Η Ιστορία παίζει ζάρια

Tου Kωστα Λεονταριδη

Ας φαντασθούμε μια ασυνήθιστη σκηνή: πηγαίνει κάποιος να ζητήσει δουλειά σε μεγάλη ιδιωτική εταιρεία.  

Καταθέτει λοιπόν στους υπεύθυνους το προσοντολόγιό του που είναι υπέρτερο από τα βιογραφικά των συνυποψηφίων του. Καπάρωσε τη θέση;  

Πέσαμε έξω. Οι υπεύθυνοι τον απορρίπτουν σχεδόν κλωτσηδόν. Ο ήρωάς μας πρόλαβε κι έδειξε έναν χαρακτήρα πολύ διαφορετικό από όσους διεκδίκησαν την πρόσληψη. Εδωσε την εικόνα αλαζόνα, εμφανίστηκε ατημέλητος και με ύφος «χάρη σας κάνω». Αν και κατά τεκμήριο ικανότατος, κανένα από τα στελέχη της επιχείρησης διακινδύνευσε να εισηγηθεί την επαγγελματική συμβίωση μαζί του. Ανθρώπινο. Ο κανόνας λέει ότι σε κάθε ξεκίνημα επιστρατεύουμε το κοινωνικώς αποδεκτό πρόσωπό μας.

Τα στελέχη ένιωσαν έκπληξη ανάλογη με αυτή που νιώθουμε όταν η πραγματικότητα -που ξεπερνά τη φαντασία- μας κάνει να πέφτουμε ακόμα από τα σύννεφα καθώς σείεται μέσα στο μυαλό μας ένα μωσαϊκό από θέσφατα και ριζωμένες πεποιθήσεις. Για παράδειγμα: αλλιώς ακούγεται να κλέβει το παγκάρι ένας σεσημασμένος διαρρήκτης κι αλλιώς ο ιερέας. Είναι άλλος ο βαθμός έκπληξης όταν εγκαταλείπει πρώτος το καράβι ο καπετάνιος κι άλλος όταν τρέχει να σωθεί ο τελευταίος ναύτης. Ποιον θα συγκινούσε η είδηση ότι ένας εκατομμυριούχος βρήκε και παρέδωσε ένα γεμάτο πορτοφόλι;

Και τι λένε συνήθως οι γείτονες όταν συλλαμβάνεται κάποιος «υπεράνω υποψίας»;  

Τυπικός, ευγενικός, από καλή οικογένεια, δεν έδωσε ποτέ αφορμή, ενώ τα μέσα ενημέρωσης βαφτίζουν ευφάνταστα τον θύτη ως «άνθρωπο της διπλανής πόρτας», υπαινισσόμενα το αυτονόητο: ότι την πύλη μιας κακοπραξίας μπορεί να τη διαβεί οποιοσδήποτε. Πλούσιος ή φτωχός, μορφωμένος ή αγράμματος, άγνωστος ή διάσημος.

Σε άλλη κλίμακα, απροσμέτρητη, περιστατικά που καταγράφονται αρχικώς ως ανάξια λόγου, ασήμαντες καμπυλότητες στον χρόνο, κατόπιν σε βάζουν στον πειρασμό να ασκηθείς με αναπάντητα ερωτήματα.  

Μια απλοϊκή αναφορά:  

όταν το 1907 οι καθηγητές της Σχολής Καλών Τεχνών της Βιέννης απέρριπταν ως ατάλαντο έναν νεαρό υποψήφιο που ήθελε να γίνει ζωγράφος, ούτε διανοούντο ότι συνυπέγραφαν τη συμβολαιογραφική πράξη θανάτου δεκάδων εκατομμυρίων αθώων. Δυστυχώς, για την ανθρωπότητα, ο Αδόλφος Χίτλερ δεν κατάφερε τότε να αφοσιωθεί ολοκληρωτικά στις καλές τέχνες.  

Λίγα χρόνια νωρίτερα, ένας επιμελής νεαρός, παιδί βαθιά θρησκευόμενης μάνας, κέρδιζε υποτροφία στη θεολογική σχολή Τιφλίδας, ψαχουλεύοντας τα μονοπάτια που οδηγούν στο Θείο. Οταν ο Ιωσήφ Στάλιν αποβλήθηκε για ανάγνωση απαγορευμένων βιβλίων άνοιγε κι ο δρόμος να αφήσουν τα κόκαλά τους στη Σιβηρία εκατομμύρια άνθρωποι, αντίπαλοι και πρώην συνοδοιπόροι του.

Οταν οι θνητοί προφητεύουν για μικρά και μεγάλα μελλούμενα η Ιστορία ρίχνει τις ζαριές της.