Της ΝΕΦΕΛΗΣ ΤΖΑΝΕΤΑΚΟΥ
Σε σημαντικό παίκτη στον διεθνή καταμερισμό και την αξιοποίηση ενεργειακών πηγών και μέσων επιδιώκει να εδραιωθεί το Ιράν, διευρύνοντας τις συνεργασίες και τις εμπορικές του σχέσεις με την περιφερειακή κοινότητα. Η Ουάσιγκτον όμως επιδιώκει με κάθε τρόπο την πλήρη απομόνωση του Ιράν και εναντιώνεται σε κάθε ενδεχόμενο ανάμειξής του στη διεθνή αγορά ενέργειας.
Στο πλαίσιο αυτό οι ΗΠΑ επιδίωξαν να υπονομεύσουν την πρόσφατη συμφωνία Ιράν-Ινδίας για την εξόφληση οφειλών της δεύτερης στο πρώτο και φρόντισαν μέσω της Σαουδικής Αραβίας να «προσφέρουν» στο Νέο Δελχί έως και 6 εκατ. βαρέλια πετρελαίου τους τελευταίους δύο μήνες, τα οποία βεβαίως και αποδέχθηκε η Ινδία, καθώς εκφράζονται φόβοι από τους επικεφαλής των δυναμικότερων ινδικών επιχειρήσεων ότι σε περίπτωση στρατιωτικής επέμβασης στο Ιράν η χώρα θα μείνει εκτεθειμένη.
Η αμερικανική πολιτική στην περιοχή της Κασπίας και της Κεντρικής Ασίας περιλαμβάνει την επιβολή νέων ισορροπιών ισχύος, οι οποίες θα ευνοούν την πρόσβαση αμερικανικών εταιρειών σε νέες πηγές υδρογονανθράκων, δίχως την εμπλοκή μη επιθυμητών ή ακόμη και εχθρικών προς αυτές καθεστώτων.
Στην προκειμένη περίπτωση, του Ιράν.
Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και η χάραξη διαφορετικών αγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου στην ευρύτερη περιοχή.
Κάθε αγωγός κρύβει από πίσω του μεγάλα στρατηγικά και οικονομικά συμφέροντα, που αντανακλούν τις σκοπιμότητες της Ουάσιγκτον, του Πεκίνου, της Μόσχας και των Βρυξελλών.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η περίπτωση του αγωγού φυσικού αερίου ΙΡΙ (Ιράν-Πακιστάν-Ινδία), ο οποίος σκοπό έχει την εξαγωγή στην Ινδία μέσω του Πακιστάν του ιρανικού φυσικού αερίου από το μεγαλύτερο κοίτασμα στον κόσμο (πρόκειται για το South Pars, το οποίο μοιράζεται το Ιράν με το Κατάρ).
Το έργο αυτό, που απαιτεί μία επένδυση της τάξης των 7,5 δισ. δολαρίων, υπάρχει ως πρόταση από το 1989, ενώ, παρά τις αναβολές, οι οποίες αποδίδονται στην επαναδιαπραγμάτευση των τιμών του φυσικού αερίου που ζητεί η Τεχεράνη και στα υψηλότερα τέλη διέλευσης που επιδιώκει το Πακιστάν, επανήλθε δυναμικά στο προσκήνιο στις αρχές του 2011.
«Πάγωσε» όμως εκ νέου διότι δεν ελήφθησαν υπ' όψιν, όπως έγινε γνωστό, οι προτεραιότητες των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας.
Το Πεκίνο βλέπει ευκαιρίες στο έργο αυτό αλλά και προβλήματα.
Με την κατασκευή του αγωγού αυτού προεξοφλείται η δημιουργία ενός ενεργειακού άξονα που θα επιτρέψει στην Κίνα να διαφοροποιήσει τις πηγές ανεφοδιασμού της, από την άλλη όμως φοβάται τον κίνδυνο ανάφλεξης στην περιοχή.
Σε κάθε περίπτωση, μπορεί να χρησιμοποιήσει τον αγωγό αυτό ως όπλο για να ασκήσει πίεση στη Ρωσία προκειμένου να ρίξει τις τιμές του ρωσικού φυσικού αερίου.
Η Ουάσιγκτον, από την άλλη, πριμοδοτεί την κατασκευή ενός ανταγωνιστικού αγωγού στην περιοχή, του ΤΑΡΙ (Τουρκμενιστάν-Αφγανιστάν-Πακιστάν-Ινδία), με σκοπό τη δημιουργία ενός πιο ελεγχόμενου διαδρόμου για την εξαγωγή των ενεργειακών πόρων της Κασπίας, διότι τα αποθέματα της περιοχής είναι αναμφισβήτητα σημαντικά, αλλά το ερώτημα που τίθεται κάθε φορά είναι πώς το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο αυτό θα φτάσει στις διεθνείς αγορές.
Ρωσικές αντιδράσεις
Η μόνη που δεν έχει αντιρρήσεις εν προκειμένω είναι η Ρωσία, η οποία φιλοδοξεί να δημιουργήσει ένα διάδρομο για τη μεταφορά υδρογονανθράκων, παραμένοντας κυρίαρχος παίκτης τόσο στην ευρωπαϊκή όσο και στην ασιατική αγορά, μέσω ρωσικού εδάφους.
Ετσι, μέσω της Gazprom, αποσκοπεί στην περαιτέρω αξιοποίηση των ιρανικών αποθεμάτων αλλά και στην ανάπτυξη της ιρανικής αγοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG).
Σκοπός των «μεγάλων» δυνάμεων είναι να τεθεί υπό έλεγχο ο πλούτος της Κασπίας, της μεγαλύτερης εσωτερικής θάλασσας του κόσμου, ένα σημαντικό κομμάτι του οποίου κρατά και το Αζερμπαϊτζάν, που λόγω του ότι αναμένεται να αποτελέσει τον βασικό τροφοδότη της ευρωπαϊκής αγοράς με φυσικό αέριο έχει μονοπωλήσει το ελληνικό ενδιαφέρον.
Η περιφερειακή ενεργειακή «αφύπνιση» του Ιράν, πάντως, συντελείται με τη συμμετοχή της ιρανικής κρατικής εταιρείας υδρογονανθράκων στην κοινοπραξία που έχει αναλάβει την εκμετάλλευση του επίμαχου κοιτάσματος Shah Deniz στο Αζερμπαϊτζάν.
Το Ιράν ελέγχει δε με τη «συνδρομή» των ενόπλων δυνάμεων της χώρας το 20% της Κασπίας Θάλασσας.
Τα χρέη της Ινδίας
Στο μεταξύ, λύση δίνεται σε ένα πολύμηνο αδιέξοδο, καθώς φαίνεται πως βρέθηκε ο τρόπος αποπληρωμής των οφειλών της Ινδίας έναντι του Ιράν για τις ποσότητες πετρελαίου που έχει εισαγάγει το Νέο Δελχί κατά τον τελευταίο χρόνο.
Με την Τουρκία να αναλαμβάνει το ρόλο του «νονού» στην περιοχή, καθώς μέσω της τουρκικής τράπεζας Halkbank θα ξεκινήσει η σταδιακή καταβολή των 5 δισ. δολαρίων στην Τεχεράνη για την αγορά έως και 400.000 βαρελιών πετρελαίου την ημέρα μέχρι σήμερα από την Ινδία, διαφαίνεται πως υπάρχει η πρόθεση να αλλάξει η ροή του πετρελαίου στην περιοχή.
Και αυτό γιατί το εν λόγω σύστημα, όπως υποστηρίζουν οι αναλυτές, θα αντέξει όσο το επιτρέψουν οι Ηνωμένες Πολιτείες, στο πλαίσιο της προσπάθειας που καταβάλλεται για τον διεθνή αποκλεισμό του Ιράν από την ενεργειακή αγορά.
«Βοήθεια στον Λίβανο»
Κινήσεις αντιπερισπασμού προκειμένου να μπει στο ενεργειακό παιχνίδι και να αναδειχθεί σε παίκτη που κρατά γερό χαρτί κάνει όμως όλο το τελευταίο διάστημα το Ιράν, με πιο πρόσφατη τις χθεσινές δηλώσεις Ιρανού αξιωματούχου ότι η Τεχεράνη είναι έτοιμη να βοηθήσει τον Λίβανο, λόγω της εμπειρίας αλλά και της υποδομής που διαθέτει, να ξεκινήσει έρευνες για την αξιοποίηση των πιθανών κοιτασμάτων φυσικού αερίου που κρύβονται στη Μεσόγειο.
Τι γνωρίζουμε όμως στην πραγματικότητα για την περιοχή αυτή η οποία θα μας εξασφαλίσει την ενεργειακή μας επάρκεια για τα επόμενα 50 χρόνια;
Η Κασπία Θάλασσα αποτελεί τη μεγαλύτερη εσωτερική θάλασσα του κόσμου, ανατολικά από τον Καύκασο, στη νοτιοανατολική άκρη της Ευρώπης.
Εχει μήκος από βορρά προς νότο 1.200 χλμ., μέσο πλάτος 320 χλμ., έκταση 371.000 τ. χλμ. και 50 νησιά.
Στο χάρτη βορειοδυτικά της είναι η Ρωσία, βορειοανατολικά το Καζαχστάν, ανατολικά το Τουρκμενιστάν, νότια το Ιράν και δυτικά το Αζερμπαϊτζάν.
EΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου