Αν ο Ντουάιτ Αϊζενχάουερ είχε δίκιο ότι ηγετική ικανότητα είναι να
κάνεις κάποιον να κάνει κάτι που θέλεις να γίνει, επειδή ο ίδιος θέλει
να το κάνει, τότε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ίσως είναι ο μεγαλύτερος εν
ζωή ηγέτης σε ό,τι αφορά τα ελληνοτουρκικά. Τουλάχιστον ο καλύτερος που
έχουμε γνωρίσει μέχρι σήμερα...
Η παραπάνω αλήθεια ίσως να πονάει κάποιους, αλλά όσοι έχουν
ασχοληθεί ή χειριστεί τα ελληνοτουρκικά γνωρίζουν καλά ότι από το 2003
και έπειτα, που το αξίωμα του τούρκου Πρωθυπουργού κατέχει ο Ερντογάν, η
γραμμή υπέρ της ελληνοτουρκικής προσέγγισης υπήρξε πάντα συνεπής. Κάτι
που, πάντως, δεν τηρήθηκε με την ίδια συνέπεια από την ελληνική πλευρά.
Ο τούρκος Πρωθυπουργός έχει ταυτίσει την πορεία του στην
πρωθυπουργία με την προσέγγιση με την Ελλάδα και με τις διερευνητικές
επαφές των δύο χωρών (άρχισαν τον Μάρτιο του 2002). Ακόμη και τα
«γεράκια» στα ελληνοτουρκικά τού αναγνωρίζουν τη βούληση εξομάλυνσης των
σχέσεων με την Ελλάδα και την προώθηση μιας ακτιβιστικής εξωτερικής
πολιτικής με στόχο τη διατήρηση ανοικτών διαύλων επικοινωνίας με την
Αθήνα.
Ενδεικτικό είναι ότι ακόμη και επί διακυβέρνησης Κώστα Καραμανλή, η
οποία χαρακτηρίστηκε από στασιμότητα και αύξηση της έντασης στα
ελληνοτουρκικά, ακόμη δηλαδή και την περίοδο που ο Ταγίπ Ερντογάν δεν
συγκρατούσε τα εθνικιστικά ανακλαστικά του Στρατού με αποτέλεσμα
περιστατικά υψηλής έντασης στο Αιγαίο, η προσπάθεια για τη διατήρηση
θετικού κλίματος ποτέ δεν εγκαταλείφθηκε.
Είτε μας αρέσει είτε όχι, οι σχέσεις των δύο χωρών μπήκαν σε νέες
βάσεις με τον Ερντογάν. Η Τουρκία, εξάλλου, ως συνήθης επισπεύδουσα των
εξελίξεων, ήταν αυτή που ανέλαβε πρωτοβουλία για την αναθέρμανση του
διαλόγου, βλέποντας την εκλογή του Γιώργου Παπανδρέου το 2009 ως
ευκαιρία. «Να δούμε τώρα τι "φιρμάνι" θα μας βγάλουν οι Τούρκοι και πού
θα μας σύρουν». Το έλεγε έμπειρος υπουργός του ΠΑΣΟΚ τον Οκτώβριο του
2009, λίγες ώρες αφότου ο Γιώργος Παπανδρέου είχε ανακοινώσει ότι θα
μετέβαινε στην Κωνσταντινούπολη για συνάντηση με τον Ερντογάν.
Ο υπουργός υπήρξε προφητικός. Λίγο αργότερα ο τούρκος Πρωθυπουργός
απαριθμούσε σε επιστολή του προς τον έλληνα ομόλογό του τα θέματα που η
τουρκική πλευρά θεωρούσε ότι έπρεπε να τεθούν σε διαπραγμάτευση. Η
ελληνική πλευρά τέθηκε προ των ευθυνών της, απάντησε στην επιστολή και
συναίνεσε στην επανεκκίνηση του ελληνοτουρκικού διαλόγου.
Η εκατέρωθεν βούληση σε υψηλό επίπεδο να γίνει διαπραγμάτευση
επιβεβαιώθηκε και κατά την ιστορική επίσκεψη Ερντογάν στην Αθήνα, τον
Μάιο του 2010. Το παράθυρο ευκαιρίας είχε ανοίξει. Από τη μια η
κυβέρνηση Παπανδρέου και η νοηματοδότηση που είχε δώσει στην
ελληνοτουρκική προσέγγιση κι από την άλλη ένας πανίσχυρος Ερντογάν που
ξεκαθάριζε τους τελευταίους λογαριασμούς του με το κεμαλικό κατεστημένο.
Χωρίς να παραγνωρίζει κανείς ότι στη δεδομένη συγκυρία βόλευε την
Τουρκία να δείχνει προς τα έξω την εικόνα μιας χώρας που
διαπραγματεύεται εποικοδομητικά με τους γείτονές της, η ουσία είναι ότι
επετεύχθη πρόοδος. Δεν πρέπει να αγνοεί κανείς τις διαφορές που υπάρχουν
στο Αιγαίο, ούτε να θεωρεί ότι αυτές θα λυθούν μόνο με τη δημιουργία
θετικού κλίματος. Ομως, με τη διπλωματία ανοικτού πεδίου Αθήνα και
Αγκυρα έφτασαν πολύ κοντά στη συμφωνία ενός πλαισίου αρχών.
Οι πληροφορίες λένε ότι και ο Αντώνης Σαμαράς θα ακολουθήσει τον
ίδιο δρόμο, καθώς σύντομα θα ανακοινωθεί η επανεκκίνηση των
διερευνητικών επαφών που έχουν παγώσει από το καλοκαίρι του 2011.
Ποιος
ξέρει; Ισως ένας Δεξιός πρωθυπουργός να έχει περισσότερο λυμένα τα χέρια
του απ' όσο φανταζόμαστε, αφού έχει την έξωθεν καλή μαρτυρία προς τους
οπαδούς της σκληρής γραμμής στα ελληνοτουρκικά. Και ίσως τότε
σταματήσουμε πλέον να παίζουμε άμυνα στη σχέση μας με τον «καρντάση»
Ερντογάν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου