Του ΒΑΣΙΛΗ ΒΑΣΙΛΙΚΟΥ
Πρόκειται για δύο ανόμοιους οργανισμούς: η πρώτη αποτελεί θεσμό του κράτους που λειτουργεί εδώ και περίπου 70 χρόνια, το δεύτερο είναι μια δημιουργία προσωποπαγής που μόλις θα κλείσει του χρόνου τα πρώτα 20 χρόνια του.
Και τα δύο επιδοτούνται από τον κρατικό κορβανά. Αλλά η μεν πρώτη (η Λυρική) έχει τον δυσβάσταχτο προϋπολογισμό μερικών εκατοντάδων μονίμων (μονωδοί, χορωδία, ορχήστρα, μπαλέτο, διοικητικοί υπάλληλοι κτλ.), ενώ το δεύτερο (το Μέγαρο) δεν έχει κανέναν δημόσιο υπάλληλο, ούτε καν θυρωρό, και παίρνει πολλά λεφτά από τους Ελληνες φορολογουμένους.
Το πρόβλημα ποιο είναι τώρα (και η αιτία αυτού του άρθρου); Οτι συζητείται να «κλείσει» προσωρινά η Λυρική για μια πενταετία, ώς το 2015 δηλαδή, που θα έχει ολοκληρωθεί το νέο κτίριο που θα τη στεγάσει, στο Φαληρικό Δέλτα, δωρεά αφιλοκερδής του «Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος», το οποίο θα την παραδώσει στο Δημόσιο «με το κλειδί στο χέρι», χωρίς καμία περαιτέρω ανάμειξη στα εσωτερικά της ή στο διοικητικό της συμβούλιο, πολύ περισσότερο στην τοποθέτηση καλλιτεχνικού διευθυντή, αποκλειστική αρμοδιότητα του υπουργείου Πολιτισμού.
Αν το ρήμα «κλείσει» είναι υπερβολικό, χρησιμοποιούνται άλλες λέξεις όπως «μεταστέγαση», «φιλοξενία» κτλ. (Ασχετα αν ο γεν. διευθυντής του Μεγάρου προβάλλει ένσταση σ' αυτή τη μετεγκατάσταση).
Το πρόβλημα προέκυψε, εν μέσω γενικευμένης οικονομικής κρίσης, για τα λειτουργικά έξοδα της Λυρικής. Και είναι όντως μεγάλα. Η προηγούμενη διοίκηση την παρέλαβε με έλλειμμα 700.000 ευρώ και την παρέδωσε μετά μία 5ετία με έλλειμμα 13 εκατομμυρίων ευρώ. Κανονικά σε τέτοιες περιπτώσεις γίνεται και μια ΕΔΕ, έστω για τα μάτια. Στην περίπτωση της Λυρικής ούτε αυτό έγινε.
Ο νέος πρόεδρός της εξήγγειλε περικοπές της τάξεως του 20% στους εργαζόμενους, χωρίς να πει τίποτα για το «Ακροπόλ» που ενοικιάζεται έναντι 700.000 ευρώ για την οπερέτα. Η οπερέτα πάντα συστεγαζόταν με την όπερα στο ίδιο κτίριο. Επί προηγουμένων διοικήσεων ανεξαρτητοποιήθηκε και κοστίζει τόσο. Γιατί;
Εν πάση περιπτώσει το πρόβλημα είναι άλλο: ότι η Λυρική, ως κρατικός θεσμός που είναι, αποτελεί φυτώριο εκκόλαψης νέων ταλέντων, παράγει με αυτόχθονες δυνάμεις έργο σημαντικό, έχει το δικό της κοινό επί συνεχόμενες δεκαετίες, ενώ το Μέγαρο συνήθως «μετακαλεί». Σπουδαία μουσικά συγκροτήματα και σολίστες, όντως, όμως δεν καλλιεργεί δικά του λουλούδια· είναι σαν εκθεσιακός χώρος ανθέων άλλων χωρών και, το κυριότερο, δεν διαθέτει τον κατάλληλο χώρο για όπερα. Το αρχικό κτίσμα του είναι ένα θαυμάσιο, βιενέζικης έμπνευσης auditorium, ενώ η νεογέννητη αίθουσα «Τριάντη» (της δωρήτριας του οικοπέδου) δεν είναι ούτε όπερα ούτε πολυσυνεδριακό κέντρο αμιγώς. (Ασχετα αν ως τέτοιο χρηματοδοτήθηκε από την Ε.Ε. πλουσιοπάροχα).
Η προτεινόμενη συγχώνευση (προσωρινά πάντα, αν και ουδέν μονιμότερον του προσωρινού) αποσκοπεί στην ελαχιστοποίηση των δαπανών αμφοτέρων. Η Λυρική έχει πρόγραμμα, έχει και παλαιότερες επιτυχημένες παραστάσεις, που μπορούν να επαναληφθούν, όπως γίνεται σε όλα τα λυρικά θέατρα του κόσμου. Το Μέγαρο ελάχιστες έχει δικές του παραγωγές που θα μπορούσαν να καλύψουν τα κενά του προγραμματισμού του.
