ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: «Τι έχουμε μάθει;»

Του ΜΙΧΑΛΗ ΜΗΤΣΟΥ

Τον Απρίλιο του 1993, ο Μπιλ Κλίντον και ο νομπελίστας ειρήνης Ελί Βιζέλ εγκαινίασαν το Μνημείο του Ολοκαυτώματος στην Ουάσιγκτον. 

Ο Βιζέλ άρχισε την ομιλία του με ένα ερώτημα: «Τι έχουμε μάθει;». Και, απευθυνόμενος στον αμερικανό Πρόεδρο, συνέχισε: «Κύριε Πρόεδρε, δεν μπορώ να μη σας πω κάτι. Το περασμένο φθινόπωρο βρέθηκα στην πρώην Γιουγκοσλαβία. Υστερα από αυτά που είδα, δεν μπορώ να κοιμηθώ τις νύχτες. Πρέπει να κάνουμε κάτι για να σταματήσουμε την αιματοχυσία σε αυτή τη χώρα». 

Ο Κλίντον παρέκαμψε την παρατήρηση αυτή και διάβασε το κείμενο που είχε προετοιμάσει. Τον επόμενο χρόνο, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν μπόρεσαν να εμποδίσουν τη γενοκτονία στη Ρουάντα. Και χρειάστηκε να περάσει ακόμη ένας χρόνος για να αναλάβει επιτέλους δράση το ΝΑΤΟ στη Βοσνία και να σταματήσει τα σερβικά πυρά.

Δεκαεννέα χρόνια αργότερα, τον περασμένο Απρίλιο ο Βιζέλ επισκέφθηκε εκ νέου το Μνημείο, αυτή τη φορά με τον Πρόεδρο Ομπάμα. Μίλησε και πάλι πρώτος και έθεσε ξανά το ίδιο ερώτημα: «Τι έχουμε μάθει;». Και αν μάθαμε κάτι, «πώς είναι δυνατόν να βρίσκεται ακόμη ο Ασαντ στην εξουσία;». 

Αυτή τη φορά, γράφει ο Φίλιπ Γκούρεβιτς στον Νιου Γιόρκερ, ο συνομιλητής του δεν απέφυγε την πρόκληση. «Είμαι ο πρώτος Πρόεδρος που δήλωσε ότι η αποτροπή μαζικών ακροτήτων και γενοκτονιών αποτελεί θεμελιώδες ζήτημα εθνικής ασφάλειας και θεμελιώδη ηθική ευθύνη των Ηνωμένων Πολιτειών», τόνισε ο Ομπάμα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Αμερική έλαβε μέρος στην εκστρατεία για την ανατροπή του Καντάφι. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι αμερικανικές Ειδικές Δυνάμεις βρίσκονται στην Ουγκάντα και καταδιώκουν τον πολέμαρχο Τζόζεφ Κόνι.

Σύμφωνοι, αλλά το ερώτημα ήταν άλλο: πώς είναι δυνατόν να βρίσκεται ακόμη ο Ασαντ στην εξουσία; Πώς είναι δυνατόν, θα προσθέταμε εμείς σήμερα, να σφάζουν οι πολιτοφυλακές του Ασαντ δεκάδες παιδιά, εκατοντάδες, χιλιάδες αμάχους και η διεθνής κοινότητα να περιορίζεται σε φραστικές καταδίκες, κυρώσεις και απελάσεις; 


Από τον περασμένο Αύγουστο, ο Ομπάμα δεν έχει σταματήσει να λέει ότι ο Ασαντ πρέπει να παραιτηθεί, για το καλό του συριακού λαού. Στην εκδήλωση που έγινε στο Μνημείο, όμως, παραδέχθηκε ότι «δεν μπορούμε να ελέγχουμε κάθε γεγονός».

Για τα γεράκια του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, αλλά και για πολλούς υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η λύση είναι μία: η στρατιωτική επέμβαση.  
Ωστόσο η Ρωσία και η Κίνα έχουν αποκλείσει αυτό το ενδεχόμενο και ο Ομπάμα έχει δηλώσει ρητά ότι μια επέμβαση θα μπορούσε να γίνει μόνο υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών. Εχουν εκφραστεί επίσης φόβοι για τις επιπτώσεις που θα είχε ένας πόλεμος τόσο στις περιφερειακές ισορροπίες όσο και στο μέτωπο της τρομοκρατίας. Last, but not least, λεφτά ΔΕΝ υπάρχουν.

Οι σφαγές λοιπόν θα συνεχιστούν. Και η μόνη ελπίδα είναι να υπάρξει μια συμφωνία των μεγάλων δυνάμεων, που θα δείχνει την έξοδο προσωπικά στον Ασαντ. Αλλά ο Πούτιν είναι σκληρό καρύδι, θέλει ανταλλάγματα χοντρά.