ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ και ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Εμείς, οι άλλοι και η Σένγκεν

Της ΤΑΣΟΥΛΑΣ ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΗ

Ηχησε σαν κάτι περισσότερο από εξωτερικευμένη σκέψη, σαν κεκαλυμμένη απειλή, η δήλωση του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου του ΣΥΡΙΖΑ, Θανάση Πετράκου, ότι αν η χώρα μας δεν συνεννοηθεί με την Ε.Ε. για το Δουβλίνο ΙΙ και για τη Συνθήκη Σένγκεν, θα προχωρήσει σε «μονομερείς ενέργειες στο μεταναστευτικό». 

Για αναστολή της Συνθήκης Σένγκεν «για πολύ μικρό διάστημα», «ίσα να φύγουν οι ξένοι» μίλησε και ο βουλευτής των ΑΝΕΛ, Παύλος Χαϊκάλης. 

Την αρχή έκανε ο αναπληρωτής υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Γιάννης Πανούσης, όταν αποκάλυψε ότι, αν είχε την αρμοδιότητα, θα «έσπαγε» τη Συνθήκη Σένγκεν (τα κράτη-μέλη της υποχρεώνονται να απαγορεύουν την έξοδο των παράτυπων μεταναστών από τα σύνορά τους). Δηλαδή, θα διέθετε ταξιδιωτικά έγγραφα σε 300.000 παράτυπους μετανάστες, ώστε να διαχυθούν στα άλλα ευρωπαϊκά κράτη (από τη στιγμή που ο πολίτης τρίτης χώρας πάρει σφραγίδα από χώρα Σένγκεν, κυκλοφορεί ελεύθερα μέσα στη ζώνη) και να ασκηθεί πίεση στους εταίρους μας για το Δουβλίνο ΙΙ (υπαγορεύει την επιστροφή των παράτυπων μεταναστών στην πρώτη χώρα εισόδου, συνήθως την Ελλάδα). 

Αντιδράσεις που σκιαγραφούν τα πολλαπλά αδιέξοδα στο μεταναστευτικό. Της χώρας-«σφουγγάρι» της παράνομης μετανάστευσης (σχεδόν αθρόα είσοδος λόγω θέσης και εγκλωβισμός), της διοικητικής κράτησης και των ευρω-καταδικών για παραβάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων (λάβρες οι ευρωπαϊκές εκθέσεις για τις συνθήκες εγκλεισμού των μεταναστών), του (μεγάλου) χρόνου εξέτασης των αιτημάτων ασύλου και επαναπροώθησης στις χώρες προέλευσης.  

Μπρος γκρεμός (η χώρα δεν αντέχει άλλους μετανάστες) και πίσω ρέμα (καθίσταται υπόλογη για τη μεταχείρισή τους).
Παλιότερα και ο Μπερλουσκόνι, για να απαλλαγεί από τους μετανάστες της Λαμπεντούζα, τους είχε χορηγήσει προσωρινή άδεια παραμονής, γεγονός που τους επέτρεπε να μετακινηθούν εντός της ζώνης. Επειδή όλοι ήθελαν να μεταβούν στη Γαλλία, ο Σαρκοζί επανέφερε προσωρινά τους ελέγχους στα σύνορα με την Ιταλία, όπως άλλωστε είχε κάνει και ο Μπερλουσκόνι για να εμποδίσει την είσοδο διαδηλωτών κατά του G-8 στη Γένοβα και τη Λ’Ακουίλα. Με το πρόσχημα του περιορισμού της εγκληματικότητας –στην πραγματικότητα της μετανάστευσης– και η Δανία είχε επαναφέρει για λίγο τους τελωνειακούς ελέγχους στα σύνορά της.
Ομως, το «σπάσιμο» της Σένγκεν είναι δίκοπο μαχαίρι, ένα παιχνίδι που μπορεί να μας θέσει οριστικά εκτός. Ο σκεπτικισμός γύρω από τη Συνθήκη δεν είναι μονομερής, από την ελληνική πλευρά μόνο («αυτά τα ζητήματα θέλουν μελέτη, να δεις ποιο είναι το μείον» είχε σημειώσει ο κ. Πετράκος), αλλά και από εκείνη των εταίρων, αν και προς την κατεύθυνση όχι της ελαστικοποίησης αλλά της αυστηροποίησης. Ρίγη ανασφάλειας προκαλεί η μαζική είσοδος, κυρίως μουσουλμανικών, πληθυσμών στη Ζώνη Σένγκεν, κι έχει συζητηθεί το ενδεχόμενο αλλαγών, περαιτέρω ελέγχου των μεταναστευτικών ροών. Η Ελλάδα έχει ήδη απειληθεί με αποκλεισμό από τη Σένγκεν για την αδυναμία της να ελέγξει τα σύνορά της. 

Τι θα σήμαινε για μας μια έξοδος; 

Σίγουρα λιγότερους παράτυπους μετανάστες αλλά και τέλος στην ελεύθερη, χωρίς ελέγχους και διατυπώσεις κυκλοφορία μας στην Ευρώπη. Περισσότερο σκόρπια τα νήματα μιας πιθανής σύγκλισης, πιο ξέθωρη η προοπτική ενός νέου συμβολαίου μέσα στο ευρωπαϊκό μωσαϊκό, πιο αχνό το όνειρο μιας «διαρκούς ειρήνης», πιο απτό το ρήγμα.