Η Ελλάδα υποσχέθηκε στους δανειστές της στις 19 Μαρτίου ότι θα
παρουσιάσει έναν πλήρη κατάλογο των οικονομικών μεταρρυθμίσεων στις
επόμενες εβδομάδες.
Η ελληνική κυβέρνηση ασχολείται με τα προβλήματα
ρευστότητας και χρειάζεται το Eurogroup για την εκταμίευση της
τελευταίας δόσης του προγράμματος διάσωσης της - περίπου 7 δις ευρώ-
όσο το δυνατόν γρηγορότερα.
Η Αθήνα αντιμετωπίζει επίσης την απειλή ενός
bank run των ελληνικών τραπεζών, η οποία αυξήθηκε όταν ο επικεφαλής
του Eurogroup ανέφερε ότι η Αθήνα μπορεί να χρειαστεί να εισαγάγει
ελέγχους κεφαλαίων.
Και εν μέσω των οικονομικών προβλημάτων της, η
ελληνική κυβέρνηση αντιμετωπίζει επίσης την εσωκομματική διαφωνία του
κυβερνώντος κόμματος ΣΥΡΙΖΑ.
Ποια είναι τα άμεσα οικονομικά προβλήματα στην Ελλάδα;
Η Ελλάδα αντιμετωπίζει αυτή τη στιγμή τρία βασικά προβλήματα:
-Προβλήματα ρευστότητας. Η είσπραξη των φόρων μειώνεται, και η
Ευρωπαϊκή Ένωση και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προειδοποίησαν
πρόσφατα ότι η Αθήνα απέτυχε να ανταποκριθεί στον στόχο για πρωτογενές
πλεόνασμα για το 2014. Κατά τις τελευταίες εβδομάδες, αξιωματούχοι της
ΕΕ υποστηρίζουν ότι η Ελλάδα μπορεί να χρειαστεί ένα τρίτο πακέτο
διάσωσης από τα μέσα του έτους. Πολλά ποσά έχουν αναφερθεί πρόσφατα,
αλλά η διάσωση θα μπορούσε πιθανότατα να είναι περίπου 30 - 50 δις ευρώ.
-Ουσιαστική αποπληρωμή του χρέους για το υπόλοιπο του έτους. Η Ελλάδα
πρέπει να αποπληρώσει χρέη προς το ΔΝΤ μεταξύ Μαρτίου και Ιουλίου,
καθώς και στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα από τον Ιούλιο μέχρι και τον
Δεκέμβριο. Μέχρι στιγμής, η Αθήνα έχει αποπληρώσει το χρέος της προς το
ΔΝΤ, αλλά μόνο μετά από ένα πλήγμα στα αποθεματικά των ταμείων
κοινωνικής ασφάλισης, των υπουργείων και των κρατικών επιχειρήσεων.
-Εκροές καταθέσεων της Τράπεζας. Περίπου 20 δις ευρώ έχουν φύγει από
το ελληνικό τραπεζικό σύστημα από τον Δεκέμβριο. Οι εκροές
επιβραδύνθηκαν προσωρινά μετά την συμφωνία της Αθήνας με τους δανειστές
της, στις 20 Φεβρουαρίου και την επέκταση του προγράμματος διάσωσής της
για τέσσερις μήνες. Αλλά στις 18 Μαρτίου, οι εκροές καταθέσεων στις
ελληνικές τράπεζες έφτασαν μεταξύ 300 εκατομμυρίων και 400 εκατ. ευρώ -
το υψηλότερο ποσό σε μία μόνο ημέρα από τη συμφωνία του Φεβρουαρίου –
όταν ο επικεφαλής του Eurogroup, Γερούν Ντάισελμπλουμ, υποστήριξε ότι η
Ελλάδα θα μπορούσε να αναγκαστεί να εφαρμόσει ελέγχους στην κίνηση
κεφαλαίων.
Τι θέλει η Ελλάδα από τους δανειστές της;
Η Ελλάδα αναμένεται να παρουσιάσει μια πιο ολοκληρωμένη λίστα των
οικονομικών μεταρρυθμίσεων στις επόμενες εβδομάδες. Όταν η Αθήνα κάνει
τις προτάσεις της, μια ειδική σύνοδος κορυφής του Eurogroup κατά πάσα
πιθανότητα θα κληθεί για να συζητήσουν την κατάσταση. Η Ελλάδα έχει
βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα αιτήματα από τους δανειστές της:
Βραχυπρόθεσμα αιτήματα: Η Ελλάδα χρειάζεται χρήματα και τα χρειάζεται
όσο το δυνατόν συντομότερα. Η Ελλάδα θα ζητήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση
να απελευθερώσει την τελευταία δόση του πακέτου διάσωσης αμέσως. Θα
ζητήσει επίσης από τις Βρυξέλλες να εγκρίνουν στην Αθήνα να εκδώσει ένα
μεγαλύτερο ποσό εντόκων γραμματίων.
Μακροχρόνια αιτήματα: Από τα τέλη Ιουνίου, η Ελλάδα θα ζητήσει μια
συμφωνία ανταλλαγής χρέους για να μειωθεί το βάρος του χρέους της. Η
Ευρωπαϊκή Ένωση θα συνεχίσει να αντιτίθεται στις αποσβέσεις χρέους και
θα προσφέρει μεγαλύτερες διάρκειες και χαμηλότερα επιτόκια. Ο ΣΥΡΙΖΑ
είναι πιθανό να εγκαταλείψει την εκλογική υπόσχεση του και να δεχθεί
αυτή την προσφορά, αλλά το βασικό ζήτημα της διαφοράς θα είναι οι
οικονομικές μεταρρυθμίσεις που συνδέονται με τη συμφωνία.
Θα μπορούσε η Ελλάδα να αναγκαστεί να εισαγάγει ελέγχους στην κίνηση κεφαλαίων;
Οι Βρυξέλλες δεν έχουν την εξουσία να επιβάλουν ελέγχους στην κίνηση
κεφαλαίων για την Ελλάδα, αλλά θα μπορούσαν να στριμώξουν την Αθήνα και
να μην της αφήσουν καμία επιλογή για να προχωρήσει. Αν η εκροή
καταθέσεων επιταχυνθεί, η Αθήνα θα μπορούσε να αναγκαστεί να εισαγάγει
ελέγχους στην κίνηση κεφαλαίων για την προστασία του ελληνικού
τραπεζικού συστήματος. Μέχρι στιγμής, οι τράπεζες στην Ελλάδα έχουν
διατηρηθεί «στη ζωή», χάρη στην ενίσχυση της ρευστότητας από την
Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα - με τη βοήθεια του ELA. Αλλά οι έλεγχοι
κεφαλαίων θα μπορούσαν να γίνουν απαραίτητοι στις ακόλουθες περιπτώσεις:
Η ΕΚΤ σταματά να παρέχει χρηματοδότηση έκτακτης ανάγκης για την
Ελλάδα. Εάν η Ελλάδα δεν καταλήξει σε συμφωνία με τους δανειστές της, η
ΕΚΤ θα μπορούσε να σταματήσει να ενεργεί ως δανειστής έσχατης ανάγκης
στην Ελλάδα. Αυτό θα μπορούσε πιθανότατα να δημιουργήσει φόβους μεταξύ
των αποταμιευτών και να οδηγήσει σε bank run τις τράπεζες στην Ελλάδα,
το οποίο θα αναγκάσει την Αθήνα να εισαγάγει ελέγχους κεφαλαίων και
τραπεζική αργία.
Η ΕΚΤ αρνείται να αυξήσει το όριο για την ενίσχυση της ρευστότητάς
της. Η τράπεζα είναι υπεύθυνη για τον καθορισμό του ύψους των χρημάτων
που διατίθενται στις ελληνικές τράπεζες μέσω του προγράμματος ELA. Αν οι
εκροές καταθέσεων επιταχυνθούν και το πρόγραμμα ELA δεν αυξηθεί, τότε
οι ελληνικές τράπεζες δεν θα είναι σε θέση να αντικαταστήσουν τις
χαμένες καταθέσεις με χρηματοδότηση από την ΕΚΤ. Κατά τη διάρκεια των
τελευταίων εβδομάδων, η ΕΚΤ έχει αυξήσει το όριο των διαθέσιμων
κονδυλίων για την Ελλάδα, αλλά όχι τόσο πολύ όσο θέλει Αθήνα.
Ο έλεγχος στην κίνηση κεφαλαίων θα λύσει το πρόβλημα στην Ελλάδα;
Ενώ οι έλεγχοι κεφαλαίων θα σταθεροποιήσουν προσωρινά τις ελληνικές
τράπεζες, δεν θα λύσουν τα προβλήματα ρευστότητας της Αθήνας. Οι
κεφαλαιακοί έλεγχοι θα μπορούσαν να εισαχθούν εάν η Αθήνα θα πρέπει να
αγοράσει μερικές επιπλέον ημέρες ή εβδομάδες για να διαπραγματευτεί με
τους δανειστές της, ειδικά αφού λήξει το πρόγραμμα διάσωσης στα τέλη
Ιουνίου. Αλλά αυτό δεν θα σήμαινε μια μόνιμη λύση στα προβλήματα
χρηματοδότησης της Ελλάδας. Εάν η Ελλάδα δεν καταλήξει σε συμφωνία με
τους δανειστές της, οι έλεγχοι κεφαλαίων θα μπορούσαν πιθανότατα να
ακολουθηθούν από την εισαγωγή ενός παράλληλου νομίσματος για να
συνεχίζουν να λειτουργούν το ελληνικό κράτος και οι τράπεζες.
Ποιους παράγοντες θα παρακολουθεί το Stratfor;
Μέσα στις επόμενες εβδομάδες, το Stratfor θα παρακολουθεί τη συμπεριφορά των τριών μεγάλων φορέων:
Eurogroup. Το Eurogroup είναι πεπεισμένο ότι μπορεί να ασκήσει
σταδιακά πίεση προς την ελληνική κυβέρνηση, αναγκάζοντας την Αθήνα να
αρχίσει να κάνει παραχωρήσεις. Σύμφωνα με τη συμφωνία που πέτυχε η Αθήνα
με τους δανειστές της, στις 20 Φεβρουαρίου, το Eurogroup έχει μέχρι τα
τέλη Απριλίου για να λάβει μια απόφαση για την αποδέσμευση της
τελευταίας δόσης της διάσωσης της Ελλάδας. Ως αποτέλεσμα, το Eurogroup
εξακολουθεί να πιστεύει ότι έχει περιθώρια για να πιέσει την Αθήνα.
Έλληνες καταθέτες. Οι καταθέτες στην Ελλάδα είναι πολύ ευαίσθητοι με
την εξέλιξη των διαπραγματεύσεων της Αθήνας με τους δανειστές της. Το
Stratfor θα παρακολουθεί τις εκροές καταθέσεων σε καθημερινή βάση.
Η ελληνική κυβέρνηση. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το 60 τοις εκατό
των Ελλήνων θέλουν η χώρα τους να παραμείνει στην ευρωζώνη, ακόμη και αν
αυτό σημαίνει συνέχιση των μέτρων λιτότητας. Αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ βάσισε την
προεκλογική εκστρατεία του στην υπόσχεση παραμονής της Ελλάδα στην
ευρωζώνη, καθώς και στη διακοπή των μέτρων λιτότητας. Οι πρόσφατες
δεσμεύσεις της Ελλάδας στο Eurogroup έχουν δημιουργήσει εντάσεις στο
εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ, με ορισμένα μέλη του να αισθάνονται ότι η Αθήνα
έχει παραχωρήσει πάρα πολλά. Ενώ η ελληνική κυβέρνηση εξακολουθεί να
είναι πολύ δημοφιλής, πρόσφατες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η υποστήριξη
μειώθηκε από 83 τοις εκατό στις αρχές Φεβρουαρίου σε 59,8 τοις εκατό στα
τέλη Μαρτίου.
Τι θα συμβεί στη συνέχεια;
Η δέσμευση της Αθήνας στις 19 Μάρτη να παρουσιάσει έναν κατάλογο
οικονομικών μεταρρυθμίσεων προς τους δανειστές της έχει ως στόχο να
κατευνάσει τις αμφιβολίες και να εξασφαλίσει την εκταμίευση της
τελευταίας δόσης του προγράμματος διάσωσης. Το Eurogroup, ωστόσο, θα
συνεχίσει τη στρατηγική του να πιέζει την Ελλάδα για να επιτύχει
παραχωρήσεις. Οι δανειστές στην Ελλάδα κατά πάσα πιθανότητα θα
αποφασίσουν να σπάσουν την τελευταία δόση της διάσωσης σε μικρότερες
δόσεις, συνεχίζοντας να πιέζουν την Αθήνα να προβεί σε μεταρρυθμίσεις.
Ακόμη και αν η Ελλάδα λάβει την τελευταία δόση της διάσωσής της κατά
τις προσεχείς εβδομάδες, οι έλεγχοι κεφαλαίων θα είναι στο τραπέζι των
διαπραγματεύσεων για μια ακόμη φορά, όταν το πρόγραμμα διάσωσης της
Ελλάδας τελειώσει στα τέλη Ιουνίου. Χωρίς ένα πρόγραμμα διάσωσης, η
Αθήνα θα είναι μόνη της, αντιμετωπίζοντας την απόφαση αν θα πρέπει να
ζητήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση περισσότερα χρήματα, να επιστρέψει στις
αγορές χρέους - το οποίο σε αυτό το σημείο φαίνεται απίθανο λόγω του
υψηλού κόστους δανεισμού της Ελλάδας - ή να αθετήσει το χρέος της. Οι
κεφαλαιακοί έλεγχοι θα μπορούσαν να εισαχθούν για να αγοράσουν κάποιο
χρόνο για την Αθήνα και τους δανειστές της ώστε να διαπραγματευτούν το
μέλλον της Ελλάδας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου