"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Εντατικά μαθήματα για την ελληνική ιστορία!


Είδα προσφάτως μια εξαιρετική ταινία. Τη λένε «Μαθήματα αμερικανικής ιστορίας» και αναφέρεται στο δράμα μιας συνηθισμένης οικογένειας από τη στιγμή που ο μεγαλύτερος γιος της θα οργανωθεί σε μια συμμορία νεοναζί. Αναρωτιόμουν, μάλιστα, με αφορμή το έργο πόσο επίκαιρο θα ήταν να ασχοληθώ σήμερα με τα ανθρώπινα συναισθήματα και τις ανάγκες που επιτρέπουν στη φασιστική ιδεολογία να διεισδύει στις ζωές μας. Πλάκες που σκαρώνει διαρκώς η πραγματικότητα στη φαντασία, ε;

Ας αφήσουμε όμως τα καθημερινά της πολιτικής, για να σταθούμε στα πολιτικά της καθημερινότητας που τα γεννούν και τα καθοδηγούν. Αυτά με τα οποία σπανίως ασχολούμεθα, όταν ερμηνεύουμε την απήχηση φασιστοειδών κομμάτων. Και τα αποφεύγουμε, γιατί ο φόβος, ο φθόνος και η ανάγκη, ενώ είναι συναισθήματα που τα βιώνουμε όλοι, δεν μας είναι καθόλου ευχάριστο να τα συναντάμε στην αυτοκριτική μας.

Ο φόβος απέναντι στο διαφορετικό, χρώμα, φυλή, θρησκεία. Ο φόβος μπροστά στην αρρώστια και τα γηρατειά. Ο φθόνος για την επιτυχία των άλλων, ειδικώς όταν είναι βασισμένη σε «πρότυπα» σαν και αυτά που κυριάρχησαν στη χώρα μας τα τελευταία 50 χρόνια. Η ανάγκη να ανήκουμε κάπου, όταν δεν μας έχει μείνει τίποτα όρθιο ούτε σωματείο της γειτονιάς ούτε συνδικάτο ούτε φυσικά κόμμα, με τον τρόπο που λειτουργούν και με αυτούς που κυριάρχησαν ερήμην μας σε όλα αυτά. Η ανάγκη για ασφάλεια και αλήθεια, όταν από πουθενά και κανέναν δεν ακούμε τίποτε για καμία ταμπακιέρα, ενώ μας φουμάρουν αρειμανίως. Και, τέλος, η ανάγκη να γίνεται σεβαστά ο πατριωτισμός μας και τα σύμβολά του όπου εκδηλώνονται χωρίς σκόπιμες παρερμηνείες και καπηλείες, με γενναιότητα και ευθυκρισία απέναντι στην Ιστορία μας.

Η διαχείριση των παραπάνω συναισθημάτων απαιτεί η γνώση και η παιδεία να διαχέονται προς όλη την κοινωνία. 

Απαιτεί η δημοκρατία και οι θεσμοί της να εκδηλώνουν πραγματική αγάπη και ενδιαφέρον για τους πολίτες και τις ανάγκες τους. 

Απαιτεί να μιλούν τη γλώσσα της αλήθειας, απλά και κατανοητά, με επιείκεια. Γιατί μόνο εμπράκτως δίνονται τα παραδείγματα που εξασφαλίζουν την υπομονή και τη συναίνεση. Αυτές που συντηρούν τον κοινωνικό ιστό.

Οσο αυτά δεν γίνονται τόσο θα θεριεύει η δυνατότητα των κάθε λογής και διαλογής τραμπούκων να θολώνουν, να διαστρεβλώνουν και να εξαπατούν, ρίχνοντας όχι μόνο τα θύματά τους αλλά και όλους μας στο κενό. Οσο δεν γίνονται, θα αποφεύγουν ερωτήματα όπως τα παρακάτω:


«Τι κάνεις στην πράξη για να ταΐσεις το έθνος, χωρίς να δολοφονήσεις άλλα έθνη; Τι κάνεις ως γιατρός για να καταπολεμήσεις τις χρόνιες αρρώστιες, τι ως παιδαγωγός για να απεργαστείς την ευτυχία του παιδιού, τι ως οικονομολόγος για να εξουδετερώσεις τη φτώχεια, τι ως κοινωνικός λειτουργός για να αποσοβήσεις τη συντριβή πολύτεκνων μητέρων, τι ως αρχιτέκτονας για να βελτιώσεις την υγιεινή της κατοικίας. Και μη φλυαρείς τώρα, αλλά δώσε μας μια συγκεκριμένη απάντηση, ειδάλλως κλείσε το στόμα σου!» (Απόσπασμα από τον πρόλογο της «Μαζικής ψυχολογίας του φασισμού» του Βίλχελμ Ράιχ.)

Και για να γίνουν, πολύ φοβάμαι ότι τα «Μαθήματα ελληνικής Ιστορίας» θα πρέπει, πριν από τις υπόλοιπες ελληνικές οικογένειες, να ξεκινήσουν από αυτές της Βουλής και της κυβέρνησης. Και, μάλιστα, εντατικά και ιδιαίτερα!

Δεν υπάρχουν σχόλια: