(...) Όταν λέμε πολυγαμία, πρέπει να διευκρινίσουμε ότι εννοούμε την πολυγυνία
και όχι την πολυανδρία. Πολυγυνία είναι ο γάμος ενός άνδρα με
περισσότερες από μία γυναίκες. Πολυανδρία το αντίθετο. Η πολυανδρία ως
νόμιμος κοινωνικός θεσμός είχε περιορισμένη έκταση στο παρελθόν και
σήμερα σχεδόν έχει εξαφανιστεί. Αντίθετα η πολυγυνία ήταν συνήθης
πρακτική σε πολλούς λαούς και εξακολουθεί να ισχύει μέχρι σήμερα σε
πολλά μέρη του κόσμου.
Η εβραϊκή Βίβλος μάς πληροφορεί ότι η
πολυγυνία, χωρίς να είναι ο κανόνας, όμως ήταν αποδεκτή στην αρχαία
εβραϊκή κοινωνία και εθεωρείτο νόμιμη (Αβραάμ, Ιακώβ, Δαβίδ, Σολομών).
Ομοίως και στην Κίνα μέχρι το τέλος της δυναστείας Qing/Ching(1911) και
στην Ταϊβάν μέχρι το 1930, στην αρχαία Ινδία επίσης, καθώς και στην
αρχαία Ελλάδα και τη Ρώμη μέχρι την επικράτηση του Χριστιανισμού.
Πολυγυνία παρατηρήθηκε επίσης σε παραδοσιακούς πολιτισμούς ιθαγενών της
Αμερικής, της Αφρικής και της Πολυνησίας.
Η οικονομία παίζει
ρόλο στη μορφή που έχει ο γάμος σε μια κοινωνία. Έτσι, στην Αφρική, όπου
η πολυγυνία είναι περισσότερο διαδεδομένη από κάθε άλλη ήπειρο, όποιος
έχει πολλές συζύγους, έχει και περισσότερες πιθανότητες να γίνει
πλούσιος. Αυτός και οι γιοι του αναλαμβάνουν την κοπή των δένδρων μιας
περιοχής και τη δημιουργία καλλιεργήσιμων εδαφών και οι γυναίκες του στη
συνέχεια καλλιεργούν τα νέα εδάφη. Έτσι πολλαπλασιάζεται η γη του και
κατά συνέπεια και η τροφή του.
Επίσης και η θρησκεία παίζει ρόλο
στη μορφή του γάμου. Οι περισσότερες χριστιανικές εκκλησίες απορρίπτουν
την πολυγυνία, αλλά ο Λούθηρος φαίνεται ότι τη συμπαθούσε και πίστευε
ότι στο μέλλον οι χριστιανοί θα είχαν περισσότερες από μια συζύγους.
Γράφοντας στον Gregor Bück αναφέρει ότι το να παντρευτεί κανείς πολλές
γυναίκες δεν έρχεται σε αντίθεση με τις ιερές γραφές.
Πολυγυνία
ασκείται στον Καναδά, στις επαρχίες Saskatchewan και British Columbia.
Την ίδια πρακτική ακολουθούν και στις ΗΠΑ οι φονταμενταλιστές Μορμόνοι
ισχυριζόμενοι ότι δεν υπάρχει στη Βίβλο σαφής δήλωση ότι η μονογαμία
είναι ο κανόνας. Και στις δύο αυτές χώρες πάντως η πολυγαμία
απαγορεύεται.
Στον Ινδουισμό η πολυγυνία είναι νόμιμη σύμφωνα με τις ιερές ινδουιστικές γραφές.
Ο Μωαμεθανισμός επιτρέπει να παντρευτεί κάποιος μέχρι τέσσερις γυναίκες.
Οι
έρευνες αποδεικνύουν ότι οι άνδρες που έχουν πολυγαμική οικογένεια
ζουν 12% περισσότερο από αυτούς που έχουν μονογαμική οικογένεια.
Οι
μορφωμένες γυναίκες όμως την αποφεύγουν, γιατί γνωρίζουν τα προβλήματα
που αναφύονται σε τέτοιες οικογένειες. Ο σύζυγος δεν φέρεται κατά κανόνα
ισότιμα προς όλες τις γυναίκες του, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται
αντιζηλίες, έχθρες, φθόνος, μίσος και βίαιες συγκρούσεις μεταξύ τους,
κυρίως επειδή μέσα στην οικογένεια μεγαλώνουν ετεροθαλή αδέλφια με
διαφορετικά συμφέροντα.
Στις σύγχρονες μουσουλμανικές κοινωνίες η
πολυγυνία δεν είναι πάντα ο κανόνας. Στην Αλβανία (70% μωαμεθανοί)
επικρατεί κυρίως η μονογαμία, το ίδιο και στην Τυνησία και στην Τουρκία.
Η Τουρκία είναι η μόνη χώρα της Μέσης Ανατολής που έχει καταργήσει την
πολυγυνία από το 1926. Ο πολύγαμος τιμωρείται με 5 χρόνια φυλακή. Η
Τυνησία την κατήργησε το 1956.
Εκτός από την Τουρκία και την
Τυνησία, στις υπόλοιπες μουσουλμανικές χώρες η πολυγυνία είναι νόμιμη,
αν και στις περισσότερες από αυτές υπάρχουν κάποιοι περιορισμοί, πχ να
υπάρχει και η συγκατάθεση της πρώτης συζύγου. Πρόκειται όμως μάλλον για
τυπική προϋπόθεση που στην πράξη καταστρατηγείται. Ωστόσο οι πολύγαμες
οικογένειες είναι λιγότερες από τις μονογαμικές με εξαίρεση τη Σαουδική
Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (η πολυγυνία είναι εδώ πολύ
δημοφιλής και ενθαρρύνεται από τις αρχές).
Σήμερα όμως, με την αναζωπύρωση του θρησκευτικού φανατισμού στο μουσουλμανικό κόσμο, υπάρχει μια τάση να νομιμοποιηθεί εκ νέου η πολυγυνία σε περιοχές που είχε τεθεί εκτός νόμου, όπως στις μουσουλμανικές δημοκρατίες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης (σημερινά κράτη της Τσετσενίας, Κιργιστάν, Τατζικιστάν, Καζακστάν, Αζερμπαϊτζάν, Ουζμπεκιστάν).
Ο πρόεδρος
της Δημοκρατίας της Τσετσενίας Ramzan Kadyrow είχε εκφραστεί δημόσια από
το ραδιόφωνο υπέρ της πολυγυνίας με τον ισχυρισμό ότι η μείωση του
πληθυσμού της χώρας δικαιολογεί τη νομιμοποίησή της.
Στη Βοσνία
και Ερζεγοβίνη, αν και η πολυγυνία είναι παράνομη από το 1950, σήμερα
ενθαρρύνεται από σκληροπυρηνικούς θρησκευτικούς κύκλους και παρατηρείται
αύξηση των περιπτώσεων.
Στο Σουδάν η πολυγυνία ενθαρρύνεται από την ίδια την κυβέρνηση.
Στην
Τουρκία ο σύμβουλος του Ταγίπ Ερντογάν Ali Yüksel που αναφέρεται ως
πολύγαμος, δήλωσε δημόσια την πρόθεσή του να πάρει και τέταρτη σύζυγο. Η
δήλωσή του αυτή προκάλεσε τη μήνη των μέσων ενημέρωσης και του κόμματός
του.
Μολονότι ακόμα και στις μουσουλμανικές χώρες φαίνεται να
επικρατεί το μοντέλο της μονογαμικής οικογένειας, δεν πρέπει να διαφύγει
της προσοχής μας ότι οι φανατικοί ισλαμιστές προτρέπουν τους
ομοθρήσκους τους να κάνουν πολυγαμικές οικογένειες και για άλλους λόγους
αλλά ίσως και από ιδεολογική αντίθεση προς τις αξίες του δυτικού
πολιτισμού.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου