"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


ΑΛΜΠΕΡ ΚΑΜΙ: ο απόλυτος προφήτης της ευρωπαϊκής κρίσης?

Του ΘΑΝΑΣΗ ΔΡΙΤΣΑ
Καρδιολόγου στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο, συνθέτη & συγγραφέα

Ο λογοτέχνης-φιλόσοφος Αλμπέρ Καμί (1913-1960) αποδεικνύεται μέγας προφήτης της σημερινής οικονομικής και πολιτισμικής κρίσης της Ευρώπης. Υπήρξε εξαιρετικά ανήσυχος για το μέλλον του ευρωπαϊκού πολιτισμού και τις μεταπολεμικές τάσεις της Ευρώπης να στραφεί κυρίως στον τομέα της οικονομίας και της τεχνολογίας με κίνδυνο να απολέσει τις ανθρωπιστικές αξίες και την έννοια του μέτρου.

Ο Καμί (Γάλλος αλγερινής καταγωγής) πίστευε βαθύτατα ότι ο μεσογειακός πολιτισμός θεμελιώνει τις έννοιες της ποικιλίας, της αρμονίας, του μέτρου, της ενότητας και της συνοχής. Το μεσογειακό πνεύμα αντιπαρατίθεται, σύμφωνα με τον Καμί, στη γοτθική ατμόσφαιρα του γερμανικού ιδεαλισμού.

Ο ήλιος, τα κυπαρίσσια και οι χαρούμενες αυλές υπόσχονται την αλήθεια, ενώ τα άφιλα προς τον άνθρωπο γκρίζα χρώματα συντελούν στη δολοφονία της αλήθειας και την ανάπτυξη του αυταρχισμού και του ολοκληρωτισμού.

Σε τίποτα δεν έκανε λάθος ο Καμί ως προς το μέλλον της Ευρώπης. Επεσε απόλυτα μέσα ως προς την αγωνία του για τα ιμπεριαλιστικά κυριαρχικά σχέδια που σήμερα ολοκληρώνονται κάτω από τη σημαία της παγκοσμιοποίησης. Επεσε μέσα και όσον αφορά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσης, που εξ αιτίας της τα ρωσικά ρούβλια βρίσκονται πια μόνο στα μυθιστορήματα του 19ου αιώνα.

Επίσης οραματίστηκε μιαν «Ευρώπη του Πνεύματος» και υποπτεύθηκε τη σημερινή γερμανική κυριαρχία μιας Ευρώπης των τραπεζών. Είχε την πεποίθηση ότι η επανάσταση του 20ού αιώνα, μην μπορώντας να αποφύγει τη βία και την τρομοκρατία, καταλήγει στη γραφειοκρατία και τον αφηρημένο συγκεντρωτισμό, επειδή ακριβώς στηρίζεται αποκλειστικά στην οικονομία.

Μια εξαιρετικά λεπτή ερμηνεία, και στην ουσία προφητεία, για το μέλλον του ευρωπαϊκού πολιτισμού περιέχεται στον εξής στοχασμό του Αλμπέρ Καμί:  
Η σωστή ερμηνεία ανθρώπινου και φυσικού, η εναρμόνιση του ανθρώπου με τον κόσμο, αυτή που ανέδειξε το υψηλό στην αρχαία σκέψη, κάνοντάς την να ακτινοβολεί, θυσιάστηκε για πρώτη φορά από το χριστιανισμό στο βωμό της Ιστορίας. Η διαδικασία τούτη επιταχύνθηκε από την είσοδο των λαών του Βορρά στην Ιστορία, επειδή αυτοί δεν είχαν παράδοση φιλίας με τον κόσμο. Από τη στιγμή που η θεότητα του Χριστού δεν γίνεται αποδεκτή ή συμβολίζει πια -σύμφωνα με τη γερμανική ιδεολογία-μόνο τον άνθρωπο-θεό, η έννοια της διαμεσολάβησης χάνεται και αναδύεται ο ιουδαϊκός κόσμος. Κυβερνάει και πάλι ο ανελέητος θεός τιμωρός, ο θεός των όπλων, η ομορφιά ως πηγή χαράς απεμπολίζεται και η ίδια η φύση υποδουλώνεται.

Στην ουσία ο Καμί αναλύοντας την κυριαρχία του προτεσταντικού θεού της γερμανικής ιδεολογίας προβλέπει την έμμεση μελλοντική κυριαρχία ενός ιουδαϊκής έμπνευσης κόσμου στον οποίο η οικονομία είναι το κυρίαρχο στοιχείο, αυτό λοιπόν βλέπουμε τελικά σήμερα.

Δεν υπάρχουν σχόλια: