ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Tο «ελληνικό Λίχτενσταϊν» στο Κρανίδι της Αργολίδας

Της Μαρίας Βουργάνα

Κρανίδι ή αλλιώς το «ελληνικό Λίχτενσταϊν». Μια κωμόπολη της Αργολίδας με περίπου 5.000 κατοίκους ανεδείχθη μέσα σε λίγα χρόνια η πρωτεύουσα των offshore εταιρειών, αφού «μετρά» περισσότερες από 180 εξωχώριες εταιρείες. 

Η απουσία φορολογικών ελέγχων αλλά και η δυνατότητα που υπήρχε μέχρι πρόσφατα για αγοραπωλησίες γης μεγάλης αξίας και μισθώσεις ακινήτων, χωρίς να καταβάλλονται πάντα οι ανάλογοι φόροι, αφού το επέτρεπε το ιδιαίτερο καθεστώς των offshore αποτέλεσαν τις δυο βασικές αιτίες που μετέτρεψαν τον Κρανίδι σε φορολογικό παράδεισο.  

Από το 2010 ήταν γνωστό στις υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών ότι στο Κρανίδι όπου η αρμόδια ΔΟΥ είχε ελάχιστους υπαλλήλους ιδρύονταν εταιρείες offshore που κατείχαν πολυτελή ακίνητα και οι πλούσιοι ιδιοκτήτες που κρύβονταν πίσω από αυτές, εκμεταλλευόμενοι την αδυναμία ελέγχου, γλίτωναν τεράστια ποσά φόρων. 

«Η ανυπαρξία των φορολογικών ελέγχων εξέθρεψε το φαινόμενο των εκατοντάδων offshore εταιρειών» δηλώνει στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών. Στην τοπική ΔΟΥ του Κρανιδίου υπηρετούσαν μόνο δύο εφοριακοί, οι οποίοι λόγω του μεγάλου φόρτου εργασίας, διεκπεραίωναν μόνο υποθέσεις πολιτών, χωρίς να προλαβαίνουν να κάνουν έλεγχο και σε εταιρείες. Το «μυστικό» αυτό, διαδόθηκε γρήγορα. Οι offshore του Κρανιδίου άρχισαν να κάνουν αισθητή την παρουσία τους την περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων, ενώ η μεγάλη ανάπτυξη καταγράφεται τη διετία 2007- 2008.

Όπως αποκάλυψε ο πρώτος έλεγχος του ΣΔΟΕ οι εταιρείες αυτές, με ακίνητα αξίας εκατομμυρίων ευρώ στην κατοχή τους, δεν πλήρωναν ως όφειλαν τον ετήσιο φόρο ακινήτων και εκπροσωπούνταν κυρίως από ντόπιους δικηγόρους, συμβολαιογράφους, μικρομαγαζάτορες ή ακόμα και ανεπάγγελτους. Χαρακτηριστικό είναι ότι ένας από αυτούς βρέθηκε να εκπροσωπεί 6 εταιρείες και ένας αγρότης ο οποίος άλλοτε κάνει μεροκάματα σε οικοδομές και άλλοτε σε γεωργικές καλλιέργειες, εκπροσωπεί συνολικά 14 εταιρείες. Οι περισσότεροι είναι Έλληνες και αλλοδαποί, μεταξύ των οποίων και γνωστοί επιχειρηματίες, ιδιοκτήτες μεγάλων εκτάσεων έως και 400 στρεμμάτων γύρω από το Κρανίδι και απέναντι από τις Σπέτσες, ιδιοκτήτες ξενοδοχείων, πολυτελών εξοχικών κατοικιών κ.ά..

Οι φάκελοι σε... φορτηγό!

Οι έλεγχοι στις υποθέσεις των offshore του Κρανιδίου ξεκίνησαν το 2011 από το ΣΔΟΕ Πελοποννήσου. Τα πρώτα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά αφού έδειχναν μεγάλη φοροδιαφυγή. Όμως τα πορίσματα των ελεγκτών του ΣΔΟΕ έπρεπε να στέλνονται στη μικρή ΔΟΥ Κρανιδίου για τις περαιτέρω ενέργειες, δηλαδή την πραγματοποίηση των τακτικών φορολογικών ελέγχων, τη βεβαίωση και την είσπραξη όλων των πρόσθετων φόρων και προστίμων.

Στις αρχές του 2012, στο πλαίσιο της σταδιακής εφαρμογής του σχεδίου για καταργήσεις και συγχωνεύσεις εφοριών, μεταφέρθηκαν οι αρμοδιότητες του Τμήματος Ελέγχου της ΔΟΥ Κρανιδίου στη ΔΟΥ Ναυπλίου.

Το γεγονός αυτό είχε ως συνέπεια κάποια μέρα ο τεράστιος όγκος των φακέλων με τις εκκρεμείς φορολογικές υποθέσεις των off shore του Κρανιδίου να μεταφερθεί με φορτηγό και να ξεφορτωθεί στο χώρο της ΔΟΥ Ναυπλίου. Ουσιαστικά, οι ελάχιστοι ελεγκτές της ΔΟΥ Ναυπλίου καλούνταν μέσα σε μερικούς μήνες, πέραν του τεράστιου όγκου εργασίας που είχαν να επιτελέσουν, να ασχοληθούν και με τους τακτικούς φορολογικούς ελέγχους σε 184 υποθέσεις off shore εταιρειών, οι 161 από τις οποίες παραγράφονταν στο τέλος του έτους.

Τον περασμένο Ιούνιο, η ΔΟΥ Ναυπλίου απέστειλε έγγραφο στο υπουργείο Οικονομικών με το οποίο δήλωσε ότι αδυνατεί να ελέγξει τις 184 offshore του Κρανιδίου. Στις 5 Σεπτεμβρίου, δηλαδή περίπου 3 μήνες αργότερα, υπεγράφη από τον υφυπουργό Οικονομικών Γ. Μαυραγάνη, και στις 25 Σεπτεμβρίου, σχεδόν 4 μήνες αργότερα, δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως απόφαση με την οποία ανατίθεται στο Διαπεριφερειακό Ελεγκτικό Κέντρο Αθηνών η διενέργεια τακτικών φορολογικών ελέγχων και λοιπών φορολογιών όλων των ανέλεγκτων χρήσεων 161 offshore εταιρειών, οι υποθέσεις των οποίων παραγράφονται μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2012 και είναι ελεγκτικής αρμοδιότητας της ΔΟΥ Ναυπλίου. Επειδή θεωρείται αδύνατον ο φορολογικός έλεγχος να ολοκληρωθεί σε διάστημα δυο μηνών, η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών σχεδιάζει να παρατείνει κατά ένα έτος, μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2013, τον χρόνο παραγραφής όλων των φορολογικών υποθέσεων.

Το χρονικό της καθυστέρησης του ελέγχου στις 184 εξωχώριες εταιρείες

• 2010 Ανακαλύπτεται από το ΣΔΟΕ ότι στο Κρανίδι έχουν εγκατασταθεί 184 offshore.
• 2011 Ξεκινούν έλεγχοι από το ΣΔΟΕ Πελοποννήσου στις 184 offshore και διαπιστώνεται φοροαποφυγή πολλών εκατομμυρίων ευρώ.
• Aρχές 2012 Με υπουργική απόφαση προβλέπεται ότι το Τμήμα Ελέγχου της ΔΟΥ Κρανιδίου που είχε την αρμοδιότητα των ελέγχων στις off shore μεταφέρεται στη ΔΟΥ Ναυπλίου.
• Μάιος 2012 Μεταφέρεται με φορτηγό όλο το τεράστιο αρχείο με τους φακέλους των υποθέσεων των 184 offshore από τη ΔΟΥ Κρανιδίου και? ξεφορτώνεται στη ΔΟΥ Ναυπλίου.
• Ιούνιος 2012 Η ΔΟΥ Ναυπλίου, με τους δύο μόλις ελεγκτές που έχει, δηλώνει αδυναμία να ελέγξει τις 184 υποθέσεις των offshore του Κρανιδίου.
• Σεπτέμβριος 2012 Εκδίδεται υπουργική απόφαση για την ανάθεση του τακτικού ελέγχου 161 offshοre εταιρειών του Κρανιδίου στο Διαπεριφερειακό Ελεγκτικό Κέντρο Αθηνών. Οι υποθέσεις των 161 offshore παραγράφονται στο τέλος του έτους.

Χαλκιδική, Μύκονος και Πάρος

Στο στόχαστρο του ΣΔΟΕ βρίσκονται 18.000 offshore σε Μύκονο, Πάρο, Χαλκιδική, που φαίνονται να κατέχουν πολυτελείς βίλες και άλλα μισθωμένα ακίνητα, για τα οποία δεν καταβάλλονται οι προβλεπόμενοι φόροι.

Η έρευνα γίνεται μέσω των πολεοδομικών γραφείων αλλά και των υποθηκοφυλακείων όλης της χώρας. Η προσπάθεια αυτή υποστηρίζεται ακόμα και με αεροφωτογραφίες του Google Earth professional. Οι ελεγκτές του ΣΔΟΕ αναζητούν τους ενοικιαστές πολυτελών ακινήτων, που φέρονται να πληρώνουν ένα συμβολικό, αλλά και τους φορολογικούς διαχειριστές και τους πραγματικούς ιδιοκτήτες που κρύβονται πίσω από τις offshore εταιρείες.

Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι η ύπαρξη offshore εταιρείας δεν συνεπάγεται αποκλειστικά φοροδιαφυγή, καθώς υπάρχουν και εταιρείες οι οποίες είναι συνεπείς στις φορολογικές τους υποχρεώσεις, αν και αποτελούν απλώς την εξαίρεση που επιβεβαιώνει τον κανόνα.