως τον σκοπό τους.
11.000 τα φιλανθρωπικά ιδρύματα
Κατόπιν προσπαθειών μου ως ΓΕΔΔ απογράφησαν τα ιδρύματα αυτά, που ανέρχονται σε 11.000 περίπου, εκ των οποίων 4.500 ηπειρωτικά, με το ενδεχόμενο να μας έχουν διαφύγει κάποια.
Ήδη με το ν. 4455/2017 προβλέπεται η δημιουργία εθνικού μητρώου ιδιωτικών φορέων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, που όταν λειτουργήσει, θα γίνει πιο αποτελεσματική η παρακολούθηση των φορέων αυτών εκ μέρους του κράτους.
Με τον 4182/2013 που αντικατέστησε τον απαρχαιωμένο α.ν. 2039/1940 υποχρεώθηκαν πλέον οι διοικήσεις των παραπάνω ιδρυμάτων να υποβάλλουν κάθε έτος ισολογισμούς και λογοδοσίες, καθ όσον μερικά από αυτά δεν είχαν υποβάλλει επί σειρά ετών, να εκτελούν τους όρους των αντιστοίχων διαθηκών και κληροδοτημάτων και να μεριμνούν για την καταβολή των κληροδοσιών, που αποτελεί μάλλον ευχή ανεκπλήρωτη.
Και αυτό επειδή τα εισοδήματα αυτού δεν επαρκούν ούτε για την ικανοποίηση των στοιχειωδών δαπανών (έξοδα μισθοδοσίας, διοικήσεως, ΔΕΗ, θέρμανσης κλπ ), πόσο μάλλον για την εξυπηρέτηση άλλων αναγκών και των δανείων, τα οποία αφρόνως είχαν συνάψει οι διοικήσεις τους για την αντιμετώπιση τρεχουσών αναγκών και όχι για την αξιοποίηση της περιουσίας τους.
Αποτέλεσμα της οικονομικής δυσπραγίας και της κακοδιοικήσεως;
Τα κοινωφελή ιδρύματα να οφείλουν τεράστια ποσά για ΕΝΦΙΑ, ΦΜΥ, ΦΠΑ, ΙΚΑ, μισθοδοσίες, φόρους, σε τράπεζες και προμηθευτές.
Διαβάζω στα ΜΜΕ ότι είναι έτοιμος ο νόμος για τον εξωδικαστικό συμβιβασμό για τις εμπορικές επιχειρήσεις που ρυθμίζει τα χρέη τους σε έως 120 μηνιαίες δόσεις.
Μήπως είναι η κατάλληλη στιγμή με τροπολογία να υπαχθούν τα κοινωφελή ιδρύματα, που δεν είναι εμπορικές επιχειρήσεις, στον εξωδικαστικό συμβιβασμό για τα χρέη τους, προσαρμοσμένο κατάλληλα, οπότε με τη ρύθμιση αυτή θα μπορέσουν τα κοινωφελή ιδρύματα να λάβουν φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα για τις διαδικασίες που χρειάζονται για την αξιοποίηση της περιουσίας τους;
Δεν αξιοποιείται η περιουσία των κοινωφελών ιδρυμάτων
Η περιουσία των κοινωφελών ιδρυμάτων είναι τεράστια σε όγκο ακίνητων, αλλά για νομικούς και πραγματικούς λόγους δεν είναι εύκολο να αξιοποιηθεί πλήρως.
Σαφώς υπάρχουν πολλά αξιόλογα κεντρικά ακίνητα που είναι μισθωμένα ή μπορούν να μισθωθούν σε ικανοποιητικά μισθώματα, αλλά λόγω της οικονομικής κρίσεως οι μισθωτές προσπαθούν να αποφύγουν ή καθυστερούν στην καταβολή των μισθωμάτων.
Πολλά από τα ακίνητα κυρίως των κληροδοτημάτων είναι αναπαλλοτρίωτα και δεν μπορούν να πωληθούν. Οι διοικήσεις των ιδρυμάτων κατά την πώληση των ακινήτων προσπαθούν να τα πωλήσουν με διαγωνισμό ή απ ευθείας στις αντικειμενικές και όχι στις κατώτερες εμπορικές γατί κινδυνεύουν να κατηγορηθούν από την εσωτερική αντιπολίτευση για απιστία.
Οι δυσλειτουργίες αυτές μπορεί να επιλυθούν μόνο με τη θέσπιση ενός νέου σύγχρονου νόμου στα πλαίσια του άρθρου 109 του Συντάγματος, που θα προβλέπει:
4) Να επιτραπεί η διαχείριση της περιουσίας των κοινωφελών ιδρυμάτων με ιδιωτικά κριτήρια και μεθοδολογία για την καλύτερη αξιοποίηση της.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου