ΚΟΙΝΩΝΙΑ και ΠΟΛΙΤΙΚΗ στην ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Ενας λαός εθισμένος στο ψέμα

Της ΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΣΠΑΝΟΥ

Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι και μετά την ελληνική συμφωνία με τους πιστωτές παραμένει ισχυρή η κοινωνική στήριξη της κυβέρνησης. 

Οι περισσότεροι, δηλαδή, αποδέχονται αδίστακτα την εγκατάλειψη των προεκλογικών υποσχέσεων του ΣΥΡΙΖΑ, τα παιχνίδια με τις λέξεις (η τρόικα που έγινε “θεσμοί”, το μνημόνιο που έγινε “πρόγραμμα” κοκ), ενώ δεν ενοχλούνται από τους κυβερνητικούς θεατρινισμούς και τη μετατροπή της διαπραγμάτευσης σε λαϊκό υπερθέαμα. Δεν τους πειράζει το γεγονός ότι από τη διαβεβαίωση Βαρουφάκη “δεν θέλουμε χρήμα αλλά χρόνο” φτάσαμε μπροστά στον κίνδυνο πιστωτικού γεγονότος μέσα στον Μάρτιο ούτε ότι αντί για αποτελέσματα από τον διακηρυγμένο πόλεμο εναντίον της ολιγαρχίας περιμένουμε την αύξηση του ανταποδοτικού τέλους για την ΕΡΤ.

Μπορεί κανείς να πει ότι ο κόσμος δεν έχει ακόμη αισθανθεί στο εισόδημά του τη χρηματοδοτική ασφυξία και το πρόβλημα της ρευστότητας και όταν αυτό συμβεί θα αλλάξει στάση.  

Φυσικά, αν έτσι εξελιχθούν τα πράγματα, δεν θα έχει τίποτα καλό να πει κανείς για πολίτες που αποφασίζουν με μοναδικό κριτήριο την τσέπη τους σήμερα και με μοναδική ιδεολογία το λαϊκισμό.  

Καθόλου κακό να ενδιαφέρεται κανείς για την ευημερία του, ολέθριο αν δεν έχει επαφή με την πραγματικότητα ώστε να αντιλαμβάνεται ότι η ανάπτυξη δεν έρχεται με ευχές, βρισιές και ξόρκια. Γιατί αν το μόνο που περνάει προς τα κάτω είναι το εμπόριο εύκολης ελπίδας, τότε η πορεία από διάψευση σε διάψευση θα καταλήξει στην απαξίωση συνολικά του πολιτικού συστήματος και άρα στη νίκη των εχθρών του κοινοβουλευτισμού.  

Αλλά ποιος ασχολείται εδώ με το μετά και με το παραπέρα; 

Τώρα γιορτάζουμε την αποκατάσταση της εθνικής περηφάνιας χορεύοντας (ξανά) μπροστά στην άβυσσο της χρεοκοπίας.

Ο λόγος που ο ΣΥΡΙΖΑ δεν πληρώνει -για την ώρα τουλάχιστον- βαρύ τίμημα για τη μετεκλογική μεταμόρφωσή του βρίσκεται στο γεγονός ότι είχε προεξοφληθεί από τους περισσότερους. Και είχε προεξοφληθεί γιατί η ανεδαφικότητα των προεκλογικών υποσχέσεων είναι κάτι σαν έθιμο, κομμάτι της ρουτίνας μας, οπότε κανείς δεν πέφτει από το σύννεφα και όλοι ξέρουμε από πριν τα επόμενα επεισόδια.  

Το πρόβλημα είναι ότι δεν ξέρουμε και το τέλος του έργου γιατί δεν είμαστε εμείς αποκλειστικά πρωταγωνιστές, σκηνοθέτες και σεναριογράφοι, υπάρχουν και οι πιστωτές μας.

Ακριβώς επειδή παραμένει ισχυρή η κοινωνική στήριξη στον ΣΥΡΙΖΑ, είναι ελεγχόμενη και η κατάσταση στο εσωτερικό του. Διάφοροι φωνάζουν, αλλά κανείς δεν φεύγει. Κριτική ακόμη και μελοδραματικά ξεσπάσματα, χωρίς καμία παραίτηση. Και οι επαγγελματίες της Αριστεράς περιμένουν να ακούσουν το βουητό του λαού - αν αγριέψει, θα αγριέψουν και αυτοί.

Ούτε μαζί τους εξοργίζεται ο κόσμος γιατί και αυτό είναι μέσα στο παιχνίδι, το έχουμε δει και ξαναδεί, τόσες φορές, μια μονότονη επανάληψη με ελάχιστες παραλλαγές, έτσι για να μην κουραστεί από την πλήξη το κοινό. 

Από τη στιγμή που μπήκε η χώρα στη δίνη της κρίσης αυτό που άλλαξε στο πολιτικό παιχνίδι είναι η εγκατάσταση στο κέντρο της σκηνής ενός νεοναζιστικού κόμματος, η έξαρση του λαϊκισμού σε όλο σχεδόν το φάσμα του πολιτικού συστήματος, η κατάρρευση της αξιοπιστίας του, η ταχύτητα με την οποία καταναλώνονται κυβερνήσεις, κόμματα και πολιτικά πρόσωπα, αλλά επίσης, πολύ σημαντικό, το ξέφτισμα της ευρωπαϊκής ιδέας. Οι πιστωτές μας συμμετείχαν στον εμπαιγμό επιβάλλοντας ένα κακό πρόγραμμα, παριστάνοντας πως ελέγχουν την πραγματοποίηση μεταρρυθμίσεων, στηρίζοντας ανίκανες κυβερνήσεις τις οποίες μετά ταπείνωναν, υιοθετώντας τιμωρητικές και εκδικητικές λογικές, δείχνοντας αδυναμία και απροθυμία να κατανοήσουν σε βάθος το ελληνικό πρόβλημα.  

Κάπως έτσι στέρησαν από όσους υπερασπίζονται την ανάγκη ουσιαστικού εξευρωπαϊσμού της χώρας τη δυνατότητα να επιχειρηματολογήσουν πειστικά και να ακουστούν από το αγριεμένο πλήθος, εξέθεσαν τους μνημονιακούς και επέτρεψαν στους αντιμνημονιακούς να τα πάρουν όλα. 

Φυσικά, ο διαχωρισμός μνημόνιο/αντιμνημόνιο είναι τεχνητός, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν είναι υπαρκτός σε μια κοινωνία εθισμένη στο ψέμα που αντιλαμβάνεται τον εαυτό της, τους άλλους, το παρελθόν και το παρόν της, μέσα από μύθους, φαντασιακές κατασκευές και τη ζάλη της αυταπάτης.