Τους τελευταίους μήνες το Ισλαμικό Κράτος (IS, γνωστό προηγουμένως ως το Islamic State of Iraq and al-Sham, ή ISIS) έχει καταφέρει να εδραιωθεί ως η πιο σημαντική απειλή για την περιφερειακή σταθερότητα στη Μέση Ανατολή. Η Οργάνωση έχει γίνει ένας στιγματισμένος όρος παγκοσμίως, ένα συνώνυμο του εξτρεμισμού και σύμβολο της αχαλίνωτης σφαγής. Οι μαζικές εκτελέσεις που έλαβαν χώρα από την IS στο Ιράκ και τη Συρία, καταγράφηκαν και διανεμήθηκαν μαζικά για να τις δούνε όλοι, αποτυπώνουν την στρατηγική σοκ και δέους που χρησιμοποιεί η IS σε περιοχές που έχει καταλάβει. Επιπλέον, οι απειλές της για την κατάληψη άλλων χωρών της Μέσης Ανατολής είχαν μεγάλη αίσθηση, δίνοντας της -για τα μέσα ενημέρωσης- το status μιας εκκολαπτόμενης παγκόσμιας δύναμης. Με τον τρόπο αυτό, η IS έχει αντικαταστήσει μόνη της de facto την al-Qaeda ως την τζιχαντιστική τρομοκρατική οργάνωση που θέτει σε κίνδυνο την παγκόσμια ειρήνη.
Υπό το πρίσμα αυτών των εξελίξεων, αυτό το άρθρο εξετάζει εάν η IS είναι πραγματικά μια ανερχόμενη ισλαμική τζιχαντιστική δύναμη ικανή να καταλάβει διάφορες χώρες σε αυτή την περιοχή ως μέρος του σχεδίου της για την καθιέρωση ενός ισλαμικού χαλιφάτου ή εάν πρόκειται για μια οργάνωση με περιορισμένα μέσα και ικανότητες, των οποίων οι αξιώσεις υπερβαίνουν την πραγματική της δύναμη και προκύπτουν από το πώς βλέπει τον κόσμο ο ηγέτης της.
Οι βίαιες ενέργειες της IS στη Συρία και στο Ιράκ δεν είναι κάτι νέο για εκείνους που παρακολουθούν αυτές τις διαβολικές πράξεις εδώ και 18 μήνες που έχει ανακοινώσει την ίδρυσή της. Ωστόσο, τους τελευταίους δύο μήνες το όνομα της οργάνωσης έχει επανειλημμένως αναφερθεί από τους παγκόσμιους ηγέτες ως μια σημαντική απειλή, ιδιαίτερα από τη στιγμή που τους τελευταίους μήνες η ISIS έχει κατακτήσει μεγάλα τμήματα του Ιράκ, απειλώντας επίσης να επιτεθεί και να καταλάβει τη Βαγδάτη, στην προσπάθειά της να αποκτήσει τον έλεγχο όλου του Ιράκ. Αυτές οι κινήσεις συνοδεύτηκαν από δολοφονίες που ήταν πρωτοφανείς στο εύρος και στην βιαιότητα, και που τις τελευταίες εβδομάδες έφθασαν σε νέα χαμηλά με τη μαζική σφαγή ανυπεράσπιστων μελών της μειονότητας Yazidi.
Χωρίς να υποτιμούμε τα επιτεύγματα της IS, φαίνεται ότι το μυστικό της δύναμής της στηρίζεται κατά κύριο λόγο στην αδυναμία των εχθρών της. Μέχρι στιγμής, η IS έχει κερδίσει εδάφη μόνο στο Ιράκ και σε περιορισμένες περιοχές της Συρίας, δύο κρατών που έχουν καταρρεύσει και που οι κεντρικές τους κυβερνήσεις υποφέρουν από μια έλλειψη νομιμότητας μεταξύ των πολιτών τους και από ανεπαρκή έλεγχο μεγάλου μέρους των περιοχών τους. Ο ιρακινός στρατός έχει αποδειχθεί μια άψυχη αποτυχία, ενώ στη Συρία ο στρατός ασχολείται κατά κύριο λόγο με την επιβίωση του καθεστώτος στις βασικές πόλεις της χώρας.
Αυτό το κενό εξουσίας αφήνει την IS να επιχειρεί με σχετική ελευθερία σε απομακρυσμένες περιοχές και πόλεις.
Ωστόσο, ενώ στις περιοχές που έχει κατακτήσει η IS, έχει προφανώς αντιμετωπίσει πολύ μικρή αντίσταση εξαιτίας της πολιτικής εξαναγκασμού και τρομοκρατίας των ντόπιων πληθυσμών, μακροπρόθεσμα είναι η ίδια η πολιτική αυτή που μπορεί να οδηγήσει πολλούς να αντισταθούν.
Οι περισσότεροι σουνίτες μουσουλμάνοι δεν δείχνουν ενδιαφέρον για τις ακραίες ερμηνείες της IS, αλλά σε αυτό το στάδιο δεν έχουν άλλη επιλογή από το να υπακούσουν στην οργάνωση, αν μη τι άλλο για τα προσχήματα.
Εάν η IS επιχειρήσει να διευρύνει τις κατακτήσεις της σε περιοχές του Ιράκ όπου υπάρχει εγκατεστημένος σιιτικός πληθυσμός, όπως είναι η πρωτεύουσα Βαγδάτη ή οι ιερές πόλεις Ναζάφ και Καρμπάλα, μπορεί να αντιμετωπίσει έναν πληθυσμό που να αγωνιστεί και που να προστατεύεται από μια ιρανική στρατιωτική δύναμη και από μεγαλύτερη συμμετοχή των δυτικών χωρών, όπως συνέβη ότι απείλησε να διεισδύσει στην καρδιά της κουρδικής περιοχής του Ιράκ.
Μια παρόμοια απάντηση αναμένεται να συμβεί εάν η IS τολμήσει να αντιμετωπίσει την Ιορδανία ή την Τουρκία.
Για τον λόγο αυτό, οι απειλές της να κάνει παρόμοιες προόδους εδαφικών κατακτήσεων εναντίον άλλων χωρών στην περιοχή -Ιορδανία, Λίβανο και ασφαλώς Ιράν και Τουρκία- είναι αδύναμες.
Στην πραγματικότητα, ο κύριος κίνδυνος που αποτελεί η IS δεν αφορά την ακεραιότητα των χωρών στην περιοχή, αλλά την ικανότητά της τόσο να διοχετεύει χρήματα και προηγμένα όπλα σε τρομοκρατικές οργανώσεις που δρουν στην περιοχή, και να καταστήσει την περιοχή που ελέγχει, η οποία ενώνει το Δυτικό Ιράκ με τη Βόρεια και Ανατολική Συρία, ένα αδιαπέραστο καταφύγιο. Αυτό θα μπορούσε να λειτουργήσει ως βάση για την προώθηση ανατρεπτικών ενεργειών και διάδοσης του τρόμου, που με τη σειρά τους μπορούν να αυξήσουν την περιφερειακή αστάθεια. Μια περιοχή αυτού του είδους που ελέγχεται από μια εξτρεμιστική, μεσσιανική οργάνωση όπως η IS θα επιτρέπει σε τζιχαντιστικές τρομοκρατικές ομάδες σαλαφιστών από όλο τον κόσμο να βρουν καταφύγιο, και να τη χρησιμοποιούν ως βάση για περαιτέρω τρομοκρατική δράση. Θα παρέχει εκπαίδευση, με ανθρώπους και όπλα να μετακινούνται ελεύθερα εντός και εκτός της περιοχής, και μετατρέψει το όνειρο της Al Qaeda πριν από δύο δεκαετίες, σε μια εφιαλτική πραγματικότητα αυτής της δεκαετίας.
Η ISIS έχει κατορθώσει να ξεχωρίσει από τα άλλα παγκόσμια τζιχαντιστικά κινήματα που ακόμη υποστηρίζουν την Al Qaeda στην πικρή διαμάχη μεταξύ του al-Zawahiri και του Abu BAkr al-Baghadi. Στέφοντας τον εαυτό του χαλίφη, ο Baghadi χαρακτηρίζει οποιονδήποτε δεν αναγνωρίζει το νέο του τίτλο και δεν τον υπακούει, ως αιρετικό. Έτσι, φαίνεται ότι στην εν εξελίξει δραστηριότητα σε περιοχές που έχει κατακτήσει, η IS έχει δώσει νέο νόημα στον όρο “εξτρεμισμό”, και αυτό -ειρωνικά- τοποθετεί την Al-Qaeda, τον πρώην προστάτη της IS και τωρινό εχθρό, σε ένα σχετικά πραγματιστικό φως.
Οι μαχητές της IS έχουν περάσει κόκκινες γραμμές και έχουν ανεβάσει το ήδη υψηλό όριο βιαιότητας της Al Qaeda και των θυγατρικών της, σε νέα ύψη.
Αυτό θα μπορούσε να γίνει ο κανόνας σε μελλοντικές συγκρούσεις, όχι μόνο για την IS αλλά επίσης και για άλλες τρομοκρατικές οργανώσεις που εμπνέονται από τις μεθόδους της, οι οποίες σε αυτό το στάδιο φαίνεται να είναι επιτυχημένες:
Οι χιλιάδες νέων μουσουλμάνων σε όλο τον κόσμο, μεταξύ των οποίων και δυτικοί πολίτες, οι οποίοι βρίσκονται σε περιοχές που πλήττονται από τον πόλεμο στη Συρία και κινούνται μεταξύ Συρίας και Ιράκ και συμμετέχουν σε τρομερές πράξεις και στις δύο αυτές περιοχές, κατηχούνται και αποκτούν εμπειρία μάχης και ικανότητες σε τρομοκρατία και στον ανταρτοπόλεμο, που θα μπορούσε να μεταφραστεί σε τρομοκρατική ενέργεια στις περιοχές της καταγωγής των.
Επομένως, θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στο “κακό πνεύμα” και στο μήνυμα που διαδίδει η IS μεταξύ των πραγματικών και εν δυνάμει υποστηρικτών της. Θα μπορούσαν να συνεχίζουν να προκαλούν κακό ακόμη και όταν η οργάνωση τελικά αποκλειστεί από ισχυρότερες δυνάμεις.
Φαίνεται πως οι φόβοι που εκφράστηκαν προσφάτως από τους ηγέτες της Βρετανίας, των ΗΠΑ και της Γαλλίας για την εξαγωγή τρομοκρατίας από τη Μέση Ανατολή στις χώρες τους, έχει μια σταθερή βάση. Ακόμη και εάν η IS, όπως αναμένεται, αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά στο Ιράκ και στη Συρία από ισχυρότερες και καλύτερα οργανωμένες δυνάμεις, το φαινόμενο της παγκόσμιας τζιχάντ, της οποίας κύριοι υποστηρικτές ήταν μέχρι σήμερα η al-Qaeda και οι θυγατρικές της και που τώρα είναι η IS και οι θυγατρικές της, πιθανώς θα συνεχίσουν να ενισχύονται από μια νέα γενιά τζιχαντιστών. Στόχος τους είναι να αναβιώσουν το παγκόσμιο τρομοκρατικό σύστημα, το οποίο σε μεγάλο βαθμό ανετράπη στη διάρκεια των ετών μετά από τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου στις ΗΠΑ.
Είναι αδιανόητο το γεγονός ότι χιλιάδες νέων ανθρώπων από τις δυτικές χώρες που συμμετέχουν στις μάχες στη Συρία και στο Ιράκ, δεν θα επιστρέψουν στις χώρες καταγωγής τους και θα προσπαθήσουν να διαδώσουν την μαχητική, τζιχαντιστική κατήχηση των σαλαφιστών στην οποία κατήχησαν. Πρόκειται να χρησιμοποιήσουν την εμπειρία τους σε τρομοκρατικές επιθέσεις σε δυτικές πόλεις, είτε ως μέρος της IS ή της Al Qaeda είτε με τη δημιουργία ανεξάρτητων δικτύων τρομοκρατίας είτε δρώντας μόνοι.
Επομένως, ο ευρύς διεθνής συνασπισμός χωρών που κλήθηκαν καθυστερημένα να αναλάβουν δράση εναντίον της τρομοκρατίας της Al Qaeda και των θυγατρικών της μετά από το σοκ της 11ης Σεπτεμβρίου, θα πρέπει τώρα να ξυπνήσει εγκαίρως και να σταματήσει το φαινόμενο IS στα σπάργανά του, προτού υποχρεωθούν να το κάνουν υπό την απειλή τρομοκρατίας στις δικές τους πόλεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου