ΣΕΡΒΙΑ: Ανυποχώρητη για το Κόσοβο

Του Αποστολη Φωτιαδη

Πιο μακριά από την Ευρωπαϊκή Ενωση από κάθε άλλη φορά τα τελευταία χρόνια θα πρέπει να θεωρείται η Σερβία, μετά την επιμονή των νεοεκλεγέντων αξιωματούχων της να μη συνδιαλλαγούν σχετικά με το νέο καθεστώς του Κοσόβου. 

Πάγιο αίτημα της ευρωπαϊκής, και κυρίως της γερμανικής, διπλωματίας είναι η αποδοχή από πλευράς Βελιγραδίου της νέας κατάστασης στην περιοχή. Η Μέρκελ αυτοπροσώπως είχε διαμηνύσει στον πρώην πρόεδρο Τάντιτς ότι τίποτα λιγότερο από μια ουσιαστική, εάν όχι τοπική, αναγνώριση, δεν θα άνοιγε τις πύλες της Ευρώπης για τη χώρα του.

Η συνάντηση του Σέρβου πρωθυπουργού Ιβιτσα Ντάτσιτς με τον Κοσοβάρο ομόλογό του Χασίμ Θάτσι την περασμένη εβδομάδα κάθε άλλο πάρα σύγκλιση των δύο αντιμαχόμενων πλευρών σε αυτό το θέμα θα έπρεπε να θεωρηθεί.

Παρά τις αντιδράσεις που η συνάντηση προκάλεσε και στις δύο χώρες, οι ηγεσίες τόσο των Σέρβων όσο και των Αλβανών Κοσοβάρων δεν φαίνεται να υπαναχωρούν από τις πάγιες θέσεις τους. Ο Ντάτσιτς απάντησε στην κριτική που δέχθηκε στο εσωτερικό ότι η συνάντηση όχι μόνο δεν είχε επίσημο διπλωματικό χαρακτήρα αλλά σε καμιά περίπτωση δεν σημαίνει ότι η Σερβία επανεξετάζει την πάγια θέση της μη αναγνώρισης του Κοσόβου. Ακολούθησαν μάλιστα δηλώσεις του πρόεδρου Νίκολιτς, ο οποίος σε συνέντευξή του στη σκοπιανή τηλεόραση υποστήριξε πως στις πρόσφατες συναντήσεις του με Ευρωπαίους αξιωματούχους ξεκαθάριζε πως «κανένας γεννημένος στη Σερβία τα επόμενα 100 χρόνια» δεν θα δεχόταν την ανεξαρτησία του Κοσόβου. 

Ο Νίκολιτς φαίνεται να αναλαμβάνει τον ρόλο του κακού μαντατοφόρου για την Ε.Ε. σε αντίθεση με τον Ντάτσιτς που εμφανίζεται πιο διαλλακτικός, χωρίς αυτό να αποκλείει ένα μοίρασμα ρόλων μεταξύ των δύο ανδρών. Σύμφωνα με τον Σέρβο πρόεδρο, οι Ευρωπαίοι προσπαθούν να αποσυνδέσουν τα πρακτικά θέματα από το ζήτημα της αναγνώρισης ενός ανεξάρτητου Κοσόβου από τους Σέρβους μόνο και μόνο για να επιταχύνουν αυτήν. Οπως ο ίδιος είπε, «εάν κάποιος από την Ευρώπη μάς έλεγε ότι το Κόσοβο δεν είναι πρόβλημα για την ενταξιακή πορεία της Σερβίας και ότι θα έπρεπε να ασχοληθούμε με όλα τα άλλα θέματα εκτός από αυτό, το οποίο και θα επιλύαμε στο τέλος, θα ήταν σαν να υποκρίνεται ότι αυτή η στάση δεν οδηγεί κατευθείαν στην αναγνώριση του Κοσόβου».

Από την άλλη πλευρά, η ριζοσπαστική οργάνωση «Αυτοδιάθεση» διοργάνωσε διαδήλωση προκαλώντας μικροεπεισόδια έξω από το Κοινοβούλιο της Πρίστινας, χωρίς όμως να δώσει ιδιαίτερη συνέχεια. Η πρώην νεολαιίστικη οργάνωση -και νυν σκληροπυρηνικό εθνικιστικό κοινοβουλευτικό κόμμα του ανερχόμενου ηγέτη Αλμπιν Κούρτι- χρησιμοποιεί πετυχημένα την αβεβαιότητα που προκαλεί η αστάθεια στο βόρειο τμήμα της περιοχής για να προσελκύσει υποστηρικτές. Η αυξανόμενη δημοφιλία του, με βάση την πάγια θέση του για ολική ρήξη με τους Σέρβους, πιέζει ολοένα και περισσότερο τους παραδοσιακούς συνομιλητές των Ευρωπαίων. Παρά τις οχλήσεις που ασκεί ο Θάτσι για πιο ενεργό ρόλο της διεθνούς κοινότητας στο βόρειο τμήμα της περιοχής όπου πλειοψηφεί το σερβικό στοιχείο, προς το παρόν δεν φαίνεται ότι υπάρχει τέτοιου είδους αποφασιστικότητα και προθυμία να αναληφθεί το συνεπαγόμενο κόστος, από πλευράς κυρίως των Ευρωπαίων.