Της ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΙΑΣ ΠΕΛΩΝΗ
Τον εκδηµοκρατισµό της Τουρκίας έβλεπαν οι Αµερικανοί ως το µεγαλύτερο στοίχηµα για τον Ταγίπ Ερντογάν ύστερα από τον εκλογικό θρίαµβο του 2007, καθώς, όπως έλεγαν, «τώρα οι πολίτες κάνουν κουµάντο». Αν όµως οι ισλαµιστές του ΑΚΡ δεν τα κατάφερναν, «η αποτυχία θα ήταν όλη δική τους».
Oπως προκύπτει από τηλεγραφήµατα που διέρρευσαν στο Wikileaks, οι Αµερικανοί θεωρούσαν τον Αµπντουλάχ Γκιουλ πιο αξιόπιστο, ήρεµο και πραγµατιστή από τον Ερντογάν και θεωρούσαν τον ανασχηµατισµό του 2009 και την ένταξη συντηρητικών ισλαµιστών στελεχών στην κυβέρνηση ως έκπτωση του Ερντογάν ενόψει των εκλογών του 2011.
Την πρόκληση της εκλογής του Αµπντουλάχ Γκιουλ στον θώκο του προέδρου της ∆ηµοκρατίας της Τουρκίας και την επικυριαρχία των ισλαµιστών στο κεµαλικό κατεστηµένο έβλεπαν οι Αµερικανοί ως τα δύο µεγαλύτερα στοιχήµατα για τον Ταγίπ Ερντογάν, µετά τον εκλογικό θρίαµβο του AKP στις 22 Ιουλίου του 2007. Την εποµένη κιόλας των εκλογών ο αµερικανός πρεσβευτής στην Αγκυρα Ρος Ουίλσον στο εµπιστευτικό του τηλεγράφηµα γράφει ότι το AKP κατατρόπωσε το κόµµα που ίδρυσε ο Κεµάλ Ατατούρκ, «το CHP», και πως τα «αριστερίστικα κόµµατα έλαβαν µόλις το ένα πέµπτο των ψήφων», προσθέτοντας ότι µε τον σχηµατισµό της νέας κυβέρνησης, η πρόκληση θα είναι η εκλογή Προέδρου. «Το ΜΗΡ και οι ανεξάρτητοι βουλευτές ίσωςνα κρατούν το κλειδί για τη συγκέντρωση των 367 βουλευτών που απαιτούνται για απαρτία και την ψήφιση του προέδρου στην αρχική ψηφοφορία, οπότε η νέα κυβέρνηση θα χρειαστεί να αναζητήσει τη συναίνεση παρά τη στερεή εκλογική της νίκη», γράφει ο Ουίλσον.
Σε άλλο εµπιστευτικό τηλεγράφηµα της ίδιας µέρας, ο Ουίλσον σηµειώνει ότι οι εκλογές είναι δείγµα της «δύναµης και της αυξανόµενης ωριµότητας της τουρκικής δηµοκρατίας». Η νίκη του AKP είναι «η ανταµοιβή για πέντε χρόνια αποτελεσµατικής διακυβέρνησης, ισχυρής οικονοµικής ανάπτυξης και σχετικής πολιτικήςσταθερότητας», αναφέρει και εκτιµάότι στα υψηλά ποσοστά του AKP συνέδραµε και ο «εκτροχιασµός της προεδρικής εκλογής του Γκιουλ».
«Οι εκλογές είναι αποτυχίαγια το CHP και τις δυνάµεις που προειδοποίησαν ότι η κοσµική δηµοκρατία κινδυνεύει. Οι ψηφοφόροι απέρριψαν αυτή τη λογική. Και ο Ερντογάν κατάφερε να εκµεταλλευθεί τα εµπόδια στην υποψηφιότητα του Γκιουλ και να τα µετατρέψει σε ψήφους», γράφει. Ο πρεσβευτής αναγνωρίζει πως πρώτα πρέπει να ηρεµήσουν τα πράγµατα για ναφανεί «πώς θα χρησιµοποιήσει ο Ερντογάν τη νέα εντολή, αν δηλαδή ο τόνος στη νέα Βουλή θα είναι η συνεργασία ή η σύγκρουση».
Αναγνωρίζει, πάντως, πως ο Ερντογάν θα πρέπει να επιστρατεύσει πλήρως τις πολιτικές του ικανότητες και την πραγµατιστική του φύση για να κρατήσει την Τουρκία σε εποικοδοµητική τροχιά. «Θα βρεθεί υπό έντονη πίεση να “ανταµείψει” τους υποστηρικτές του κόµµατός του. Η πρόκληση θα είναι να ισορροπήσει αυτό το ένστικτο έναντι της ανάγκης να οικοδοµήσει εµπιστοσύνη και στήριξη µεταξύ εκείνων που φοβούνται την ισλαµική κλίση του AKP», καταλήγει.
Στις 28 Αυγούστου του 2007,την ηµέρα της τελικής εκλογής του Αµπντουλάχ Γκιουλ στη θέση του προέδρουτης ∆ηµοκρατίας της Τουρκίας, ο αµερικανός πρεσβευτής στην Αγκυρα αναφέρεται στο περίφηµο «ηλεκτρονικόπραξικόπηµα» του αρχηγού των τουρκικών Ενόπλων ∆υνάµεων Γιασάρ Μπουγιούκανιτ. Πρόκειται για την ανακοίνωση η οποία αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα του τουρκικού Γενικού Επιτελείου αργά το βράδυ της 27ης Αυγούστου µε υποτιθέµενη αφορµή την ηµέρα νίκης της Τουρκικής ∆ηµοκρατίας στις 30 Αυγούστου. «Παρ’ ότι δεν είναι η πρώτη φορά που δηµοσιεύεται το µήνυµα για την επέτειο νωρίτερα, είναι σαφές ότι το µήνυµα του Μπουγιούκανιτ εστάλη για να προλάβει την αναµενόµενη εκλογή του Γκιουλ. Μαζί µε τη συνήθη ρητορική για τα κατορθώµατα του Ατατούρκ, περιέχει σκληρές εκφράσεις για όσους έχουν “κακές προθέσεις” και επιδιώκουν να καταστρέψουν την ενότητα και την αλληλεγγύη του τουρκικού έθνους», γράφει ο Ουίλσον, ο οποίος θεωρεί δείγµα δηµοκρατικής ωριµότητας το γεγονός ότι το συµβάν έτυχε µικρής προσοχής από τα µέσα ενηµέρωσης. «Το µήνυµα του Μπουγιούκανιτ συνιστά ακόµη ένα χτύπηµα κάτω από τη µέση για τον Γκιουλ, ενώ προαναγγέλλει ένταση στις σχέσεις του στρατού µε την κυβέρνηση. Οι τούρκοι πολίτες µίλησαν καθαρά δίνοντας 47% στο AKP. Εξακολουθούν να σέβονται τον στρατό, αλλά αυτή τη στιγµή κουµάντο κάνουν οι πολίτες», σχολιάζει.
Το απόγευµα της ίδιας µέρας η εκλογή του Α. Γκιουλ αποτελεί πραγµατικότητα. Σε εµπιστευτικό τηλεγράφηµα που έχει δηµοσιευθεί, ο Ουίλσον γράφει: «Ολα τα βλέµµατα πια στρέφονται στον Γκιουλ. Θα πρέπει να διαχωρίσει ανάµεσα στο πολιτικό του παρελθόν και τη νέα του θέση κι ως προέδρος της Τουρκίας να λειτουργεί υπεράνω πολιτικής τοποθέτησης». Μια µέρα αργότερα, σε νέο τηλεγράφηµα, ο αµερικανός πρεσβευτής µιλά για µεγάλη προσωπική νίκη του Γκιουλ, «µέσα από τα σαγόνια της κρίσης, της ήττας και της ταπείνωσης του περασµένου Απριλίου, όταν όλοι τον είχαν ξεγράψει.
Οµως, επέµεινε και κέρδισε», γράφει, επαινώντας τον Γκιουλ για το γεγονός ότι παρά τις προσπάθειες της παλιάς ελίτ να προσδιορίσει τη συζήτηση µε όρους κοσµικού κράτους εναντίον σαρίας, εκείνος «πλαισίωσε το θέµα ως ζήτηµα δηµοκρατίας και σταθερότητας εναντίον του µιλιταρισµού και του παρελθόντος».
Σκιαγραφώντας το προφίλ του νέου τούρκου προέδρου ο αµερικανός πρεσβευτής θυµίζει ότι ο Γκιουλ είναι «ο πιο στενός συνεργάτης, αλλά και αντίπαλος του Ερντογάν». «Ο Γκιουλ είναι γοητευτικός και καταλαβαίνει πώς να µιλά για τα πράγµατα µε τρόπο ώστε να τον ακούνε... Οσες φορές προέκυψαν ακανθώδη ζητήµατα, τα προσέγγισε µε ηρεµία και πραγµατισµό, κάποιες φορές σε αντίθεση µε το συναισθηµατικό στυλ του Ερντογάν. Αλλά µπορεί να δίνει και σκληρά µηνύµατα. Θεωρεί τον εαυτό του επιλυτή προβληµάτων», σηµειώνει ο Ουίλσον.
Συνεχίζοντας την «αγιογραφία», ο πρεσβευτής αναφέρει ότι ο τούρκος πρόεδρος έχει φοβερές ικανότητες στα αγγλικά, που «ούτε ο προκάτοχός του ούτε ο Ερντογάν έχουν». Τον συγκρίνει µάλιστα µε τον Τουργκούτ Οζάλ και τον Σουλεϊµάν Ντεµιρέλ. «Ο διεθνής ρόλος του θα ενισχύσει την αξιοπιστία του και θα τον προστατεύσειέναντι των κεµαλιστών... Θα δουλεύει σε συνεργασία µε τον Ερντογάν. Σε κάποιες περιπτώσεις, µπορεί να τον επισκιάσει», αναφέρει προφητικά ο Ουίλσον, διαβλέποντας τον ανταγωνισµό των δύο ανδρών. Καταλήγει γράφοντας ότι αν οι µεταρρυθµιστές επιτύχουν, η επιτυχία θα ανήκει σε αυτούς και στον τουρκικό λαό.Αν αποτύχουν, «η αποτυχία θα βαραίνει µόνο τους δικούς τους ώµους».
ΤΑ ΝΕΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου