ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ και ΕΛΛΑΔΑ: Σε ποιο ευρώ θα παραμείνουμε;

Γράφει ο Ειδικός Συνεργάτης

Τα πρόσφατα γεγονότα που εστιάζουν στο άμεσο μέλλον, έκρυψαν για λίγο το μεσοπρόθεσμο πρόβλημα του ευρωπαϊκού χρέους, που είναι χρέος όλων μας. Αφού λοιπόν θα μείνουμε στο ευρώ, ας δούμε σε ποιο ευρώ θα μείνουμε.

Το ΔΝΤ δήλωσε πρόσφατα ότι η Ελλάδα δεν θα μπορεί να εξυπηρετήσει το χρέος της, το οποίο το 2020 θα είναι σημαντικά ανώτερο από το μνημονιακό 120% του ΑΕΠ.

Αυτό συνιστά είδηση μόνο για κατοίκους ορεινών και δυσπρόσιτων περιοχών. Όλοι γνώριζαν όταν συντασσόταν το Μνημόνιο, ότι το αναφερόμενο ύψος του χρέους το 2020 αποτελούσε ευχή.

Η θέση του ΔΝΤ όμως για την Ισπανία είναι όντως είδηση γιατί διαλύει τις αυταπάτες των Βρυξελλών για την αξιοπιστία των ισπανικών αριθμών.

Το ΔΝΤ προβλέπει 7% έλλειμμα για το 2012 και 5% - 5,5% το 2013. Κατά πάσα πιθανότητα το έλλειμμα αθροιστικά θα είναι για τα δύο έτη άνω του 12% του ΑΕΠ, που σημαίνει από μόνο του κάποια 120 δισ. συμπληρωματικής χρηματοδότησης. Αυτό θα αυξηθεί κατά 30 και άνω δισ. λόγω ύφεσης και πτώσης του ΑΕΠ. Οι τράπεζες της Ισπανίας είναι κοινό μυστικό ότι χρειάζονται πάνω από 200 δισ. ρευστότητα. Δηλαδή τους επόμενους 15 μήνες πρέπει να βρεθούν 350 δισ. νέα χρήματα για την Ισπανία επιπλέον όσων χρειάζονται για την ανανέωση ληγόντων ομολόγων και για αποπληρωμή των αυξανόμενων επιτοκίων. Είναι πλέον κοινό μυστικό ότι η Ισπανία ακολουθεί την πορεία της Ελλάδας.

Σε επιστέγασμα των ανωτέρω τα ισπανικά ομόλογα είναι πλέον μόλις ένα σκαλί πάνω από το σκουπίδι και θα γίνουν σκουπίδι.

Η περίπτωση της Ιταλίας είναι σοβαρότερη. Η Ιταλία στο τέλος του 2012 θα έχει χρέος που θα προσεγγίζει το 125% και στο τέλος του 2013 κοντά στο 130%. Πώς το χρέος αυτό συνεχώς αυξανόμενο θα εξυπηρετηθεί; Ακόμα και το γερμανικό χρέος προσεγγίζει σε ποσοστό αυτό της Ισπανίας και σε απόλυτη τιμή αυτό της Ιταλίας, παρόλο που εξυπηρετείται υποδειγματικά.

Μια συνολικά χρεωμένη Ευρώπη, που φέτος θα έχει για πρώτη φορά ύφεση, και της οποίας το συνολικό χρέος θα φθάσει ισπανικά ποσοστά στο τέλος του 2012, δεν έχει λύσει τίποτε όταν έχει ένα χρέος πάνω από 10 τρισ., του οποίου μόνο η ανανέωση χρειάζεται ετησίως ένα τρισ. και οι τόκοι 380 δισ.

Η λιτότητα ως λύση είναι αυτοακυρούμενη και ατελέσφορη.

Για να εξυπηρετηθεί το ευρωπαϊκό χρέος χρειάζεται αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ 5% το χρόνο. Ονομαστικό ΑΕΠ είναι το πραγματικό συν ο πληθωρισμός.

Ακόμα κι αν αγνοήσουμε την ύφεση -0,5% του ΑΕΠ που θα έχει η Ευρώπη, ο ρεαλιστικός μέσος όρος αύξησης του πραγματικού ΑΕΠ είναι 1 - 1,5%, πράγμα που σημαίνει ότι για να εξυπηρετηθεί το χρέος χρειάζεται αποδοχή πληθωρισμού 3,5 - 4% ετησίως όταν εκ του καταστατικού της η ΕΚΤ παρεμβαίνει όταν ο πληθωρισμός είναι πάνω από το 2% και οι Γερμανοί θεωρούν -ενδεχομένως ορθά- τον πληθωρισμό «κλέφτη» του εισοδήματός των.

Ποιος κάτω από αυτές τις συνθήκες θα αποτολμήσει το παιχνίδι με τη φωτιά και να παίζει με τον δαίμονα  πληθωρισμό;

Η λύση της λιτότητας και της εσωτερικής υποτίμησης, που έχει μέχρι σήμερα ουσιαστικά χρεοκοπήσει πέντε από τα δεκαεπτά κράτη του ευρώ, αν συνεχιστεί, είναι βέβαιο ότι θα βάλει όλη την Ευρώπη σε υφεσιακή πορεία ετών, ανατιμώντας το ευρώ και πτωχεύοντας τους Ευρωπαίους.

Ο λόγος είναι απλός:

Ο καπιταλισμός στη Δύση έπαψε να είναι παραγωγικός από τη δεκαετία του '90 κι έγινε χρηματοπιστωτικός. Το έλλειμμα εισοδήματος των κρατών της Δύσης, από την μεταφορά του εργατικού κόστους (και εσόδου φορολογικού) στην Κίνα και στην Ινδία, καλύφθηκε με την αγορά δυτικού χρέους από τις χώρες αυτές. Αυτό το εφεύρημα τελείωσε. Η μείωση του εργατικού κόστους τώρα δεν θα ξαναφέρει τα εργοστάσια στην Ευρώπη. Η λιτότητα αρχίζει να πονά όλους, χωρίς ορατό αποτέλεσμα.

Αυτό ακόμα και οι Γερμανοί το συνειδητοποιούν εκτός από τον Weidmann.

Έτσι δεν μένει παρά η λύση Draghi, δηλαδή η γέφυρα προς το μέλλον με τη βοήθεια στα κράτη για μια τριετία μέχρις ότου αναμορφωθεί η ρίζα του κακού που είναι το τραπεζικό σύστημα. Είναι προφανές ότι μόνο όταν ΟΛΟΙ οι Ευρωπαίοι αισθάνονται ότι οι καταθέσεις τους είναι ασφαλείς, τότε μόνο όλες οι χώρες θα ανταγωνίζονται με ίσους όρους και μόνο τότε τα τεράστια αραβικά κι άλλα κεφάλαια, που εγκατέλειψαν την Ευρώπη, θα επανέλθουν για να γίνουν κι αυτά πηγή της χρηματοδότησης της ανάπτυξης.

Αυτή η λύση, απαραίτητη όπως είναι, δεν φτάνει για να λύσει το συνολικό πρόβλημα. Δεν υπάρχει ένα μόνο μέτρο που θα λύσει τον ευρωπαϊκό γόρδιο δεσμό του χρέους. Θα χρειασθεί πέραν της εξυγίανσης και εξορθολογισμός του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος, επιπλέον και ευρωομόλογο κι άλλο κούρεμα χρεών και πληθωρισμός σε κάποιο βαθμό και αναδιάταξη της οικονομίας, τουλάχιστον της ευρωπαϊκής. 

Το μείγμα είναι επικίνδυνο γιατί κάθε ανωτέρω επιλογή στην υπερβολή της γίνεται δηλητηριώδης.

Ο χρόνος για την δημιουργία και χρήση των παραπάνω εργαλείων θα είναι μακρύς, όπως εξάλλου δέχθηκε ο Draghi, κατά παραίνεση Merkel.

Η επιτυχία εξαρτάται από τον διαθέσιμο χρόνο και από τη σωστή χρήση και κατανομή των δόσεων των ανωτέρω μερικών λύσεων του προβλήματος.

Όπως έχει πει ο Γαληνός, δεν υπάρχουν δηλητήρια, υπάρχουν δηλητηριώδης δόσεις.