Και τώρα που οι χορηγίες λιγόστεψαν, και λόγω της κρίσης αλλά και λόγω της εκδημίας του άξιου ιδρυτή του, οι αρμόδιοι προσπαθούν να λύσουν το πρόβλημα.
Το σωστό θα ήταν, κατά την ταπεινή μου άποψη, η ΕΛΣ να παραμείνει εκεί που ήδη είναι επί 50 χρόνια, περιμένοντας το νέο κτίριο που της χτίζει το Ιδρυμα «Σταύρος Νιάρχος» και το Μέγαρο να αντιμετωπίσει την «κρίση» με όποια μέθοδο καλύτερη μπορεί.
Και για να ανατρέξουμε λίγο στην Ιστορία: το αστικό κράτος ορίστηκε μετά τη Γαλλική Επανάσταση του 1789 με ορισμένα κτίρια - σύμβολα (Εθνική Βιβλιοθήκη, Κοινοβούλιο κτλ.) μέσα στα οποία υπάρχει και η Κρατική Οπερα. Ο μέγας Μιτεράν σωστά προέβλεψε ότι για να τιμήσει τα 200 χρόνια της Γαλλικής Επανάστασης, το 1989, η πρωτεύουσα χρειάζεται ένα νέο κτίριο. Ετσι, στη συμβολική πλατεία της Βαστίλης έχτισε την ομώνυμη Οπερα και άφησε την παλαιά (αλλά τόσο πιο όμορφη και λειτουργική Opera Garnier) μόνο για το μπαλέτο.
Σε μας ήδη χτίζεται το κτίριο που θα στεγάσει την ΕΛΣ, όπως προαναφέραμε. Ετοιμοπαράδοτο το 2015 (25η Οκτωβρίου τα εγκαίνια). Αν ο λόγος δεν είναι να «σωθεί» το Μέγαρο, όπως υποστηρίζουν μερικοί, με την προσθήκη στον προϋπολογισμό του των χρημάτων που δικαιούται η Λυρική, αν ο σκοπός είναι να διασωθεί η ίδια η Λυρική από την κακοδιαχείριση των προηγούμενων διοικήσεων, τότε το κράτος, αν διατηρεί ακόμα υπολείμματα εθνικής ταυτότητας, θα πρέπει να προστρέξει εις βοήθειάν της, με τις αναγκαίες περικοπές και να την κρατήσει στα πόδια της, ώσπου να μπει αυτούσια και όχι μεταλλαγμένη στον νέο οίκο της.
Θα ήταν ιστορικό λάθος, και όποια κυβέρνηση το χρεωνόταν θα ήταν υπόλογη γι' αυτό, να αναπηροποιηθεί ένας θεσμός εις όφελος ενός ιδρύματος Ιδιωτικού Δικαίου (με τρεις μονάχα εκπροσώπους του ΥΠΠΟ στο Δ.Σ. του). Αν η Αλβανία είχε επτά όπερες επί Χότζα και η Τουρκία σήμερα έχει 3 των 3.000 θέσεων η καθεμία, θα ήταν ντροπή για τη χώρα, απ' τα σπλάχνα της οποίας, δηλαδή από τα σπλάχνα της ίδιας αυτής ΕΛΣ, βγήκε μια Μαρία Κάλλας, να μεταστεγαστεί έστω και προσωρινά σε έναν συγγενικό μεν αλλά εντελώς διαφορετικής νοοτροπίας οργανισμό και έτσι η χώρα μας, του Δημήτρη Μητρόπουλου, του Νίκου Μοσχονά, του Νίκου Ζαχαρίου, του Κώστα Πασχάλη και τόσων άλλων σπουδαίων τραγουδιστών και τραγουδιστριών να εξομοιωθεί με την Ουγκάντα, το μόνο κράτος, παγκοσμίως, που δεν διαθέτει τη δική του κρατική Οπερα.
Οσο για το επιχείρημα ενός δημοσιογράφου γιατί να μη γίνει το ίδιο που έγινε με την Aegean και την Olympic Air, δηλ. η συγχώνευση των δύο αεροπορικών εταιρειών σε μία, πρέπει να του θυμίσουμε ότι οι Ολυμπιακές Αερογραμμές πρώτα ιδιωτικοποιήθηκαν (έστω με αραβικά κεφάλαια) και μετά ζήτησαν τη συνεργασία με την Aegean. Αν προταθεί το ίδιο για τη Λυρική ελάχιστοι, αν όχι κανένας, θα είναι οι εμίρηδες για την εξαγορά της. Γιατί όπως είπε ο Κωστής Μπαστιάς στον τότε πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Καραμανλή (και έτσι τον έπεισε για την επαναλειτουργία της ΕΛΣ) «η λυρική τέχνη, κύριε πρόεδρε, είναι μια ακριβή κοκότα». Δεν μπορεί να εισπράξει εκ των πραγμάτων όσα χρήματα της είναι απαραίτητα για να παράξει το πολύ ακριβό μετάξι της».
πηγη ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου